سهم نفت کاهش می‌یابد؟
خرید نفت هند از روسیه از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ تقریبا ۱۹برابر شد و از ۰.۱میلیون به ۱.۹میلیون بشکه در روز رسید، درحالی‌که خرید نفت چین با ۵۰درصد افزایش به ۲.۴میلیون بشکه در روز رسید. پتراس کاتیناس، تحلیلگر انرژی مستقر در لیتوانی در مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک (CREA)، به دویچه‌وله گفت که هند، دومین خریدار بزرگ نفت روسیه، بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ تا ۳۳میلیارد دلار در هزینه‌های انرژی صرفه‌جویی کرده است، زیرا مسکو در زمانی که ایالات متحده و اروپا وابستگی خود را به نفت و گاز روسیه کاهش دادند، کاهش قیمت زیادی را پیشنهاد داد. کاتیناس گفت: «سیاست دیرینه هند مبنی بر ایجاد تعادل در روابط با ایالات متحده، روسیه و چین، بدون اولویت دادن به هیچ طرفی، «زیربنای» تصمیم برای خرید نفت خام روسیه با تخفیف بوده است، و دهلی نو امنیت انرژی و مقرون به صرفه بودن را در اولویت قرار داده است.»
تهدید جدید ترامپ برای تحریم‌ها، بازارها را آشفته کرد
ترامپ که پیش از این ۲۵درصد تعرفه بر واردات هند وضع کرده بود، با صدور فرمانی اجرایی، ۲۵درصد تعرفه اضافی بر همان کالاها به دلیل خرید نفت روسیه توسط هند وضع کرد. با انتشار این خبر، قیمت نفت تقریبا ۱درصد افزایش یافت، درحالی‌که رسانه‌های هندی گزارش دادند که این مالیات جدید می‌تواند هزینه نفت این کشور را تا ۱۱میلیارد دلار افزایش دهد. دهلی‌نو این مالیات اضافی را «ناعادلانه، غیرقابل‌توجیه و غیرمنطقی» خواند.
ترامپ گفت که این تعرفه‌ها (از زمان صدور دستور) ظرف ۲۱روز اجرایی خواهند شد و به هند و روسیه فرصت می‌دهد تا با دولت در مورد مالیات واردات مذاکره کنند. همچنین انتظار می‌رود رئیس‌جمهوری آمریکا تحریم‌های ثانویه گسترده‌تری را علیه سایر کشورها و نهادهایی که روسیه با آنها نفت تجارت می‌کند، اعلام کند. کاخ سفید اعلام کرد که جزئیات این موضوع روز جمعه اعلام خواهد شد، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرد.
تحریم‌های ثانویه ضربه بزرگی به اقتصاد روسیه خواهد زد که در‌حال‌حاضر از تحریم‌های غرب آسیب دیده است. با توجه به اینکه هزینه‌های نظامی اکنون از ۶درصد تولید ناخالص داخلی فراتر رفته و تورم واقعی که توسط برخی تحلیلگران ۱۵تا ۲۰درصد در مقابل رقم رسمی ۹درصد تخمین زده می‌شود، روسیه در حال هدر دادن پول نقد است و فشار زیادی بر بودجه و کارخانه‌های تسلیحاتی خود وارد می‌کند. برای بازارهای جهانی، تحریم‌های جدید می‌تواند شوک بزرگی در قیمت انرژی و جریان‌های تجاری ایجاد کند که یادآور سال ۲۰۲۲ است، زمانی که قیمت نفت افزایش یافت و روسیه با انعقاد قراردادهای انرژی با تخفیف با دو اقتصاد بزرگ جهان، تحریم‌های غرب را دور زد. سومیت ریتولیا، تحلیلگر نفتی مستقر در دهلی‌نو از موسسه تحقیقات تجاری کپلر، به دویچه‌وله گفت: «اگر هند [در سال ۲۰۲۲] نفت خام روسیه را خریداری نمی‌کرد، هر کسی می‌تواند حدس بزند که قیمت نفت چقدر می‌شد - ۱۰۰دلار (۸۶یورو)، ۱۲۰دلار، ۳۰۰دلار [در هر بشکه]. نفت خام WTI در هفته‌های قبل از حمله بین ۸۵ تا ۹۲دلار در هر بشکه در نوسان بود.»
«تعرفه ثانویه» ۲۵درصدی ترامپ اکنون می‌تواند هند را به سمت کاهش حداقل بخشی از تجارت نفتی خود با روسیه سوق دهد؛ چرا که هرگونه تحریم اضافی فقط اوضاع را بدتر خواهد کرد.
کاتیناس گفت: «تحریم‌های ثانویه خطرات را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد، دسترسی شرکت‌های هندی به سیستم مالی ایالات متحده را تهدید می‌کند و بانک‌ها، پالایشگاه‌ها و شرکت‌های کشتیرانی را با توجه به ادغام آنها در بازارهای جهانی در معرض پیامدهای جدی قرار می‌دهد.»
