تعرفه‌های جدید آمریکا،معاملات آتی طلا را به اوج تاریخی رساند؛
شگفتانه ترامپ برای سوئیس
بر اساس نامه‌ای رسمی از اداره گمرک و حفاظت مرزی آمریکا(CBP) به تاریخ ۳۱ ژوئیه، این نوع شمش‌ها تحت یک کد تعرفه‌ای طبقه‌بندی می‌شوند که مشمول پرداخت عوارض است. این تصمیم برخلاف انتظار فعالان صنعت طلا بود که تصور می‌کردند این محصولات باید تحت کدی قرار گیرند که از تعرفه‌های دولت ترامپ معاف باشد. شمش‌های یک کیلوگرمی رایج‌ترین نوع طلا در معاملات بازار «کامکس» (بزرگ‌ترین بازار آتی طلا در جهان) هستند و بخش عمده صادرات طلای سوئیس به آمریکا را تشکیل می‌دهند. مسیر سنتی جریان تجارت طلا به صورت مثلثی است؛ در این مسیر، شمش‌های بزرگ ۴۰۰ اونسی بین لندن و نیویورک جابه‌جا می‌شوند و در سوئیس، در وزن‌ها و اندازه‌های مختلف(از جمله یک کیلوگرمی) دوباره ریخته‌گری می‌شوند. استاندارد وزنی در لندن، شمش‌های ۴۰۰ اونسی هستند که اندازه‌ای شبیه آجر دارند. در مقابل، بازار نیویورک شمش‌های یک کیلوگرمی (تقریبا به‌اندازه یک گوشی هوشمند) را ترجیح می‌دهد.
این اقدام آمریکا در ادامه اعمال تعرفه ۳۹ درصدی بر واردات از سوئیس در هفته گذشته صورت گرفت. طلا یکی از مهم‌ترین اقلام صادراتی سوئیس به آمریکا است و داده‌های گمرکی نشان می‌دهد که این کشور در ۱۲ ماه منتهی به ژوئن، ۶۱.۵میلیارد دلار طلا به آمریکا صادر کرده است. با نرخ تعرفه جدید، این حجم صادرات اکنون مشمول حدود ۲۴میلیارد دلار عوارض می‌شود. کریستوف وایلد، رئیس انجمن تولیدکنندگان و تاجران فلزات گران‌بهای سوئیس، این تصمیم را «ضربه‌ای دیگر» به تجارت طلای کشورش با آمریکا دانسته و گفته است که این تعرفه‌ها بر توان تامین نیاز بازار آمریکا اثر منفی می‌گذارند.
چه کسی مقصر کسری تجاری است؟
با استناد به یکی از گزارش‌های اکونومیست، علت وضع تعرفه‌های نجومی بر واردات کالاهای سوئیسی، کسری تجاری ۴۸میلیارد دلار آمریکا با این کشور بود. هم‌زمان با وضع تعرفه ۳۹ درصدی در یکم ماه اوت، طلا و دارو شامل این تعرفه‌ها نمی‌شدند و بیشتر کسب‌وکارهای کوچک‌تر بودند که از این تعرفه‌ها آسیب می‌دیدند. این در حالی بود که که بخش بزرگی از صادرات سوئیس به آمریکا را طلا به خود اختصاص داده بود. به عقیده کارشناسان، عامل اصلی جهش صادرات طلای سوئیس به آمریکا و در نتیجه رشد مازاد تجاری سوئیس، خود ترامپ بود. ترامپ با ایجاد نااطمینانی در فضای تجاری جهان، سرمایه‌گذاران به خرید دارایی‌های امن مانند طلا سوق داد؛ فلزی که مقیاس بزرگی از آن، در پالایشگاه‌های سوئیس ریخته‌گری می‌شوند.
به طور معمول، صادرات طلای سوئیس به آمریکا، پیش از تعرفه‌های تجاری ترامپ، سالانه حدود ۴.۵میلیارد دلار بود. اما در سال ۲۰۲۴ و پس از وضع تعرفه‌های تجاری، آمریکا ۱۲میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار طلا از این کشور وارد کرد. در همین راستا، معامله‌گران برای پیشی گرفتن از اجرای تعرفه‌ها، طلا را با سرعت به آمریکا وارد کردند و ذخایر بی‌سابقه‌ای در کامکس ایجاد شد که به کمبود موقت طلا در لندن انجامید. اما تصور غالب این بود که برخی طبقه‌بندی‌های شمش از تعرفه معاف هستند.
