چینیها برای جبران کاهش زاد و ولد به ولخرجی روی آوردهاند؛
یارانه برای فرزندآوری
«نکتار گان» در گزارش دیروز در سی‌ان‌ان نوشت، لی به یاد می‌آورد: «ما به سختی می‌توانستیم زنده بمانیم.» او که در آن زمان کلاس سوم بود، مجبور شد یک شبه بزرگ شود، بیشتر کارهای خانه را انجام دهد و تعطیلات مدرسه را صرف کمک به مادرش در دکه‌اش کند. لی که اکنون ۲۵ساله است، می‌گوید که هیچ برنامه‌ای برای بچه‌دار شدن ندارد؛ موضعی که به‌طور فزاینده‌ای برای نسل او رایج است و چیزی است که دولت چین را نگران می‌کند؛ زیرا سعی می‌کند از بحران جمعیتی که خود ایجاد کرده است، جلوگیری کند.
برای دهه‌ها، مقامات از طریق جریمه‌های سنگین، سقط جنین اجباری و عقیم‌سازی، زوج‌ها را تحت فشار قرار دادند تا فرزندان کمتری داشته باشند، اما اکنون از نسل لی التماس می‌کنند که فرزندان بیشتری به دنیا بیاورند. هفته گذشته، در آخرین تلاش برای افزایش نرخ زاد و ولد ضعیف، چین اعلام کرد که از اول ژانویه به ازای هر کودک تا سه سالگی، یارانه سالانه ۳۶۰۰ یوآن (۵۰۰ دلار) به والدین ارائه می‌دهد. اما برای بسیاری از جوانان مانند لی، این پیشنهاد بی‌اثر است. لی که برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد خدمات بهداشتی در پکن وام دانشجویی گرفته است، گفت: «هزینه بزرگ کردن یک کودک بسیار زیاد است و ۳۶۰۰ یوآن در سال صرفا قطره‌ای در دریا است.»
بزرگ کردن یک کودک تا سن ۱۸سالگی در چین به طور متوسط ۵۳۸هزار یوآن (۷۵ هزار دلار) هزینه دارد و بر اساس مطالعه اخیر «موسسه تحقیقات جمعیتی یووا» مستقر در پکن، این مساله، چین را به یکی از گران‌ترین مکان‌های جهان برای بچه‌دار شدن به‌طور نسبی تبدیل می‌کند. در شانگهای، این هزینه از یک‌میلیون یوآن فراتر می‌رود و پکن با ۹۳۶ هزار یوآن در رتبه بعدی قرار دارد. لی که نگران چشم‌انداز شغلی خود است و به دنبال ادامه تحصیل در مقطع دکترا است، گفت: «(بچه‌دار شدن) فقط سختی‌های بیشتری به همراه خواهد داشت. من سرمایه‌دار یا چیزی شبیه به آن نیستم و فرزندم نیز احتمالا زندگی خوبی نخواهد داشت.» چنین چشم‌انداز تاریکی از پدر-مادر شدن در آینده، که ناشی از کند شدن اقتصاد چین و افزایش بیکاری جوانان است، مانع بزرگی برای تلاش دولت برای ازدواج و بچه‌دار شدن جوانان است.
چین که با کاهش نیروی کار و جمعیت به سرعت در حال پیر شدن مواجه بود، سیاست تک‌فرزندی خود را در سال۲۰۱۶ لغو کرد و به زوج‌ها اجازه داد دو فرزند داشته باشند و سپس در سال ۲۰۲۱ سه فرزند. اما نرخ زاد و ولد همچنان رو به کاهش است. جمعیت اکنون برای سه سال متوالی با وجود افزایش اندک زاد و ولد در سال گذشته، در حال کاهش بوده است و کارشناسان اکنون نسبت به کاهش شدیدتری هشدار می‌دهند. یارانه ملی مراقبت از کودک که به تازگی اعلام شده است، گامی مهم در کمپین حمایت از زاد و ولد چین است. سال‌هاست که مقامات محلی مجموعه‌ای از مشوق‌ها - از تخفیف‌های مالیاتی، مزایای مسکن و کمک‌های نقدی گرفته تا مرخصی زایمان طولانی – را به بوته آزمون گذاشته‌اند. اکنون، دولت مرکزی با یک برنامه استاندارد و سراسری، رهبری را به دست گرفته و ۹۰میلیارد یوآن (۱۲.۵۴میلیارد دلار) یارانه اختصاص داده است که انتظار می‌رود امسال ۲۰میلیون خانواده از آن بهره‌مند شوند.
«اما زنگ»، جمعیت‌شناس و استاد جامعه‌شناسی دانشگاه ییل، گفت: «این دیگر فقط یک آزمایش محلی نیست. این نشانه‌ای است که دولت بحران نرخ زاد و ولد را فوری و ملی می‌بیند. پیام واضح است: ما فقط به شما نمی‌گوییم که بچه‌دار شوید، ما بالاخره مقداری پول روی میز می‌گذاریم.» این طرح جدید که یارانه‌های جزئی برای کودکان زیر سه سال متولد شده قبل از سال ۲۰۲۵ نیز ارائه می‌دهد، مورد استقبال والدین واجد شرایط قرار گرفته است، اما زنگ گفت بعید است که بتواند تغییری در نرخ باروری ایجاد کند. او افزود، سیاست‌های مشابه تا حد زیادی در افزایش زاد و ولد در سایر جوامع شرق آسیا مانند ژاپن و کره‌جنوبی شکست خورده‌اند. برای بسیاری از جوانان چینی که با قیمت‌های غیرقابل دستیابی مسکن، روزهای کاری طولانی و بازار کار ناپایدار دست و پنجه نرم می‌کنند، این یارانه حتی به اضطراب‌های عمیقی که زیربنای بی‌میلی آنها برای تشکیل خانواده است، پاسخ نمی‌دهد. زنگ گفت: «مساله فقط هزینه نیست. بسیاری از جوانان در مورد آینده، مانند امنیت شغلی، والدین مسن، فشار اجتماعی، تردید دارند. بنابراین کمک نقدی نمی‌تواند خستگی عاطفی را که مردم این روزها با آن مواجه هستند، را برطرف کند.»
