تحکیم شراکت اقتصادی در اوراسیا
امضای ۱۲سند همکاری ایران و بلاروس
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور، بعد از پایان سفر دوروزه‌اش به ارمنستان، شامگاه سه‌شنبه 28مرداد وارد بلاروس شد و مورد استقبال رسمی رئیسجمهور این کشور قرار گرفت. ایران و بلاروس در جریان این سفر، 12سند همکاری و یک بیانیه مشترک امضا کردند. پزشکیان صبح روز چهارشنبه، در آغاز سفر خود به بلاروس، در نشست دوجانبه با الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهور این کشور، ضمن ابراز خرسندی از فرصت پیش‌آمده برای سفر به بلاروس، از جمله برنامه‌هایش را گفت‌وگو درباره مسائل مورد علاقه دو طرف و نیز چگونگی تسریع در اجرایی کردن ظرفیت‌های متقابل عنوان کرد.
در جریان این سفر، مقامات عالی‌رتبه ایران و بلاروس، در حضور روسای جمهور دو کشور، 12سند همکاری در حوزه‌های سیاسی، حقوق بین‌الملل، گردشگری، هنری، رسانه‌ای، بهداشت و سلامت، دارویی، صنعتی، محیط زیست، مناطق آزاد، صنعتی و ویژه اقتصادی و سرمایه‌گذاری به امضا رساندند. همچنین روسای جمهور ایران و بلاروس در این مراسم، بیانیه مشترک سفر را امضا کردند. بلاروس یکی از اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیاست که ایران اخیرا به آن پیوست و در تلاش است تا با استفاده از این فرصت جدید، زمینه افزایش تبادلات اقتصادی بر بستر تجارت آزاد با اعضای این بلوک اقتصادی را فراهم کند.
اشتراکات گسترده
رئیسجمهور در دیدار با همتای بلاروسی خود با بیان اینکه ایران و بلاروس علاوه بر روابط دوستانه دوجانبه، در بسیاری از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی نیز دیدگاه‌های نزدیکی داشته و در مجامع بین‌المللی همکاری سازنده‌ای دارند، گفت: «اتحادیه اوراسیا، سازمان شانگهای و بریکس چارچوب‌ها و بسترهایی برای تسهیل و گسترش تعاملات سازنده ایران و بلاروس هستند.» پزشکیان همچنین اشتراکات گسترده در دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران و بلاروس را زمینه مناسبی برای اجرای کامل توافقات فیمابین و نیز همکاری جدی دو کشور در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی دانست و ادامه داد: «اما ایران و بلاروس باور دارند که چیزی از کشورهایی که به دنبال تحت‌تاثیر قرار دادن دیگران با تحریم هستند، کم نداشته و می‌توانند با همکاری جدی با یکدیگر بر تحریم‌ها و مشکلات غلبه کنند.»
هیچ مسیری پیش روی ما بسته نیست
رئیسجمهور بلاروس در این دیدار ضمن عرض خوش‌آمد به پزشکیان و هیات همراه، گفت بلاروس کشور دوست و شریک همواره قابل اعتماد برای ایران است. الکساندر لوکاشنکو با بیان اینکه شما به کشور دوست خود سفر کرده‌اید، گفت: «اطمینان می‌دهم که در فضای تعامل و دوستی حاکم بر روابط فیمابین می‌توانیم همکاریها را گسترش داده و مشکلات احتمالی پیش روی برخی توافقات میان دو کشور را به طور کامل رفع کنیم.» رئیسجمهور بلاروس همچنین با اشاره به خاطرات خوب سفر خود به تهران، تاکید کرد: «باور دارم که هیچ مسیری پیش روی گسترش همکاری‌های ما بسته نیست و می‌توانیم درباره همه موضوعات مورد علاقه و عرصه‌های همکاری گفت‌وگو کنیم و روابط فیمابین را به عالی‌ترین سطوح ارتقا بخشیم.»
اجرای کامل نقشه راه
پزشکیان ظهر روز چهارشنبه در ادامه برنامه‌های سفر به بلاروس، در نشست مطبوعاتی مشترک با رئیسجمهور این کشور گفت که روابط با بلاروس در عالی‌ترین سطح ممکن پیگیری می‌شود و این سفر از نقاط عطف در روابط دو کشور است که نتایج آن را قطعا در آینده و در روند رو به رشد همکاریها شاهد خواهیم بود. رئیسجمهور افزود: «بلاروس کشوری مهم در منطقه راهبردی اوراسیا و شریکی قابل‌اعتماد برای جمهوری اسلامی ایران است. نقشه راه جامع همکاری دو کشور (2026-2023) روند مناسبات را به‌خوبی روشن ساخته است و تلاش خواهیم کرد به طور کامل اجرایی شود؛ جمهوری اسلامی ایران اولویت بالایی برای توسعه مناسبات با جمهوری بلاروس قائل است.»
