صعود سخت در طوفان اقتصادی
فولاد مبارکه به رشد خود ادامه می‌دهد
فولاد مبارکه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و راهبردی‌ترین شرکت‌های صنعتی ایران، همواره در مسیر توسعه، خودکفایی و نقش‌آفرینی در اقتصاد ملی پیش‌گام بوده است. در سال‌های گذشته، این مجموعه نه‌تنها به‌عنوان پیشانی صنعت فولاد کشور، بلکه به‌عنوان موتور پیشران توسعه صنعتی ایران ایفای نقش کرده است.
اما رشد هزینه‌های تولید، تحریم‌ها و محدودیت در صادرات، روند قیمت جهانی فولاد، محدودیت‌های مصرف انرژی و … از اساسی‌ترین چالش‌های دست‌به‌گریبان شرکت است که مدیریت جدید با تلاش و خلاقیت سعی در کنترل آن‌ها داشته است.
مروری بر تحولات جهانی فولاد
به گزارش دنیای اقتصاد تحولات جهانی در صنعت فولاد، در سال‌های اخیر با نوسانات جدی همراه بوده است. در سال۲۰۲۴ و اوایل ۲۰۲۵میلادی، بازار جهانی فولاد تحت تأثیر کاهش تقاضای چین، رکود در صنعت ساخت‌وساز اروپا، و جنگ در اوکراین با رکودی جدی مواجه شد. در چین که سهمی بیش از ۵۰ درصد از مصرف جهانی فولاد را در اختیار دارد، با کنُد شدن رشد اقتصادی و محدود شدن پروژه‌های عمرانی، تقاضای داخلی کاهش یافت.
در همین دوره، قیمت‌های بیلت و اسلب در بازارهای جهانی حدود ۳۰ درصد افت کرد که ناشی از سقوط تقاضای چین و افزایش صادرات فولاد ارزان‌قیمت چین به بازارهای جهانی بود. این صادرات گسترده باعث افت بیشتر قیمت‌های جهانی شد و شرکت‌های فولادسازی در سراسر جهان، به‌ویژه فولاد مبارکه را با کاهش حاشیه سود و درآمد صادراتی متأثر ساخت. فولاد مبارکه به‌عنوان بازیگری جدی در منطقه خاورمیانه، نمی‌تواند از چنین روندی مصون بماند.
چالش با طعم پیشرفت
چالش‌های داخلی به‌ویژه ناترازی انرژی، عامل مهم دیگری در وضعیت کنونی صنعت فولاد است. در سال ۱۴۰۳، فولاد مبارکه بارها با قطعی برق، افت فشار گاز و حتی محدودیت‌های شدید در تأمین آب صنعتی مواجه شد. این اتفاقات نه‌تنها به توقف موقت خطوط تولید انجامید، بلکه موجب افزایش هزینه‌های تولید و کاهش بهره‌وری عملیاتی کارخانه شد. طبق گزارش‌های داخلی، تنها در تابستان ۱۴۰۳، حدود ۳۵ روز، تولید در خطوط نورد و فولادسازی به دلیل قطع برق متوقف شد.
این رقم، معادل از دست رفتن هزاران تن محصول و صدها میلیارد تومان درآمد است. در شرایطی که شبکه برق کشور با محدودیت روبه‌روست، مجموعه‌های صنعتی بزرگ، همچون فولاد مبارکه معمولاً اولین گزینه برای اعمال خاموشی هستند. این چالش فقط محدود به ایران نبوده و در سال ۲۰۲۱ نیز شرکت بائواستیل (Baowu Steel) چین اعلام کرد که به دلیل کمبود برق در ایالت‌های شرقی چین، بخشی از تولیدات خود را کاهش داده است.
