خیز چین برای عملیاتی کردن دومین جنگنده رادارگریز

اوایل این ماه، گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد چین دومین جنگنده نسل پنجم خود، J-۳۵A را عملیاتی کرده است. این گزارش‌ها با انتشار تصاویری که دو فروند J-۳۵A را در کنار J-۲۰، نخستین جنگنده پنهانکار چین، و هواپیمای جنگ الکترونیک J-۱۶D در حال پرواز نزدیک به هم نشان می‌داد، تقویت شدند.

پس از آنکه تصویر این ترکیب قدرتمند در شبکه‌های اجتماعی وایرال شد، تصاویر دیگری از هواپیمای J-۳۵A با شماره سریال‌های متفاوت توسط ناظران نظامی شناخته‌شده ارتش آزادی‌بخش خلق چین منتشر شد.

اکنون، کمتر از سه هفته بعد، مجموعه جدیدی از تصاویر منتشر شده که این بار دو فروند J-۳۵ ناوپایه را در حال پرواز نزدیک به هم نشان می‌دهد و بار دیگر در شبکه اجتماعی چینی ویبو وایرال شده است. این تصاویر کلوز-آپ واضح‌ترین نگاه به جنگنده نسل بعدی ناوپایه چین تاکنون را فراهم می‌کنند.

بر اساس گفته‌های سانگ ژونگ‌پینگ، مربی سابق ارتش آزادی‌بخش خلق، نشانه‌ها و ویژگی‌های پروازی این تصاویر، قوی‌ترین شواهدی است که نشان می‌دهد J-۳۵ وارد خط تولید شده و آماده عملیات برای استقرار بر روی جدیدترین ناو هواپیمابر چین است.

این تصاویر که آخر هفته گذشته در شبکه‌های اجتماعی چین منتشر شد، هواپیماها را با نشان‌های مشخص «نیروی دریایی چین» روی بدنه و نشان «کوسه پرنده» روی دم آن‌ها نشان می‌دهد که قوی‌ترین نشانه بصری از ادغام رسمی آن‌ها در نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق است.

سانگ به روزنامه «ساوت چاینا مورنینگ پست» گفت: «نشان کوسه پرنده تأیید می‌کند که J-۳۵ به نیروی هواپیمابر نیروی دریایی پیوسته است. این نشان می‌دهد که این هواپیما ممکن است در خدمت فعال باشد و در مرحله تقویت قابلیت‌های رزمی و پشتیبانی لجستیکی است.»

کیفیت بالای تصاویر نیز حاکی از این است که ممکن است این عکس‌ها به طور رسمی از سوی نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق چین منتشر شده باشند.

دومین جنگنده رادارگریز

اگر این گزارش‌ها صحت داشته باشند، چین دومین کشوری در جهان خواهد بود که دو جنگنده پنهانکار، J-۲۰ اژدهای نیرومند و J-۳۵A را به خدمت گرفته و همچنین نسخه ناوپایه یک جنگنده پنهانکار (J-۳۵) را عملیاتی می‌کند.

تا کنون، تنها آمریکا بود که دو مدل جنگنده پنهانکار، F-۲۲ رپتور و F-۳۵ لایتنینگ II را در اختیار داشت. F-۳۵ نیز نسخه ناوپایه‌ای به نام F-۳۵C دارد.

انتظار می‌رود J-۳۵ به جنگنده اصلی جدیدترین و پیشرفته‌ترین ناو هواپیمابر چین، فوجیان، تبدیل شود؛ که نخستین ناو چین است که از سیستم منجنیق الکترومغناطیسی بهره می‌برد. این فناوری به نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش امکان پرتاب هواپیماهای سنگین‌تر با بار بیشتر را می‌دهد و همچنین با ناوهای لیائونینگ و شاندونگ سازگار است.

شایان ذکر است که ناو فوجیان تاکنون هشت مرحله آزمایش دریایی را پشت سر گذاشته و انتظار می‌رود تا پایان سال وارد خدمت شود.

J-۳۵ همچنین قرار است جایگزین J-۱۵ قدیمی شود؛ جنگنده‌ای مشتق‌شده از سوخو-۳۳ که بیش از دو دهه پیش چین آن را از اوکراین خریداری کرده بود.