افزایش قیمت نفت و تشدید تورم
اگر پنج‌میلیون بشکه در روز تولید روسیه به‌طور ناگهانی از بازار نفت حذف شود، تحلیلگران معتقدند که قیمت نفت می‌تواند بار دیگر افزایش یابد، زیرا کشورهای آسیب‌دیده برای تامین منابع دیگر تلاش می‌کنند. حتی با وجود افزایش اخیر تولید اوپک، جایگزینی چنین حجم بزرگی در کوتاه‌مدت با توجه به ظرفیت ذخیره محدود و محدودیت‌های لجستیک، فوق‌العاده دشوار خواهد بود. الکساندر کولیاندر، عضو ارشد مرکز تحلیل سیاست اروپا، به روزنامه ایندیپندنت بریتانیا گفت: «هیچ جایی وجود ندارد که بتوان آن پنج‌میلیون [بشکه] را به‌سرعت کافی برای جلوگیری از افزایش ناگهانی قیمت نفت تهیه کرد.» ریتولیا به دویچه‌وله گفت که در صورت لزوم، ممکن است تا یک سال طول بکشد تا شرکت‌های هندی وابستگی خود به نفت روسیه را کاهش دهند.
قیمت‌های بالاتر نفت باعث افزایش شدید تورم هم در ایالات متحده و هم در سراسر جهان خواهد شد. فدرال‌رزرو ایالات متحده تخمین زده است که هر ۱۰دلار افزایش در قیمت نفت خام حدود ۰.۲درصد به تورم ایالات متحده می‌افزاید. بانک مرکزی هند نیز به نتیجه مشابهی رسیده است.
در بدترین حالت، اگر قیمت‌ها از ۶۶دلار فعلی در هر بشکه به ۱۱۰ تا ۱۲۰دلار در هر بشکه افزایش یابد، افزایش تقریبا یک درصدی تورم، هزینه‌ها را برای مصرف‌کنندگان و مشاغل - به‌ویژه در بخش انرژی، حمل‌ونقل و غذا - افزایش خواهد داد.
چین در امان می‌ماند اما هند رنج می‌برد؟
کاتیناس گفت چین که کل تجارت آن با ایالات متحده بیش از چهار برابر هند است، «ممکن است از اقدامات جدید ایالات متحده معاف شود». با توجه به اینکه دو اقتصاد بزرگ جهان بیش از ۵۸۰میلیارد دلار تجارت انجام می‌دهند، مقیاس اقتصادی چین به آن قدرت چانه‌زنی می‌دهد که هند فاقد آن است.
تسلط چین بر عرضه مواد معدنی کمیاب، که همواره نقطه اختلاف در روابط ایالات متحده و چین بوده است، ممکن است به عنوان اهرم دیگری که پکن برای تعدیل موضع ترامپ به کار می‌گیرد، عمل کند.
با توجه به اینکه هند فاقد اهرم فشار قابل‌مقایسه‌ای است، ترامپ اوایل با تشدید فشارها بر دهلی‌نو گفت که تاثیر احتمالی تحریم‌های جدید او بر روسیه و هند «اقتصادهای مرده آنها را با هم از بین خواهد برد». ترامپ در پاسخ به این سوال که چرا هند را به جای چین در اولویت قرار داده است، به خبرنگاران گفت: «ببینیم چه می‌شود. قرار است چیزهای بیشتری ببینید... قرار است تحریم‌های ثانویه زیادی ببینید.»
کاهش سهم هند از بازار نفت
در همین حال، هند دیگر مانند سال ۲۰۲۲ که تخفیف‌ها بین ۱۵ تا ۲۰ دلار در هر بشکه بود، از نفت روسیه سود بادآورده‌ای به دست نمی‌آورد. طبق گزارش Ritolia از Kpler، این حاشیه سود اکنون به حدود ۵دلار کاهش یافته است.
روسیه که مشتاق است ذخایر جنگی خود را دوباره پر کند، به‌شدت در حال به حداکثر رساندن درآمدهای انرژی خود است و این امر با افزایش تقاضا از سوی ترکیه که اکنون سومین مشتری بزرگ نفت این کشور است و در سراسر آسیا، جایی که نفت خام روسیه مخفیانه تغییر نام داده و برای دور زدن تحریم‌های آمریکا دوباره صادر می‌شود، تقویت شده است.
بااینحال، پالایشگاه‌های هندی همچنان به خرید نفت ادامه می‌دهند. واردات در ماه ژوئن به بالاترین حد خود در ۱۱ماه گذشته یعنی ۲.۰۸میلیون بشکه در روز رسید که ۴۴درصد از کل مصرف نفت خام هند را تشکیل می‌دهد؛ افزایش شدیدی که ناشی از پوشش ریسک برای جبران تنش‌های ژئوپلیتیک و رقابت‌پذیری قیمت‌ها بود.
فراتر از لفاظی‌ها، به نظر می‌رسد واکنش احتمالی چین از واکنش قبلی این کشور به تحریم‌های ثانویه هدایت می‌شود. بانک‌های چینی به‌طور فزاینده‌ای از انجام تراکنش‌های روسیه، حتی به یوان، خودداری می‌کنند و مسکو را مجبور می‌کنند به واسطه‌های غیرشفاف و راهکارهای کشورهای ثالث تکیه کند.
بااینحال، پکن واردات نفت را به‌عنوان اولویتی می‌بیند که عمدتا از فشارهای سیاسی مصون است، درحالی‌که هند احتمالا به دنبال حفاظ اقتصادی است: «در صورت فشار، خرید خود را کاهش می‌دهد، اما نفت خام روسیه با تخفیف را به‌طور کامل کنار نمی‌گذارد.» ریتولیا گمان می‌کند که هند ممکن است واردات نفت خود از روسیه را «کاهش» دهد، اما افزود: «من تصور نمی‌کنم که به این زودی‌ها واردات نفت خود از روسیه را به صفر برسانیم.»
* دویچه‌وله