علاوه بر این، فشارهای ناشی از سیاست‌های پولی و ارزی داخلی نیز بر شرکت سایه انداخت. در سال گذشته، تغییرات ناگهانی نرخ ارز، محدودیت‌های مربوط به بازگشت ارز حاصل از صادرات، و اعمال مقررات ارزی متعدد، روند فروش خارجی فولاد مبارکه را کند و پرهزینه کرد. این در حالی است که صادرات، یکی از ستون‌های اصلی درآمدی شرکت به‌ویژه در سال‌های تحریم بوده است. بااین‌وجود و در چنین شرایطی، فولاد مبارکه با جسارت و قدرت، همچنان مسیر توسعه را ادامه می‌دهد که اجرای پروژه‌هایی مانند نورد گرم ۲، ساخت نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و خورشیدی، انتقال آب از دریای عمان، و ده‌ها پروژه دیگر از آن جمله است.درواقع می‌توان گفت صنعت فولاد، ماهیتی ایستا ندارد.
این صنعت به‌طور مداوم نیازمند بازسازی، ارتقا، تکمیل زنجیره ارزش، و افزایش بهره‌وری است. اگر شرکتی مانند فولاد مبارکه، به‌عنوان رهبر بازار فولاد کشور، در اجرای پروژه‌های توسعه‌ای تعلل کند، نه‌تنها سهم بازار خود را از دست خواهد داد، بلکه در رقابت جهانی نیز به حاشیه رانده خواهد شد.
پروژه نورد گرم ۲ در فولاد مبارکه نیز با همین نگاه تدوین و آغازشده است. هدف این پروژه، افزایش ظرفیت تولید ورق‌های خاص برای صنایع خودروسازی، لوازم‌خانگی و خطوط لوله است؛ صنایعی که نیازمند کیفیت بالا و ویژگی‌های فنی ویژه در محصولات فولادی هستند. اگر امروز فولاد مبارکه در این مسیر سرمایه‌گذاری نکند، فردا ناچار خواهد شد در رقابت با واردات و تولیدکنندگان خارجی، زمین‌بازی را ترک کند.
از سوی دیگر، تجربه قطعی‌های برق و گاز در سال‌های اخیر به‌روشنی نشان داد که ادامه فعالیت بدون استقلال نسبی در تأمین انرژی، ریسک بزرگی برای هر صنعت بزرگ است. پروژه ساخت نیروگاه سیکل ترکیبی فولاد مبارکه با ظرفیت بیش از ۹۰۰ مگاوات، گامی در جهت تأمین پایدار انرژی مجموعه و کاهش وابستگی به شبکه ملی است. این نیروگاه با بهره‌گیری از فناوری پیشرفته، نه‌تنها پاسخ‌گوی نیازهای کنونی خواهد بود، بلکه امکان فروش برق مازاد در بازار انرژی را نیز فراهم خواهد کرد. یکی دیگر از چالش‌های اساسی در سال‌های آینده، مسئله آب خواهد بود.
استان اصفهان با بحران شدید منابع آبی روبه‌رو است و تداوم این وضعیت، فعالیت هر صنعت آب‌بری را با تهدید مواجه می‌کند. پروژه انتقال آب از دریای عمان، یک تصمیم راهبردی و بلندمدت بوده که هدف آن، تضمین پایداری فعالیت صنعتی در فلات مرکزی ایران است. با اجرای این پروژه، فولاد مبارکه در کنار سایر صنایع، به منبعی پایدار و بلندمدت از آب دست خواهد یافت؛ منبعی که تضمین‌کننده حیات صنعتی و مانع از مهاجرت سرمایه به مناطق دارای آب است.
راهبرد توسعه در دل طوفان
گزارش عملکرد مالی شرکت فولاد مبارکه اصفهان در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که این شرکت در این سال با افزایش قابل‌توجهی در سودآوری و درآمد عملیاتی نسبت به سال ۱۴۰۱ روبرو بوده است. به‌طور خاص، درآمد عملیاتی این شرکت به ۲۴۰ همت رسیده که بیش از ۵۰ درصد رشد داشت. همچنین سود خالص شرکت به ۹۲ همت رسید که ۳۶ درصد نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش یافت. این در حالی است که شرکت در سال۱۴۰۱ با چالش‌هایی در زمینه تامین انرژی و تامین مالی مواجه بوده است، اما با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، توانست این چالش‌ها را مدیریت کند.