جی-۳۵؛ از نمایشگاه هوایی ژوهای تا ورود رسمی به ارتش

جنگنده J-۳۵A برای نخستین بار در نوامبر سال گذشته در نمایشگاه هوایی ژوهای به جهان معرفی شد. در مقابل، برای نسخه ناوپایه J-۳۵ رونمایی رسمی انجام نشده است. بر اساس گزارش‌ها، این هواپیما نخستین بار در اکتبر ۲۰۲۱ دیده شد و سپس در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ نیز مشاهده‌هایی از آن گزارش شده است. با این حال، اخیراً این جنگنده چندین بار در مرحله آزمایش پرواز دیده شده است.

این جنگنده در تمرینات رژه نظامی سوم سپتامبر در پکن، به مناسبت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم، در کنار جنگنده‌های J-۲۰ و J-۱۵ ناوپایه و هواپیماهای هشدار اولیه پرواز کرده است.

تولید انبوه

اوایل همین ماه، در برنامه‌ای که از سوی شبکه دولتی CCTV پخش شد و خطوط تولید J-۱۵T را نشان می‌داد، حداقل دو بدنه هواپیمای J-۳۵ با پوشش اولیه سبز رنگ نیز در پس‌زمینه دیده شد.

لایه سبز رنگ، پوششی است که در مراحل ساخت هواپیما پیش از رنگ نهایی روی بدنه اعمال می‌شود. این تصاویر نشان می‌داد که J-۳۵ وارد مرحله تولید محدود شده است. در آن زمان، سونگ ژونگپینگ اظهار داشت که این نخستین بار است که تأسیسات تولید J-۳۵ به صورت عمومی نمایش داده می‌شود و این نشانه‌ای از آغاز تولید انبوه آن است.

اگرچه نسخه زمینی J-۳۵A و نسخه ناوپایه J-۳۵ هر دو بر پایه جنگنده شنیانگ FC-۳۱ «گیرفالکون» ساخته شده‌اند، اما به نظر می‌رسد تفاوت‌های قابل توجهی بین این دو وجود دارد، به‌ویژه در نازل‌های خروجی موتور و نوع پیشرانه.

آندریاس روپرت، کارشناس ارتش آزادی‌بخش خلق چین، در مورد تفاوت‌های این دو نسخه گفت که «موتورها یا حداقل نازل‌های خروجی کاملاً متفاوت هستند.» او همچنین اشاره کرد که هر دو هواپیما لنزهای لونبورگ متفاوتی دارند.

علاوه بر این، ناظران نظامی متوجه شدند که هر دو جنگنده J-۳۵ در کنار هم پرواز می‌کردند، اما هیچ‌کدام مجهز به سنسورهای سرعت‌سنج سنتی نصب شده روی دماغه یا «پیتوت تیوب» نبودند. به گفته ناظران نظامی، نبود پیتوت تیوب نشانه واضحی است که مدل توانسته مراحل نمونه‌سازی و آزمایش را با موفقیت پشت سر گذاشته و وارد مرحله تولید رسمی شده است.

ادغام J-۳۵ در ناوهای هواپیمابر چین، تقویت قابل توجهی برای توانمندی‌های نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش در صحنه اقیانوس آرام خواهد بود؛ جایی که چین درگیر مناقشات سرزمینی با چند کشور است.

ناظران نظامی معتقدند که هر دو جنگنده زمین پایه J-۳۵A و نسخه ناوپایه J-۳۵ پیش از هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم به‌صورت رسمی وارد خدمت خواهند شد. این رویداد با برگزاری یک رژه نظامی در پکن در تاریخ ۳ سپتامبر گرامی داشته می‌شود.

چندین هواپیمای جدید چینی مانند J-۳۵، J-۳۵A، J-۱۵T و نسخه دو سرنشینه J-۲۰ به نام J-۲۰S نیز در حال تمرین برای این رژه دیده شده‌اند.

با این حال، صرف‌نظر از زمان‌بندی رسمی ورود این جنگنده‌ها به خدمت، نمی‌توان انکار کرد که تقریباً تمامی کشورهای منطقه هند-آرام، از جمله هند، ژاپن، فیلیپین و آمریکا، با دقت این تحولات را زیر نظر خواهند داشت.