راهکارهایی برای صنعت آرایشی بهداشتی در دوران رکود اقتصادی
اگرچه بازار محصولات بهداشتی و زیبایی در نگاه اول لوکس به نظر می‌رسد، اما در عمل بخش جدی از سبد سلامت و روان جامعه را تشکیل می‌دهد. این واقعیت، شرکت‌های فعال در این حوزه را با یک دوگانگی استراتژیک مواجه کرده است: در چنین شرایطی باید به دنبال بقا بود یا توسعه؟
چالش‌های صنعت آرایشی بهداشتی در شرایط فعلی
۱. نوسان قیمت و تامین مواد اولیه
وابستگی بالای این صنعت به مواد اولیه وارداتی، باعث شده است نوسانات ارزی و تحریم‌ها به‌سرعت خود را در قیمت تمام‌شده محصولات نشان دهند.
۲. کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده
تورم فزاینده، سبد خرید خانوار را به سمت نیازهای ضروری‌تر سوق داده و تقاضای عمومی برای محصولات آرایشی و حتی بهداشتی کاهش یافته است.
۳. رشد محصولات بی‌کیفیت یا قاچاق
فقدان نظارت موثر، مسیر را برای برندهای غیرمجاز یا بی‌کیفیت هموار کرده و فضای رقابتی ناسالمی ایجاد کرده است.
۴. عدم ثبات قوانین و روندهای صدور مجوز
فرآیندهای پیچیده، کند و بعضا مبهم در حوزه مجوزها، زمان ورود محصولات به بازار را افزایش داده و ریسک سرمایه‌گذاری را بالا برده است.
نقاط قوت پنهان و ظرفیت‌های مغفول صنعت
با وجود چالش‌ها، فرصت‌هایی نیز در دل صنعت نهفته است که با برنامه‌ریزی هوشمندانه می‌توان از آنها بهره‌برداری کرد:
ظرفیت‌های خالی در خطوط تولید برندهای معتبر
بسیاری از تولیدکنندگان باسابقه، با در اختیار داشتن خطوط تولید استاندارد و پیشرفته، ظرفیت مناسبی نیز برای ارائه خدمات تولید قراردادی دارند.
زیرساخت‌های آزمایشگاهی قابل اعتماد
وجود آزمایشگاه‌های همکار معتبر در سطح کشور که در همکاری با تولیدکنندگان امکان تولید کنترل‌شده و با کیفیت را فراهم کرده است.
افزایش تقاضا برای برندهای شخصی
استارت‌آپ‌ها، سالن‌های زیبایی، مراکز خدمات پوستی و حتی افراد علاقه‌مند به کارآفرینی، به دنبال تولید محصولات اختصاصی خود هستند و مایل‌اند خدمات تخصصی را برون‌سپاری کنند.
گسترش پلتفرم‌های فروش آنلاین
ظهور فروشگاه‌های اینترنتی و قدرت شبکه‌های اجتماعی، هزینه ورود به بازار را کاهش داده و مسیر فروش را برای برندهای کوچک و تازه‌وارد هموار کرده است.
بهبود ساختار شرکت‌های پخش
رشد تجربه و تخصص در شرکت‌های پخش در حوزه‌های کلاسیک و نوین، به افزایش دسترسی محصولات به بازار هدف و فروش قطعی کمک شایانی کرده است.
پیشنهادهایی برای عبور از رکود و حرکت به‌سمت توسعه
۱. تولید قراردادی به عنوان موتور رشد مشترک
استفاده از ظرفیت خالی خطوط تولید برای تولید محصولات برندهای دیگر، یک راه‌حل برد-برد است. برندهای کوچک سریع‌تر وارد بازار می‌شوند و تولیدکنندگان نیز بدون تحمیل هزینه‌های سربار، درآمدزایی می‌کنند.
۲. اعتمادسازی با تکیه بر کنترل کیفیت علمی
در فضای بی‌اعتمادی به محصولات، همکاری با آزمایشگاه‌های همکار معتبر و ارائه تست‌های دارای تاییدیه، آنالیزهای دقیق و مستندات کنترل کیفی، به یکی از مهم‌ترین ابزارهای برندینگ و مزیت‌های مهم رقابتی تبدیل شده است. امکان ارائه تست‌های تاییدیه، آنالیز محصول و ردیابی فرمولاسیون، می‌تواند اطمینان خریدار را جلب کند.
۳. تمرکز روی سبد محصولات بهینه
به جای تنوع زیاد و پراکندگی منابع، تمرکز روی چند محصول پرفروش با حاشیه سود بالا، باعث کنترل هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری می‌شود.
۴. استفاده هوشمندانه از فضای دیجیتال
در شرایطی که هزینه‌های تبلیغات سنتی بالاست، حضور موثر و هدفمند در فضای مجازی می‌تواند برند را با هزینه بسیار پایین‌تر به مخاطبان هدف خود معرفی کند.
۵. ارائه بسته‌های خدمات جامع برای برندهای نوپا
ترکیب خدماتی نظیر مشاوره، فرمولاسیون، تولید، آزمایشات کیفی، اخذ مجوز، پخش و فروش در قالب یک بسته جامع، نه‌تنها برای برندهای جدید جذاب است، بلکه جریان درآمدی پایداری را برای شرکت‌های باسابقه ایجاد می‌کند.
نتیجه‌گیری
در دل همین رکود، فرصت‌هایی نهفته است که تنها شرکت‌های چابک، علمی و متصل به ظرفیت‌های زیرساختی و کار آزموده می‌توانند آنها را به فرصت‌های واقعی تبدیل کنند. ترکیب نگاه اقتصادی و بازرگانی، تولید حرفه‌ای و کنترل کیفی دقیق، راهی موثر برای عبور از بحران است. اگر صنعت آرایشی بهداشتی ایران، به‌جای انفعال، مسیر توسعه هوشمندانه را در پیش بگیرد، نه تنها می‌تواند در بازار داخلی زنده بماند، بلکه آینده‌ای روشن‌تر از گذشته نیز پیش روی آن خواهد بود. بازارهای بکر صادراتی، نیازهای نوظهور مصرف‌کنندگان، نوآوری در فرمولاسیون و محصولات، همگی نشانه‌هایی از پویایی و ظرفیت بالای این صنعت برای رشد و تحول هستند.
* کارشناس توسعه بازار