درآمد عملیاتی فولاد مبارکه در سال ۱۴۰۲ به ۲۴۰ همت رسید که نسبت به ۱۴۰۱
حدود ۵۰ درصد رشد داشت.سود خالص شرکت در سال ۱۴۰۲ به ۹۲ همت رسید که ۳۶ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت.رشد سودآوری فولاد مبارکه نسبت به متوسط صنعت (۱۸ درصد) بیش از دو برابر بود.شرکت در سال ۱۴۰۲ با افزایش هزینه‌های مالی مواجه بود اما توانست با تامین مالی ۱۳۵ درصدی و مدیریت هزینه‌ها، این چالش را کنترل کند.
محدودیت‌های انرژی در سال ۱۴۰۱ باعث از دست رفتن حدود ۳۸۰۰ میلیارد تومان سود خالص شرکت شد.شرکت برای جبران هزینه‌های مالی و تامین سود سهامداران، اقدام به تامین مالی ۴۰ همتی کرد.بازده ۴۰ درصدی سهام فولاد مبارکه در سال ۱۴۰۱، این سهام را به گزینه جذابی برای سرمایه‌گذاری تبدیل کرد.
اما گزارش عملکرد مالی شرکت فولاد مبارکه اصفهان در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که این شرکت در تولید و فروش محصولات خود به موفقیت‌های قابل‌توجهی دست‌یافت. تولید ۸.۶۱۷ میلیون تن فولاد و فروش ۸.۵۰۳ میلیون تن، با رشدی جزئی نسبت به بودجه، نشان از پویایی این شرکت در این حوزه دارد. در سال مالی گذشته تولید ۸.۶۱۷ میلیون تن فولاد رخ داد که حدود ۱ درصد بیشتر از بودجه است.فروش ۸.۵۰۳ میلیون تن فولاد، شامل ۷.۲ میلیون تن در داخل و ۱.۳۰۳ میلیون تن صادراتی هم در کارنامه مالی شرکت ثبت شد.
فروش ۲۷۶ هزار میلیارد تومان، که ۲۴۲ هزار میلیارد تومان مربوط به فروش داخلی و ۳۳.۴ هزار میلیارد تومان مربوط به فروش صادراتی است. این میزان فروش نسبت به سال قبل ۱۵ درصد رشد داشته است.سود ناخالص این شرکت حدود۹۶ هزار میلیارد تومان، سود عملیاتی حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان و سود خالص ۹۳.۷ هزار میلیارد تومان بوده است.
درنهایت درآمد فولاد مبارکه در سال مالی گذشته ۱۴.۶درصد، سود ناخالص۱۰.۳درصد، سود عملیاتی۱۵درصد و سود خالص۱.۳درصد رشد نسبت به سال مالی قبل نشان می‌دهد. همچنین بازده دارایی‌ها ۲۴درصد و بازده حقوق صاحبان سهم ۴۰درصد بوده است. ارزش بازار نماد فولاد ۴.۴همت است.
فولاد مبارکه با فروش ۲۷۶ هزار میلیارد تومانی و سود خالص۹۳ هزار میلیارد تومانی، همچنان یکی از شرکت‌های قدرتمند در صنعت فولاد کشور باقی‌مانده است. برخی تحلیل‌ها پیش‌بینی می‌کنند که با افزایش نرخ دلار، حاشیه سود ناخالص شرکت نیز افزایش یابد. به‌طورکلی، فولاد مبارکه اصفهان عملکرد مالی قابل قبولی در سال ۱۴۰۳ داشته و توانسته است باوجود چالش‌های موجود در صنعت، به اهداف تولید و فروش خود دست یابد. علی‌رغم جنگ ۱۲ روزه و وضعیت ناترازی انرژی و سقوط شاخص شامخ اما فولاد مبارکه در مدیریت جدید همه تلاش خود را برای افزایش فروش و رشد سود در بهار ۱۴۰۴ انجام داد.
