کاربردهای هوش مصنوعی در دندانپزشکی
حوزه پزشکی نیز در سال‌های اخیر به‌شدت تحت تاثیر این فناوری قرارگرفته و از آن برای پیشرفت بهره گرفته است. کاربردهای هوش مصنوعی در تشخیص بیماری‌ها، شخصی‌سازی درمان‌ها و بهبود مراقبت‌های پزشکی، در حال متحول کردن این صنعت است. سارا ارزانی از دندان‌پزشکان جوانی است که در حوزه هوش مصنوعی در پزشکی فعالیت‌های پژوهشی، نوآوری و اختراع و استارت‌اپی در حوزه هوش مصنوعی فعالیت‌های پژوهشی و نوآوری دارد. با او گفتگویی درباره پیشرفت‌های هوش مصنوعی در پزشکی داشتیم تا از، چالش‌ها و فرصت‌های هوش مصنوعی و تاثیر آن بر این حوزه صحبت کند.
هوش مصنوعی چطور می‌تواند حوزه علوم پزشکی را متحول کند؟
کاربرد هوش مصنوعی می‌تواند باعث تشخیص دقیق و سریع بیماری‌ها شود و حتی به داده‌هایی توجه کند که به‌صورت معمول از چشمِ پزشک می‌تواند دور بماند، هوش مصنوعی می‌تواند بر اساس داده‌های بالینی یک بیماری را در فرد یا اجتماع پیش‌بینی یا پیش‌گیری کند. یکی از کاربردهای هوش مصنوعی می‌تواند کشف دارو باشد و این چشم‌انداز خوبی برای درمان بیماری‌ها ارایه می‌دهد.
یکی از کاربردهای هوش مصنوعی که من هم بسیار به آن علاقه‌مند هستم و در آن به شکل ویژه‌تری فعالیت می‌کنم، پزشکی شخصی‌سازی‌شده است، به زبان ساده انسان‌ها ازلحاظ ژنتیکی، محیطی، رفتاری، روانی و بسیاری از دیگر جهات با یکدیگر متفاوت هستند اما پزشکی امروز بر درمان‌ها و داروهایی تمرکز دارد که آن‌ها را برای بیشتر افراد تجویز می‌کند و این نادیده گرفتن ویژگی‌های منحصربه‌فرد طبیعتا اثربخشی درمان را از حالت حداکثر پایین‌تر آورده و عوارض مختلفی از درمان را در بیماران آشکار می‌کند.
و آنچه ما شاهد آن هستیم رشد بسیار زیاد شرکت‌هایی است که در حال تحقیق و توسعه استفاده از این فناوری هستند.
از کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه تخصصی خودتان یعنی دندانپزشکی بگویید.
در سال‌های اخیر و پس از همه‌گیر شدن هوش مصنوعی شاهد تحولاتی نیز در دندانپزشکی بودیم به شکلی که چندین استارت‌اپ در سراسر جهان که بر روی تشخیص پوسیدگی توسط هوش مصنوعی کار می‌کردند توانستند از سازمان غذا و داروی آمریکا مجوز بگیرند و این‌یک پیشرفت بزرگ محسوب می‌شد.
همچنین بسیاری از شرکت‌های در تجهیزات و نرم‌افزارهای دندانپزشکی قابلیت‌های هوش مصنوعی اضافه کردند که باعث بالا رفتن کیفیت درمان‌ها شده است.
کمی نیز درباره چالش‌های استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی برایمان بگویید. موضوعی که حتما در محافل تخصصی نیز درباره آن بسیار بحث می‌شود.
_ بزرگ‌ترین چالش این حوزه حفاظت از اطلاعات خصوصی بیماران است و با توجه به اینکه رازداری در اخلاق پزشکی از اصول مهم جهانی محسوب می‌شود و اینکه هوش مصنوعی هم صرفا با داده‌ها تمرین می‌بیند، لازم است تا انجمن‌های جهانی و ملی به‌سرعت دستورالعمل‌هایی را تهیه کنند که البته این دستورالعمل‌ها در بعضی کشورها در حال تکامل است.
مورد مهم دیگر این است که هوش مصنوعی گاهی از ابزارهای یادگیری عمیق استفاده می‌کند که گاهی توضیح دادن اینکه چگونه به یک نتیجه خاص رسیده‌اند دشوار است.
همچنین به دلیل اینکه یک مدل ریاضی حتی درنهایت پیشرفته بودن نمی‌تواند مسئولیت اخلاقی درمان‌ها را قبول کند، پذیرش استفاده یا کمک گرفتن از آن توسط پزشک یا بیمار چالش‌برانگیز خواهد بود.
از پژوهش‌ها، اختراعات یا پروژه‌هایی که در زمینه هوش مصنوعی داشته‌اید برایمان بگویید؟
در آخرین مقاله ای که در این زمینه با کمک همکارانم چاپ کرده‌ایم توانسته‌ایم نشان دهیم که می‌توان از هوش مصنوعی برای تشخیص زودهنگام گرفتگی عروق کاروتید از تصاویر رادیولوژی دندانپزشکی استفاده کرد. گرفتگی عروق کاروتید می‌تواند یک زنگ هشدار برای مشکلات قلبی عروقی باشد. این مقاله باوجود مدت‌زمان کم از انتشار با استقبال خوبی از طرف محققان جهانی روبرو شده است.
همچنین توانستیم با کمک همکارم دو اختراع بین‌المللی به ثبت برسانیم. این اختراع‌ها همگی برای رسیدن به پزشکی شخصی‌سازی‌شده یا دندانپزشکی دقیق طراحی‌شده‌اند و می‌توانند به درمان ریشه و درمان پروتز دندان دقت بالاتری بدهند.
یک پروژه استارت‌اپی نیز در زمینه هوش مصنوعی شروع کرده‌ایم و فعالیت خود را در کنار دیگر همکاران ام در قالب یک شرکت پیش می‌بریم تا بتوانیم به بیمارانی که از انواع دردهای مزمن رنج می‌برند کمک کنیم تا با پزشکی شخصی‌سازی‌شده درمان بهینه‌تر با عوارض کمتر را با محوریت پزشک متخصص و بر اساس تحلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد بیمار ارائه دهیم.