اکنون تصمیم اداره گمرک، موجب سردرگمی صنعت شده است. برخی پالایشگاه‌های سوئیسی گفته‌اند که برای ماه‌ها با وکلای خود تلاش کرده‌اند بفهمند کدام‌یک از محصولات شامل تعرفه، و کدام‌یک معاف می‌شوند. دست‌کم دو پالایشگاه اعلام کرده‌اند که به‌طور موقت ارسال طلا به آمریکا را متوقف کرده یا کاهش داده‌اند.
واکنش بازار جهانی
پس از انتشار خبر این تعرفه‌ها توسط فایننشال‌تایمز، قیمت آتی طلای آمریکا به رکورد تاریخی رسید. معاملات آتی ماه دسامبر ۱.۴ درصد رشد کرد و به ۳۵۰۲ دلار بر اونس رسید؛ حتی در مقطعی به سطح ۳۵۳۴ دلار نیز جهش داشت. این در حالی بود که معاملات نقدی طلا در روز پنج‌شنبه از سطح ۳۴۰۰ دلار نیز عبور کرد و برای دومین هفته متوالی افزایش یافت. در همین راستا، اختلاف قیمت بین معاملات آتی نیویورک و قیمت نقدی لندن بیش از ۱۰۰ دلار شد، زیرا هزینه واردات به دلیل تعرفه‌ها افزایش یافته است.
جیووانی استانوو، تحلیلگر کالایی بانک یو‌بی‌اس گفت: «این تغییر، فوری اجرا نمی‌شود؛ اما از این پس، قیمت طلا در آمریکا شامل بهای طلا در سوئیس و لندن به علاوه تعرفه خواهد بود.» طلا از پایان سال ۲۰۲۴ تاکنون ۲۷ درصد رشد کرده و حتی برای مدتی به ۳۵۰۰ دلار در هر اونس نیز رسید. نگرانی از تورم، بدهی بالای دولت‌ها و کاهش نقش دلار به عنوان ارز ذخیره جهانی، از عوامل اصلی افزایش قیمت این فلز بوده‌اند. با این حال، معاملات نقدی طلا در روز گذشته، شاهد روندی نزولی بود و قیمت فلز زرد تا اواسط روز، در کانال ۳۳۸۰ دلار در اونس نوسان می‌کرد. این رقم نیز با وجود روند نزولی، همچنان سطح بالایی نسبت به دو هفته گذشته قلمداد می‌شود.
علاوه بر این تعرفه‌ها، داده‌های ضعیف بازار کار آمریکا پیش‌بینی‌ها از کاهش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو را تقویت کرده است. ابزار FedWatch گروه CME نشان می‌دهد که احتمال ۹۱ درصدی وجود دارد که بانک مرکزی آمریکا در ماه آینده نرخ بهره را به اندازه ۰.۲۵ واحد درصد کاهش دهد.
پیامدهای سیاسی و اقتصادی
تصمیم ترامپ در راستای کارزار او برای تغییر ساختار تجارت جهانی است و به‌عنوان بخشی از مجموعه تعرفه‌هایی که بر ده‌ها کشور اعمال کرده، مطرح می‌شود. کشورهایی مانند سوئیس، برزیل و هند اکنون به دنبال توافق‌های بهتر هستند. برخی کارشناسان مانند دیوید ویلسون از بانک BNP Paribas احتمال می‌دهند که این تصمیم نتیجه اشتباه اداره CBP باشد، زیرا طلا به‌طور سنتی بین بانک‌های مرکزی و ذخایر جهان جابه‌جا می‌شود و کسی انتظار تعرفه بر آن را نداشت. در آسیا، مدیران دو پالایشگاه بزرگ طلا اعلام کرده‌اند که تا روشن شدن وضعیت، ارسال محموله به آمریکا را متوقف می‌کنند. همچنین این اقدام برای رئیس‌جمهور سوئیس، کارین کلر سوتر، که اخیرا برای مذاکره به واشنگتن رفته اما موفق به دیدار با ترامپ نشده، چالش دیگری ایجاد کرده است.
