اخبار آرشیو روزنامه روزنامه شماره ۶۳۰۷

بازدهی حقیقی شاخص کل بورس در ۱۴۰۳ برابر با منفی۷درصد و برای چهارمین سال متوالی منفی بوده است. این در حالی است که بخش غیرنفتی اقتصاد ایران در سال گذشته برای چهارمین سال متوالی عملکرد مثبت داشته است. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» سه عامل را برای این واگرایی شناسایی می‌کند. اول، سهم بالای نفت در اقتصاد موجب شده است تا صنایع بورسی نقش اثرگذاری را در رشد اقتصادی کشور ایفا نکنند. دوم، رشد اقتصادی مبتنی بر نفت در سال‌های اخیر نتوانسته است تاثیر چندانی بر رفاه عمومی داشته باشد. از همین رو، صنایع کوچک و ریالی بورسی که عمدتا به قدرت خرید خانوارها وابسته هستند، شرایط مساعدی نداشته‌اند. در نهایت، در صنایع بزرگ مانند فولاد، خودرو و پتروپالایشی‌ها نیز دخالت دولت در نرخ خوراک، هزینه‌های انرژی و کاهش سوبسیدها، ریسک‌های عملیاتی بزرگی را به بنگاه‌های بورسی تحمیل کرده است. بررسی نسبت معروف «وارن بافت» نشان می‌دهد که ارزش بازاری شرکت‌های بورسی به تولید ناخالص داخلی طی ۱۴سال اخیر تقریبا بدون تغییر بوده است. این مشاهده در کنار واگرایی بازدهی حقیقی شاخص و نرخ رشد اقتصادی، تاییدی بر سهم اثرگذار متغیرهای اسمی بر بورس ایران است.

از آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، اقتصاد این کشور به یکی از موضوعات محوری و بحث‌‌‌‌‌برانگیز در تحلیل‌های ژئوپلیتیک و اقتصادی جهان تبدیل شده‌است. آمار‌های رسمی کرملین در نگاه نخست، تصویری از مقاومت چشمگیر و حتی رشد اقتصادی روسیه ارائه می‌دهند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌‌‌‌جمهور این کشور نیز بارها با استناد به این آمار، از شکست تحریم‌های غرب و تاب‌‌‌‌‌آوری اقتصاد روسیه سخن گفته است، اما این ارقام تنها ظاهر ماجراست.

بازوی پژوهشی مجلس در یک گزارش تحلیلی، وضعیت تجارت خارجی ایران را در ۶‌ماه نخست سال ۱۴۰۳ مورد بررسی قرار داده است. این گزارش با تمرکز بر سیاست‌های ارزی، به استفاده همزمان از سه نرخ ارز ترجیحی، نیما و بازار آزاد اشاره دارد که منجر به بروز اختلال در روند صادرات و واردات شده است. اختلاف میان نرخ ارز نیما و بازار آزاد، زمینه‌ساز افزایش تقاضا برای واردات و کم‌اظهاری در صادرات بوده و از همین رو حذف شکاف نرخ‌های ارزی به‌عنوان راهکار پیشنهادی مطرح شده است.

برنج ایرانی به یک کالای طبقاتی تبدیل شده است. درحالی‌که قیمت جهانی برنج پاکستانی و هندی در بازارهای جهانی کاهش یافته، خانوارهای با درآمد متوسط و بالاتر، برنج وارداتی را با ایرانی جایگزین نمی‌کنند. به نظر می‌رسد افراد متعلق به این گروه درآمدی، به دلایل فرهنگی ترجیح می‌دهند که برنج گران‌تر اما «ایرانی» مصرف کنند. همین مساله باعث افزایش مستمر قیمت برنج ایرانی در بازار شده است. این در حالی است که مصرف برنج وارداتی به مرور در مناطق روستایی پذیرفته شده و برنج ایرانی از سفره شهروندان این گروه حذف شده است.