درآمد عملیاتی شرکت در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ به ۸۰۴,۶۸۹ میلیارد ریال رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۹ درصد افزایش داشته است. همچنین، در این دوره، حجم معاملات این شرکت چشمگیر بوده و نقد شوندگی بالایی را به نمایش گذاشته است؛ به‌طوری‌که در ۱۲ خرداد امسال، ۱۱۶۹۶ معامله با حجم ۲۸۵.۲۵۴ میلیون سهم و ارزش بیش از ۱۰۷۰.۲۷۸ میلیارد ریال انجام‌شده است.
فروش داخلی شرکت فولاد مبارکه در بازه زمانی ابتدای سال مالی تا خرداد ۱۴۰۴ معادل ۵۳,۷۱۰ میلیارد تومان بوده است.در همین بازه زمانی، فروش صادراتی شرکت به ۹,۶۲۸ میلیارد تومان رسیده است.شرکت فولاد مبارکه در بخش خدمات نیز ۵,۸۳۳ میلیارد تومان درآمد کسب کرده است. درآمد عملیاتی شرکت در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ به ۸۰۴,۶۸۹ میلیارد ریال رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۹ درصد رشد داشته است.
این رشد در حالی رقم خورد که بسیاری از صنایع داخلی تحت‌تأثیر رکود بودند؛ اما فولاد مبارکه با جایگزینی سفارش‌های صادراتی به‌جای بازار داخلی، توانست نه‌تنها تراز عملیاتی خود را حفظ کند بلکه گام‌های بلندی در تثبیت جایگاه بین‌المللی خود بردارد.
سود خالص شرکت در سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۴ به ۱۶۱,۸۲۴ میلیارد ریال رسیده است. با توجه به سرمایه ۱,۵۰۰ هزار میلیارد ریالی شرکت، سود هر سهم (EPS) معادل ۱۰۸ ریال محاسبه‌شده است. در ۱۲ خرداد ۱۴۰۴، حجم معاملات فولاد مبارکه به ۲۸۵.۲۵۴ میلیون سهم و ارزش معاملات به ۱۰۷۰.۲۷۸ میلیارد ریال رسید.
این حجم از معاملات نشان‌دهنده جذابیت و نقد شوندگی بالای این نماد در بازار است. عملکرد خوب فروش داخلی و صادراتی شرکت نشان‌دهنده تقاضای بالا برای محصولات فولاد مبارکه است. رشد درآمد عملیاتی و سود خالص نشان‌دهنده عملکرد مالی مثبت این شرکت است. حجم بالای معاملات و نقد شوندگی سهام فولاد مبارکه در بازار سهام، نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران به این شرکت است. اما افزایش هزینه‌های تولید، به‌ویژه در بخش انرژی، می‌تواند چالش‌هایی را برای سودآوری شرکت ایجاد کند.
آینده‌نگری در مسیر ارزش‌آفرینی پایدار
در شرایط فعلی باید گفت پروژه‌های جدید به‌واقع نه هزینه‌های عملیاتی، بلکه سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک هستند که آینده شرکت را تضمین می‌کنند. این طرح‌ها، در قالبی میان‌مدت تا بلندمدت، تأثیرات مثبت خود را در صورت‌های مالی شرکت نشان خواهند داد. سهام‌دارانی که امروز با دیدگاهی کوتاه‌مدت بر سود سالانه تمرکز دارند، لازم است بدانند ارزش‌افزوده واقعی و پایداری سود، مستلزم جسارت سرمایه‌گذاری و نگاه آینده‌نگر است.
تاریخ اقتصاد صنعتی ایران و جهان نشان داده است که شرکت‌هایی که در دوره‌های دشوار همچنان بر توسعه و نوآوری تمرکز کرده‌اند، در سال‌های بعد به پیشتازان بازار تبدیل‌شده‌اند. فولاد مبارکه نیز با تکیه‌بر تجربه، منابع انسانی توانمند، فناوری پیشرفته، و برنامه‌ریزی دقیق، آماده است تا همچنان نقش‌آفرین اصلی در صنعت فولاد ایران باقی بماند.
