تلاش ایران برای عبور از یک تله آمریکایی - اسرائیلی به روایت تاجیک /ایران غنی‌سازی صفر را می پذیرد؟
نصرت‌الله تاجیک، دیپلمات بازنشسته و تحلیلگر سیاست‌خارجی، در واکنش به اظهارات اخیر مجید تخت‌روانچی عضو تیم مذاکره کننده هسته ای در مورد محدودیت‌های غنی سازی می‌گوید:
باتوجه به اظهارات مسوولان به‌نظر می‌رسد ایران در تلاش است خود را از این تله و تبعات اسیب دیدگی خاورمیانه ای نجات دهد.
درمورد تله ، باید بگوییم که عبور از تابوسازی حمله آمریکا و اسراییل در حین مذاکرات است. این اقدام اسرائیل و امریکا از نظر سیاسی منطقی نبود؛ اما ما نیز نتونستیم یارگیری کنیم ، هرچند ممکن است از جنبه نظامی یا سایر ابعاد توجیهاتی برای آنها داشته باشد.
آنچه مشهود است، وزارت امور خارجه با رویکرد تعاملی و حل مساله تلاش می‌کند شرایط سخت تحمیلی آمریکا و اسرائیل را به یک تابوی دیگر تبدیل نکند تا منجربه ترک میز مذاکره نشود.
در اینجا باید به اسیب دیدگی بازدارندگی سیاست خاورمیانه ای ما ، اشاره کنم که در صدد جلوگیری از اعمال بازدارندگی در سیاست خارجی به‌دلیل این آسیب‌های وارده است. به هر حال، ایران ضربه‌ای اساسی در عرصه سیاست خارجی متحمل شده است. اما سیاست خارجی کشور باید با روشهای نرم افزاری در پی آن باشد که با استفاده از همه اهرم‌ها، کشور را از وضعیت موجود خارج کند.
در ارزیابی پیشنهاد تخت‌رواچی باید توجه کرد که به‌معنای پذیرش غنی‌سازی «صفر درصد» نیست.
هرچند ممکن است در آینده و در جریان مذاکرات شرایطی پیش آید که ایران بپذیرد، که البته بعید به نظر می‌رسد. اما شرط آقای تخت‌روانچی نیز صراحتا لغو تحریم‌ها در برابر پذیرش محدودیت موقت بوده است.
همزمان، معاون آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران حضور دارد و قرار است نقشه راه همکاری ایران و آژانس، پس از تصویب قانونی در مجلس که موضوع را به شورای عالی امنیت ملی محول کرده، تدوین شود.
با انتصاب علی لاریجانی به‌عنوان دبیر شورا، اکنون مجموعه‌ای از اقدامات داخلی در حال انجام است تا استراتژی جدید طراحی و اجرا شود.
با وجود این، بعید می‌دانم که اروپا با توجه به شرایط موجود، پس از جنگ ۱۲ روزه و نزدیک شدن به زمان خاتمه برجام، خوانش مثبتی از پیشنهاد آقای تخت روانچی داشته باشد.
در حال حاضر، ارتباطات بیشتر به‌صورت تبادل پیام است؛ هرچند آقای تخت‌روانچی تأکید کرده که ارتباط از طریق یکی از کشورها برقرار است.
به اعتقاد من، روشن‌کردن خطوط قرمز و تعیین نقطه آغاز مذاکرات ضروری است، زیرا آمریکا با حمله غیرقانونی به تاسیسات هسته‌ای ایران عملا میز مذاکره را بمباران کرده است. با این حال، این وظیفه اصلی دولت است که در شرایط مناسب، قطار مذاکرات را دوباره روی ریل خود قرار دهد.
درمورد چشم‌انداز مذاکراتی باید بگوییم که به‌عوامل متعددی بستگی دارد از جمله سناریوهای محتمل، معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی، مذاکرات ترامپ و پوتین که اواخر هفته در آلاسکا برگزار می‌شود و البته تحولات غزه و دیگر مباحث منطقه‌ای. این عوامل بر شکل‌گیری مذاکرات تاثیر مستقیم دارند.
اقدام آمریکا اقدامی خشن و برهم‌زننده بازی بوده است. از سوی دیگر، نیروهای داخلی مخالف مذاکره و شرایط منطقه‌ای نیز بر دولت فشار وارد می‌کنند. این وضعیت، کار دولت را دشوار می‌کند.
اهداف آمریکا در مذاکره شفاف نیست و به نظر می‌رسد علاقه‌ای به دستیابی به نتیجه «برد-برد» از طریق دیپلماسی و مذاکره ندارد و بیشتر روش شاخ شکنی پیشه کرده است.
این در حالیست که هم مدیریت داخلی ضعیف است و هم به دلیل تنوع صداها، دولت اقتدار و پتانسیل لازم را ندارد و حکومت هم رویکرد جدیدی برای حل این مشکلات و تغییرات لازم در روشهای حکمرانی را دنبال نکرده و یک سردرگمی در جامعه مشهود است!
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