پزشکیان با اشاره به اینکه مذاکرات خوبی با جناب آقای لوکاشنکو داشتیم و به توافقات خوبی رسیدیم، تصریح کرد: «در خصوص روابط دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، رایزنی و تبادل نظر کردیم و در بسیاری از موضوعات از نقطه نظرات مشترکی برخورداریم. مایلم تاکید کنم که جمهوری اسلامی ایران برای تقویت روابط خود با بلاروس هیچ محدودیتی قائل نیست و در این ارتباط از اجرای کامل نقشه راه روابط دو کشور که در جریان سفر قبلی رئیسجمهور بلاروس به تهران به امضا رسید، حمایت می‌کنیم.» رئیسجمهور با بیان اینکه خوشبختانه مقامات و وزرای دو کشور طی یک سال اخیر تعاملات بسیار خوبی با یکدیگر داشتند و گام‌های بزرگی در جهت گسترش روابط برداشته‌اند، به برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در ماه‌های اخیر در مینسک اشاره کرد و گفت: «امیدواریم با اسنادی که در این سفر در زمینه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و حقوقی به امضا رسید، بتوانیم همکاری‌های مشترک و مفید را بیش از پیش تحکیم بخشیم.»
قابل ذکر است که ارمنستان و بلاروس از اعضای دائم اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستند و ایران به عضویت ناظر آن درآمده است. محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور که جمعه گذشته با هدف شرکت و سخنرانی در «نشست نخست‌وزیران اتحادیه اقتصادی اوراسیا» به قرقیزستان سفر کرده بود، در این نشست تاکید کرد که همکاری ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا تنها یک مشارکت اقتصادی نیست، بلکه یک راهبرد بلندمدت برای ایجاد منطقه‌ای قدرتمند از طریق تقویت حاکمیت‌های ملی، تسهیل حمل‌ونقل و تجارت، همکاری در زمینه انرژی، توسعه فناوری، ایجاد زیرساخت‌های مشترک مالی و بانکی و افزایش ارتباطات مردمی است. عضویت ناظر جمهوری اسلامی ایران در جریان اجلاس سران این اتحادیه در دی‌ماه ۱۴۰۳ در سن‌پترزبورگ روسیه به تصویب اعضا رسید. ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و روسیه، اعضای اصلی این اتحادیه بوده و ایران، ازبکستان، کوبا و مولداوی اعضای ناظر این اتحادیه هستند.
افزایش 14درصدی حجم تجارت
در ادامه این نشست، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، با اشاره به روابط دیرینه تهران و مینسک گفت: «در سه دهه گذشته همکاری‌های ارزشمندی میان دو کشور شکل گرفته است. تنها در یک سال اخیر حجم تجارت دوجانبه 14درصد افزایش یافته و امکان رشد بیشتر آن نیز وجود دارد. لغو روادید می‌تواند نقشی کلیدی در ارتقای همکاری‌های دوجانبه ایفا کند. همچنین می‌توان با تدوین یک سند راهبردی مشترک، روابط را به سطحی جدید و پایدار ارتقا داد.» وزیر امور خارجه کشورمان درباره رایزنی‌های سران ایران و بلاروس نیز گفت: «قرار شد ما نقشه راه روابط دو کشور را که در سال 2006 امضا شده است و تا سال 2026 اعتبار دارد، از هم‌اکنون شروع به تجدیدنظر کردن کنیم و آن را به سطح سند همکاریها و مشارکت جامع راهبردی ارتقا دهیم.» وی افزود: «یکی از دلایل گسترش همکاری‌های اقتصادی ما همین تحریم‌هایی است که بر هر دو کشور وجود دارد.» وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: «ما حرکتی را اخیرا با کشورهایی که تحت تحریم‌های غیرقانونی قرار دارند، شروع کردیم تا با یکدیگر یک اشتراک مواضعی را برای مقابله با تحریم‌ها پیدا کنیم.»
لغو روادید و پرواز مستقیم
سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی روز چهارشنبه در مینسک با اشاره به دستاوردهای سفر هیات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران به بلاروس گفت: «یکی از مهم‌ترین توافقات این سفر، رفع مانع صدور ویزا به دستور رئیسجمهور بلاروس بود که تحولی اساسی در گسترش تعاملات گردشگری به شمار می‌رود.» وی افزود: «همچنین موضوع برقراری پرواز مستقیم میان تهران و مینسک به تصویب رسید که در کنار لغو ویزا، عامل کلیدی برای توسعه تبادلات گردشگری و فرهنگی است.»
