فائو از رکوردشکنی قیمت گوشت، لبنیات و روغن‌‌‌های گیاهی در ژوئن ۲۰۲۵ خبر داد
تعادل شکننده بازار غذا
شاخص قیمت مواد غذایی فائو
شاخص قیمت مواد غذایی فائو، که معیاری کلیدی برای رصد قیمت‌های جهانی کالاهای غذایی است، در ژوئن ۲۰۲۵ به طور میانگین به ۱۲۸ رسیده است. این رقم نشان‌‌‌دهنده افزایش ۰.۵درصدی نسبت به ماه مه و رشد ۵.۸ درصدی در مقایسه با ژوئن ۲۰۲۴ است. با این حال، این شاخص همچنان به طور قابل‌توجهی پایین‌‌‌تر از اوج خود در مارس ۲۰۲۲ باقی مانده است. افزایش قیمت‌ها در برخی کالاها مانند گوشت، لبنیات و روغن‌‌‌های گیاهی، کاهش قیمت غلات و شکر را جبران کرده و به رشد کلی شاخص کمک کرده است. این تغییرات نشان‌‌‌دهنده پویایی پیچیده بازارهای جهانی مواد غذایی است که تحت‌تاثیر عوامل متعددی از جمله عرضه، تقاضا و شرایط آب و هوایی قرار دارد.
کاهش قیمت غلات
شاخص قیمت غلات فائو در ژوئن ۱.۵درصد نسبت به ماه گذشته کاهش یافت. این کاهش عمدتا به دلیل افت شدید قیمت‌های جهانی ذرت بود که برای دومین ماه متوالی ادامه یافته است. افزایش عرضه ذرت از آرژانتین و برزیل نقش مهمی در این کاهش داشت. همچنین قیمت جو نیز روند نزولی را تجربه کرده است. با این حال، قیمت گندم به دلیل نگرانی‌های مربوط به شرایط نامساعد آب و هوایی در مناطقی مانند اتحادیه اروپا، فدراسیون روسیه و ایالات متحده افزایش یافته است. قیمت‌های بین‌المللی برنج نیز با کاهش جزئی مواجه شد که عمدتا به دلیل تقاضای کمتر برای انواع برنج بوده است.
رشد قیمت روغن‌‌‌های گیاهی
شاخص قیمت روغن‌‌‌های گیاهی فائو در ژوئن با ۲.۳درصد افزایش نسبت به ماه مه، رشد قابل‌توجهی را ثبت کرده است. این افزایش به دلیل بالا رفتن قیمت روغن‌‌‌های نخل، سویا و کلزا رخ داده است. قیمت روغن نخل به دلیل تقاضای زیاد جهانی نزدیک به ۵درصد افزایش یافت. همچنین، انتظارات برای افزایش تقاضای سوخت زیستی در برزیل و ایالات متحده و رشد قیمت سویا در آمریکای جنوبی، قیمت روغن سویا را بالا برد. در مقابل، قیمت روغن آفتابگردان به دلیل بهبود چشمانداز تولید در منطقه دریای سیاه کاهش یافته است.
رکوردشکنی قیمت گوشت
در ماه ژوئن، شاخص قیمت گوشت سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) با افزایش ۲.۱ درصدی نسبت به ماه قبل، به بالاترین سطح تاریخی خود رسید؛ رقمی که نشان‌‌‌دهنده روند نگران‌‌‌کننده رشد قیمت در بازار جهانی گوشت است. در این ماه، قیمت انواع گوشت قرمز از جمله گوشت گاو، خوک و گوسفند با رشد قابل‌توجهی همراه بود که عمدتا ناشی از محدودیت در عرضه، افزایش هزینه‌‌‌های نهاده‌‌‌های تولید، و افزایش تقاضا در برخی مناطق جهان است. در مقابل، تنها گوشت مرغ با کاهش قیمت مواجه شد؛ روندی که به دلیل وفور نسبی عرضه در بازار و بهبود تولید در برخی کشورها همچنان ادامه دارد. این تغییرات، زنگ خطری برای امنیت غذایی جهانی محسوب می‌‌‌شوند و نشان‌‌‌دهنده شکنندگی زنجیره تامین مواد پروتئینی در جهان است.
نوسانات در بازار لبنیات
شاخص قیمت لبنیات فائو در ژوئن ۰.۵درصد نسبت به ماه گذشته افزایش یافت. قیمت کره به دلیل عرضه محدود در اقیانوسیه و اتحادیه اروپا و تقاضای قوی از آسیا، رکورد جدیدی ثبت کرد. قیمت پنیر نیز برای سومین ماه متوالی افزایش یافت. با این حال، قیمت پودرهای شیر بدون چربی و کامل به دلیل تقاضای ضعیف جهانی و عرضه فراوان کاهش یافت. این تغییرات قیمتی بازتابی از تحولات پیچیده در بازار جهانی لبنیات است؛ جایی که اختلال در زنجیره‌‌‌های تامین، نوسانات آب‌‌‌وهوایی، افزایش هزینه‌‌‌های حمل‌‌‌ونقل و انرژی و تغییر در الگوی مصرف کشورها همگی بر بازار تاثیرگذار بوده‌‌‌اند. در حالی که برخی فرآورده‌‌‌ها مانند کره و پنیر تحت فشار تقاضا و کاهش عرضه روندی صعودی را تجربه می‌کنند، فرآورده‌‌‌هایی مانند شیرخشک همچنان درگیر مازاد عرضه هستند.
