خشکسالی‌های اخیر و کمبود منابع آبی، دشت نیشابور را با بحران مواجه کرده است. یکی از راهکارهای مؤثر برای مقابله با این تهدید زیست‌محیطی، استفاده از آب‌های نامتعارف نظیر بازچرخانی پساب و بازگرداندن فاضلاب به سیکل مصرف است. این راهکار نه تنها بخشی از نیاز آبی شهرستان را در صنعت تأمین می‌کند، بلکه حجم فاضلاب رها شده در محیط زیست را نیز کاهش می‌دهد.

در صنایع مختلف، آب برج‌های خنک‌کننده و دیگ‌های بخار می‌توانند با استفاده از فاضلاب تصفیه‌شده جایگزین شوند. به طور خاص، آب برج‌های خنک‌کننده کمترین محدودیت در استفاده مجدد را دارد، در حالی که دیگ‌های بخار نیاز به بالاترین کیفیت پساب دارند.

احیای سالانه ۱۵ میلیون متر مکعب آب

مقایسه پساب تصفیه‌خانه نیشابور با استانداردهای صنعتی نشان می‌دهد که با هزینه کم و پیش‌تصفیه، می‌توان از این پساب به عنوان یکی از منابع تأمین آب در واحدهای صنعتی استفاده کرد. در حالی که صنایع نیشابور کمتر از ۴ درصد از آب مصرفی سالانه خود را، یعنی کمتر از ۲۰ میلیون متر مکعب در سال آب، را مصرف می‌کنند، بازچرخانی پساب برای تأمین آب مورد نیاز هزینه‌های بسیار بالایی دارد و سرمایه‌گذاری سنگینی می‌طلبد.

در این شرایط، اقدام فولاد خراسان برای تأمین منابع مالی این پروژه کلیدی شهرستان نیشابور ارزش فراوانی دارد.

شرکت فولاد خراسان اکنون قصد دارد با سرمایه‌گذاری قابل توجهی در پروژه‌های زیرساختی نیشابور و اجرای پروژه تصفیه پساب، سهم ویژه‌ای در حفاظت از محیط‌زیست و نجات دشت نیشابور بر عهده‌ بگیرد. این پروژه با برآورد اولیه ۱۲ هزار میلیارد ریال هزینه، بزرگ‌ترین طرح عام‌المنفعه در حال اجرا توسط صنایع در خراسان رضوی به شمار می‌آید.

مشخصات پروژه تصفیه پساب نیشابور

در این پروژه، ۵۰ هزار انشعاب باقی‌مانده جمع‌آوری پساب شهری و ۲۸۰ کیلومتر شبکه فاضلاب خانگی تکمیل می‌شود. همچنین، تصفیه‌خانه مدرن پساب شهری با ظرفیت ۴۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز در نیشابور راه‌اندازی خواهد شد. هدف این پروژه جلوگیری از هدررفت آب و بازچرخانی بیش از ۱۴ میلیون مترمکعب پساب در صنایع، کشاورزی و سایر مصارف است.

هیهات سرپرست شرکت مجتمع فولاد خراسان، تأکید کرد که این پروژه بزرگ شامل سه بخش اصلی است: شبکه جمع‌آوری فاضلاب شهری به طول ۲۸۰ کیلومتر، ساخت تصفیه‌خانه فاضلاب با ظرفیت ۴۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز و خط انتقال فاضلاب از تصفیه‌خانه به مجتمع فولاد خراسان.

تأمین آب شُرب و مصارف خانگی

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب نیشابور در این باره گفت: با حفر ۳۲ حلقه چاه، ۵۰ درصد کسری آب شرب این شهرستان برطرف شده است، همچنین نیاز آبی نیشابور با ۱۶۳ هزار مشترک در سه شهر و ۳۵۰ روستا حدود ۲ هزار لیتر در ثانیه است، در حالی که توان فعلی تولید حدود ۱۶۵۰ لیتر در ثانیه است.

گام‌های بلند فولاد خراسان در مدیریت منابع آبی

پیش از این، فولاد خراسان برای تأمین آب مصرفی خود و بخشی از آب شرب مشترکان خانگی، اقدام به سرمایه‌گذاری در احداث سد «بار» کرده است که ظرفیت ذخیره‌سازی آب‌های سطحی به میزان ۲۵ میلیون مترمکعب در سال را دارد. اکنون، فولاد خراسان در پروژه تصفیه‌خانه پساب نیشابور سرمایه‌گذاری کرده و این طرح ظرف چهار سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.

محمد امین صارمی سرپرست شرکت آبفا نیشابور، در پایان تصریح کرد: «پروژه تصفیه‌خانه پساب یکی از پروژه‌های زیرساختی کلیدی نیشابور است که تأمین آب به ویژه آب مورد نیاز صنایع را تسهیل خواهد کرد. همکاری فولاد خراسان در این پروژه، نقش بسزایی دارد و قابل تحسین است.»