خروج بی‌وقفه سرمایه از بازار
بازار سرمایه به دلیل کمبود نقدینگی در شرایط فعلی توان تحرک خود را از دست داده و در مسیر نزولی قرار گرفته است. بازار سرمایه اکنون وارد فاز ریزشی شده و دیگر نمی‌توان این وضعیت را تنها وضعیت اصلاحی دانست. در این شرایط، حمایت‌های تکنیکال بازار یکی پس از دیگری از دست می‌روند. شاخص کل بورس در حال ازدست‌دادن سطوح کلیدی خود بوده و این وضعیت نشان‌دهنده عمق بحران کنونی در بازار است. عامل اصلی این وضعیت نامطلوب، افزایش ریسک‌های سیستماتیک است.
تنش‌های ژئوپلیتیکی، احتمال فعال‌سازی مکانیسم ماشه و سایر ریسک‌های مرتبط، اعتماد سرمایه‌گذاران را تضعیف کرده است. تا زمانی که این ریسک‌ها کاهش نیابد، بهبود پایدار در بازار سرمایه دور از انتظار خواهد بود. همان‌طور که یک بیمار سرماخورده تا زمان ازبین‌رفتن ویروس نمی‌تواند بهبود یابد، بازار نیز تا رفع عوامل اصلی بحران، یعنی تنش‌ها و ریسک‌های سیستماتیک، نمی‌تواند به شرایط عادی بازگردد. اقدامات موقتی مانند تزریق بسته‌های حمایتی، اگرچه ممکن است برای چند روز یا یک هفته بازار را تقویت کند،
اما نمی‌تواند مشکل را به طور ریشه‌ای حل کند. برای بازگشت اعتماد به بازار، کاهش ریسک‌های سیستماتیک ضروری است. بااین‌حال، اقدامات اقتصادی نیز می‌توانند تا حدی به بهبود شرایط کمک کنند. وزارت اقتصاد و دولت می‌توانند با اقداماتی به‌مانند کاهش نرخ خوراک پالایشگاه‌ها، تثبیت فرمول‌های پالایشی، ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت برای تامین سرمایه در گردش شرکت‌ها کاهش مالیات‌ها و ارائه مشوق‌های مالیاتی، به تقویت عوامل بنیادی بازار کمک کنند.
این اقدامات، اگرچه نمی‌توانند جایگزین رفع ریسک‌های اصلی شوند، اما می‌توانند به‌عنوان مسکنی برای کاهش فشار بر بازار عمل کنند. از منظر تکنیکال، شاخص کل بورس در حال حاضر در محدوده حساسی قرار دارد. درصورتی‌که حمایت‌های کنونی از دست برود، شاخص می‌تواند تا محدوده ۲میلیون و ۴۰۰هزار تا ۲میلیون و ۴۵۰هزار واحدی کاهش یابد. اخبار مرتبط با کاهش ریسک‌های سیستماتیک می‌تواند نقشی کلیدی در تغییر روند بازار ایفا کند. در غیر این صورت، هرگونه بازگشت مقطعی بازار، کوتاه‌مدت و ناپایدار خواهد بود. یکی از موضوعات موردبحث، بازگشایی نمادهایی مانند خودرو پس از بسته‌شدن طولانی‌مدت است.
این بازگشایی‌ها، اگرچه با هدف حفظ نقدشوندگی بازار انجام شد، اما در شرایطی که کلیت بازار درگیر روند منفی است، نمی‌توان انتظار داشت که برخی نمادها از این وضعیت مستثنی بمانند. منفی‌شدن این نمادها پس از بازگشایی، نتیجه طبیعی شرایط کلی بازار است. بنابراین، بازار سرمایه ایران در شرایط کنونی با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. خروج سنگین نقدینگی، افزایش ریسک‌های سیستماتیک و ازدست‌رفتن حمایت‌های تکنیکال، بازار را در وضعیت بحرانی قرار داده است. برای بهبود حال بورس، کاهش تنش‌ها و ریسک‌های سیستماتیک ضروری است. امید است با کاهش ریسک‌ها و اجرای سیاست‌های حمایتی موثر، بازار سرمایه بتواند از این وضعیت خارج شده و بار دیگر اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کند.
* کارشناس بازار سرمایه