کاهش مداوم قیمت شکر
شاخص قیمت شکر فائو در ژوئن ۵.۲درصد کاهش یافت و به پایین‌‌‌ترین سطح خود از آوریل ۲۰۲۱ رسید. این کاهش، که چهارمین افت ماهانه متوالی محسوب می‌شود، عمدتا ناشی از بهبود چشمانداز تولید در سه کشور بزرگ تولیدکننده شکر یعنی برزیل، هند و تایلند است. شرایط آب‌‌‌وهوایی مطلوب، بارندگی‌‌‌های به‌‌‌موقع و گسترش سطح زیر کشت نیشکر در این کشورها موجب افزایش تولید و کاهش نگرانی‌ها نسبت به کمبود عرضه شده است. از طرفی ثبات نسبی قیمت‌های جهانی انرژی و کاهش هزینه‌‌‌های حمل‌‌‌ونقل نیز بر افت قیمت‌ها تاثیرگذار بوده‌‌‌اند. علاوه بر این، برخی گزارش‌‌‌ها حاکی از آن است که تقاضای جهانی برای شکر در ماه‌‌‌های اخیر روندی آهسته‌‌‌‌‌‌تر داشته و مصرف‌کنندگان و صنایع غذایی با توجه به نگرانی‌های بهداشتی و سیاستهای محدودکننده مصرف قند در برخی کشورها، محتاط‌‌‌تر عمل کرده‌‌‌اند.
چشمانداز تولید غلات
فائو در گزارش جدید خود پیشبینی کرده که تولید جهانی غلات در سال ۲۰۲۵ به رکورد بی‌‌‌‌سابقه ۲۹۲۵ میلیون تن برسد، که ۰.۵درصد بیشتر از پیشبینی قبلی و ۲.۳درصد بالاتر از سطح سال ۲۰۲۴ است. این افزایش به دلیل بهبود چشمانداز تولید گندم، ذرت و برنج است.
پیشبینی می‌شود تولید گندم در سال ۲۰۲۵ به ۸۰۵.۳ میلیون تن برسد که به دلیل عملکرد بالاتر از انتظار در هند و پاکستان است. تولید ذرت نیز به دلیل شرایط مساعد در برزیل و افزایش سطح زیر کشت در هند افزایش خواهد یافت، هرچند کاهش تولید در اوکراین و اتحادیه اروپا به دلیل آب و هوای خشک ممکن است این رشد را محدود کند.
پیشبینی می‌شود تولید جهانی برنج در سال‌جاری به ۵۵۵.۶ میلیون تن (بر اساس برنج سفید) برسد که به لطف بهبود چشم‌اندازها در هند، بنگلادش، پاکستان و ویتنام است.
نقش تقاضای هند
مصرف جهانی غلات در سال ۲۰۲۵–۲۰۲۶ به ۲۹۰۰ میلیون تن پیشبینی شده که ۰.۸درصد بیشتر از سال گذشته است. انتظار می‌رود مصرف برنج به دلیل افزایش تقاضای غذایی و تولید پایدار اتانول در هند رشد کند. ذخایر غلات جهانی نیز با افزایش ۲.۲ درصدی به ۸۸۹ میلیون تن خواهد رسید، که نسبت ذخایر به مصرف ۳۰درصد افزایش می‌‌‌یابد و نشان‌‌‌دهنده عرضه نسبتا پایدار است.
رشد تجارت گندم و برنج
تجارت جهانی غلات در سال‌جاری با رشدی معادل ۱.۲درصد نسبت به سال پیش، به ۴۸۶.۹ میلیون تن خواهد رسید؛ افزایشی که نشان‌‌‌دهنده بهبود تدریجی در جریان مبادلات جهانی این کالای استراتژیک است. در این میان، تجارت جهانی برنج به رکورد جدیدی معادل ۶۰.۸ میلیون تن خواهد رسید که عمدتا به دلیل افزایش تقاضا از سوی کشورهای وارد‌کننده آسیایی و آفریقایی و بهبود عرضه در کشورهای تولیدکننده‌‌‌ای چون هند، تایلند و ویتنام است. همچنین پیشبینی می‌شود به‌‌‌ویژه با نقش آفرینی بیشتر کشورهای حوزه دریای سیاه و آمریکای شمالی در بازار جهانی، صادرات گندم نیز افزایش یابد. با این حال، انتظار می‌رود تجارت ذرت اندکی کاهش یابد که می‌تواند ناشی از رقابت بیشتر در بازار خوراک دام، افزایش تولید داخلی در برخی کشورها و نیز تاثیرات ناشی از نوسانات قیمت و سیاستهای حمایتی باشد.
