بازی خطرناک واشنگتن با جنگ هسته‌ای/ ماجرای درگیری لفظی ترامپ با مدودف
رئیس‌جمهوری ایالات متحده در بامداد روز شنبه اعلام کرد، در واکنش به اظهارات دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهوری پیشین روسیه درباره خطر جنگ بین دو قدرت هسته‌ای، دستور داده دو زیردریایی هسته‌ای در «مناطق مناسب» مستقر شوند.
مدودف که اکنون سمت معاونی رئیس شورای امنیت روسیه را داراست، در اکس به ترامپ اخطار داده بود که مسکو هنوز قابلیت‌های هسته‌ای زمان شوروی را حفظ کرده و حاضر است از آنها به عنوان آخرین راه‌حل استفاده کند. در پاسخ، ترامپ نیز مدعی شد که سخنان مدودف تهدید هسته‌ای به شمار می‌رود و موظف است برای مقابله با این تهدید، زیردریایی‌های هسته‌ای آمریکا را به مناطق مورد نیاز انتقال دهد.
درگیری هسته‌ای در شبکه‌های اجتماعی
ترامپ در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «با توجه به اظهارات بسیار تحریک‌آمیز دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهوری پیشین روسیه، دستور داده‌ام دو زیردریایی هسته‌ای در مناطق مناسب مستقر شوند تا در صورتی که این سخنان احمقانه و آتش‌افروزانه چیزی بیش از حرف باشند، آماده باشیم.» او افزود: «کلمات بسیار مهم بوده و اغلب می‌توانند به پیامدهای ناخواسته منجر شوند. امیدوارم این مورد از آن دست موارد نباشد.»
اگرچه بحث درباره استقرار و موقعیت زیردریایی‌های آمریکایی به دلیل نقش حساس آنها در بازدارندگی هسته‌ای بسیار نادر است، اما تحلیلگران امنیتی این اقدام ترامپ را تشدید لفظی تنش با مسکو توصیف کردند، اما نه لزوماً یک اقدام نظامی، زیرا ایالات متحده پیشتر نیز زیردریایی‌های هسته‌ای خود را برای هدف‌گیری احتمالی روسیه مستقر کرده بود.
اظهارات ترامپ در حالی مطرح شد که تنش بین واشنگتن و مسکو به دلیل ناامیدی فزاینده ترامپ از آنچه او ناکامی ولادیمیر پوتین در مذاکره برای پایان دادن به جنگ اوکراین می‌خواند، شدت گرفته است. روز سه‌شنبه و پیش از درگیری لفظی ترامپ و مدودف، رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرد روسیه تنها ۱۰ روز فرصت دارد تا با آتش‌بس در اوکراین موافقت کند، وگرنه این کشور و خریداران نفت آن با تعرفه‌های سنگین مواجه خواهند شد. مسکو که شرایط خاص خود را برای صلح در اوکراین تعیین کرده، هیچ نشانه‌ای از پذیرش ضرب‌الاجل ترامپ نشان نداده است.
ترامپ پیشتر اولتیماتوم ۵۰روزه صادر کرده بود، اما هفته گذشته، آن را به ۱۰ روز (تا ۸ آگوست) کاهش داد. سپس مدودف ترامپ را به «بازی اولتیماتومی» متهم کرد که واشنگتن و مسکو را به درگیری مستقیم نزدیک‌تر می‌کند. مدودف در اکس نوشت: «ترامپ با تعیین ضرب‌الاجل‌هایی برای روسیه مانند ۵۰ روز یا ۱۰ روز، وارد بازی خطرناک اولتیماتوم شده است. او باید دو نکته کلیدی را به خاطر بسپارد: اول، روسیه اسرائیل نیست. دوم، هر اولتیماتوم جدید یک تهدید بوده و گامی به سوی جنگ است؛ نه فقط بین روسیه و اوکراین، بلکه با کشور خود او، ایالات متحده. ترامپ نباید راه جو بایدن خوابالو را ادامه دهد.»
ترامپ نیز با زبان تحقیر و تهدیدآمیز به مدودف هشدار داد که وارد زمین خطرناکی شده و باید مراقب سخنانش باشد. سخنان رئیس‌جمهوری سابق روسیه مبنی بر استفاده از تسلیحات هسته‌ای نیز در پاسخ به تهدید ترامپ بیان شد.
بلوف ترامپی یا استقرار استراتژیک؟
ترامپ مشخص نکرد منظور او از «زیردریایی‌های هسته‌ای» چیست. زیردریایی‌های نظامی ایالات متحده با نیروی محرکه هسته‌ای کار می‌کنند و تنها برخی از آنها و نه همه می‌توانند به موشک‌هایی با کلاهک هسته‌ای مجهز شوند. با این حال، به گفته کارشناسان امنیتی، هرگونه صحبت رئیس‌جمهوری آمریکا درباره قابلیت‌های نظامی هسته‌ای نگران‌کننده بوده، زیرا ایالات متحده معمولاً از مقابله‌به‌مثل با تهدیدهای لفظی هسته‌ای روسیه خودداری کرده است.
دَرِل کیمبال، مدیر اجرایی انجمن کنترل تسلیحات به رویترز گفت: «این اقدام غیرمسئولانه و غیرعاقلانه است. هیچ رهبر یا معاون رهبری نباید تهدید به جنگ هسته‌ای کند، چه برسد به اینکه به شکلی کودکانه در شبکه‌های اجتماعی چنین کند.»
هانس کریستنسن، عضو فدراسیون دانشمندان آمریکایی خاطرنشان کرد، زیردریایی‌های هسته‌ای آمریکا که بخشی از سه‌گانه هسته‌ای شامل بمب‌افکن‌ها و موشک‌های زمین‌پایه به شمار می‌روند، همیشه در موقعیت‌هایی قرار دارند که بتوانند موشک‌های مجهز به کلاهک هسته‌ای را به سمت اهداف در روسیه شلیک کنند. او گفت: «زیردریایی‌ها همیشه در حال گشتزنی بوده و نیازی به جابه‌جایی ندارند. ترامپ با این اقدام تنها به اظهارات مدودف پاسخ داده است.»
ایالات متحده در مجموع ۱۴ زیردریایی هسته‌ای کلاس اوهایو دارد که هر یک قادر به حمل حداکثر ۲۴موشک بالستیک ترایدنت ۲ دی۵ با قابلیت حمل چندین کلاهک هسته‌ای با برد تا ۴۶۰۰ مایل است. بر اساس گزارش ابتکار تهدید هسته‌ای، بین ۸ تا ۱۰ زیردریایی کلاس اوهایو همزمان در حال گشتزنی هستند. مقامات کاخ سفید و پنتاگون به درخواست رسانه‌ها برای توضیح اظهارات ترامپ و هرگونه جابه‌جایی نیروها پاسخی ندادند.
قلدری اقتصادی
اواخر ماه گذشته، ترامپ دهلی‌نو را به دلیل خرید نفت و تسلیحات از مسکو مورد انتقاد قرار داد و این کشور را به جریمه/تعرفه‌های اضافی ناشی از تعامل اقتصادی با روسیه تهدید کرد.
ترامپ در پلتفرم تروث سوشال نوشت: «هند همچنین بخش عمده تجهیزات نظامی خود را از روسیه خریداری کرده و همراه با چین، بزرگ‌ترین خریدار انرژی روسیه است؛ آن هم در زمانی که همه خواستار توقف کشتار در اوکراین توسط روسیه هستند. اینها اصلاً خوب نیست.»
این اظهارات پس از هشدارهای ترامپ مبنی بر اعمال تعرفه‌های ثانویه ۱۰۰ درصدی بر نفت روسیه پس از پایان اولتیماتوم مطرح شد. استراتژی ایالات متحده با هدف فشار بر مسکو از طریق محدود کردن درآمد نفتی آن دنبال می‌شود که حدود یک‌سوم درآمد فدرال روسیه را تشکیل می‌دهد و منبعی حیاتی برای تأمین مالی جنگ این کشور است. ترامپ، که وعده داده بود در صورت انتخاب مجدد، ظرف ۲۴ ساعت توافق صلحی را واسطه‌گری کند، از آنچه «تعویق» روسیه در مذاکرات صلح می‌خواند، به طور فزاینده‌ای ابراز نارضایتی کرده است.
تله تعهد
از آغاز جنگ اوکراین، مدودف به یکی از تندروترین چهره‌های ضدغربی کرملین تبدیل شده است. منتقدان کرملین او را فردی غیرمسئول و تندرو می‌دانند، اما برخی دیپلمات‌های غربی مدعی هستند که اظهارات او بازتاب‌دهنده تفکرات حلقه‌های ارشد سیاست‌گذاری کرملین است. مقامات آمریکایی پیش از اظهارات اخیر ترامپ به رویترز گفته بودند که سخنان مدودف تهدیدی جدی تلقی نمی‌شود. پس مشخص نیست چه چیزی جز درگیری لفظی آنها در شبکه‌های اجتماعی انگیزه اعلام اخیر ترامپ بوده است.
کریستنسن گفت که ترامپ با دامن‌زدن به انتظاراتی مبنی بر احتمال توسل به تسلیحات هسته‌ای در صورت تشدید تنش با روسیه، یک «تله تعهد» ایجاد می‌کند. با این حال، ایولین فارکاس، مدیر اجرایی مؤسسه مک‌کین و مقام ارشد پیشین پنتاگون احتمال درگیری هسته‌ای را کم‌اهمیت دانسته و گفت: «این صرفاً یک سیگنال‌دهی است و نه آغاز یک رویارویی هسته‌ای. تصور نمی‌کنم روس‌ها هم آن را این‌گونه تفسیر کنند.» او افزود که بعید است اقدامات ترامپ روسیه را وادار به تغییر مسیر در اوکراین کند.
مسکو که شرایط خاص خود را برای صلح در اوکراین تعیین کرده، هیچ نشانه‌ای از پذیرش ضرب‌الاجل ترامپ نشان نداده است. روز جمعه، پوتین گفت که مسکو امیدوار به مذاکرات صلح بیشتر بوده، اما ابتکار عمل جنگ به نفع روسیه است. او هیچ اشاره‌ای به ضرب‌الاجل نکرد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
