آخرین آمار خروج اتباع از ایران/ از طرح انسداد مرزها چه خبر؟

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از روزنامه ایران، در ادامه فرآیند مدیریت خروج اتباع غیرمجاز از ایران و نیز بازدید از پروژه‌های انسداد مرزی، وزیر کشور دیروز راهی نواحی شرق کشور شد. 

اسکندر مؤمنی در ورود به مشهد مقدس، درباره آخرین وضعیت خروج اتباع غیرمجاز از کشور گفت: «در گام اول برنامه‌ریزی شده ۲ میلیون نفر از اتباع غیرمجاز با عزت و احترام به کشورشان بازگردند.» بررسی‌ها نشان می‌دهد منظور مؤمنی از ۲ میلیون اتباع، یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفری است که تاکنون از کشور خارج شده‌اند و ۸۰۰ هزار اتباع غیرمجاز دیگری که تا آخر سال از کشور خارج خواهند شد.

یک میزبانی ۴۴ ساله

فرآیند خروج اتباع غیرمجاز از کشور از آغاز به کار دولت چهاردهم به طور جدی و عملیاتی دنبال شد. این فرآیند در روزهای پس از جنگ تحمیلی اخیر سرعت بیشتری به خود گرفت. همین سرعت گرفتن باعث شد این امور توجه سیاسی و رسانه‌ای بسیاری را به خود جلب کند، اما این توجه، آن ‌هم فقط به مسأله خروج اتباع غیرمجاز در حالی است که این مسأله، فقط بخشی، آن هم بخش کوچکی از مسأله مهاجران در ایران است. در واقعیت سال‌هاست که جمهوری اسلامی ایران میزبان مهاجران افغانستانی بوده است؛ یعنی از ۶ دی‌ماه ۱۳۵۸ که ۴۰ لشکر ارتش سرخ شوروی سابق به خاک افغانستان حمله کردند.

از آن تاریخ تا امروز، همسایگان شرقی ایران به دلیل تلاطم‌های سیاسی و حاکمیتی کشورشان، ایران را به عنوان یک مقصد اصلی انتخاب کرده‌اند. هرچند مهاجران با امید به زندگی بهتر به ایران پا گذاشتند، اما اکنون با افزایش چشمگیر جمعیت مهاجران غیرمجاز به همراه فشارهای ناشی از تحریم‌ها و ناترازی‌ها، سبب شده است مشکلات زیرساختی و اجتماعی عدیده‌ای برای کشور ایجاد شود. این مشکلات زیرساختی بود که مسأله ساماندهی حضور مهاجران در ایران را به اولویتی اجتناب‌ناپذیر تبدیل کرد.

پیگیری فرآیند خروج اتباع از نزدیک

از سال گذشته تاکنون، بویژه پس از جنگ تحمیلی اخیر، روند خروج اتباع غیرمجاز شتاب گرفت، به گونه‌ای که روز گذشته وزیر کشور اعلام کرد:«تاکنون بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از اتباع خارجی غیرمجاز از ایران خارج شده‌اند که بیش از ۷۰ درصد آنان به ‌صورت خودمعرف و داوطلبانه کشور را ترک کرده‌اند.»

اسکندر مؤمنی با بیان اینکه ما با همسایگان خود از جمله افغانستان سابقه تاریخی مشترک داریم، اما این به معنای چشم‌پوشی از قوانین نیست، ادامه داد:«هر کشوری ضوابط و مقررات خاص خود را دارد و طبیعی است که ایران نیز ظرفیت پذیرش این حجم از اتباع را ندارد.»

وزیر کشور با اشاره به اینکه رئیس مرکز امور اتباع و مهاجران خارجی نیز در این سفر وی را همراهی می‌کند، اظهار کرد: «با حضور مسئولان بررسی‌های لازم در این زمینه انجام خواهد شد. طبیعتاً اتباع غیرمجاز باید بازگردند، اما این روند با رویکردی انسانی و قانونی پیگیری می‌شود.»

 نصب ۱۳۰ کیلومتر دیوار مرزی

بازدید از پروژه‌های انسداد مرزی، یکی از برنامه‌های وزیر کشور در سفر به خراسان رضوی بود. در سال‌های اخیر تحرکات تروریستی و ضرورت ایجاد پایداری‌های مرزی، باعث شده موضوع انسداد جامع مرزهای کشور در دستور کار «کارگروه ویژه مرز» شورای امنیت کشور قرار بگیرد. طرح انسداد مرزها که در واقع طرحی برای مدیریت و نظارت کامل بر مرزها است، با جلوگیری از قاچاق و ورود تروریست‌ها، سبب بهینه‌سازی مدیریت تردد از مرزها و کنترل ورود و خروج اتباع خواهد شد.

وزیر کشور در بازید از پروژه‌های انسداد مرزی اعلام کرد:«تاکنون ۱۳۰ کیلومتر دیوار مرزی در خراسان جنوبی و رضوی نصب شده و زیرسازی برای ۱۸۵ کیلومتر نیز به پایان رسیده است.» 

به گفته مؤمنی، این پروژه که از سوی ارتش جمهوری اسلامی ایران اجرا می‌شود، بخشی از طرح بزرگ انسداد مرزی است که شامل دیوار، سامانه‌های الکترونیکی و تجهیزات اپتیکی خواهد بود. وزیر کشور تأکید کرد:«یکی از مشکلات ما بازگشت دوباره بخشی از اتباع پس از خروج است. بنابراین مرزها باید به ‌طور کامل مسدود شوند تا هم امنیت پایدار ایجاد شود و هم ورود اشرار و قاچاق مواد مخدر کاهش یابد.»

نگاه انسانی، رویکرد قانونی

وزیر کشور درباره میزان کارایی فرآیند انسداد مرزها گفت:«در این بخش از مرز که تکمیل شده یا در هر جایی که نصب دیوارها به اتمام رسیده، ۷۰ تا ۸۰ درصد ترددها کنترل شده است.»

وی گفت:«امیدواریم بتوانیم به طور کامل تمام مرزهای پیش‌بینی‌ شده را در این گام تکمیل کنیم.» کشور اکنون در مرحله‌ای حساس از مدیریت مهاجرت اتباع غیرمجاز قرار دارد. از یک سو با خروج اتباع غیرمجاز و انسداد مرزها تلاش می‌کند کنترل را به دست گیرد و از سوی دیگر می‌کوشد این روند را با رعایت شأن انسانی مهاجران پیش ببرد. با توجه به برنامه دولت، انتظار می‌رود تا پایان سال، صدها هزار نفر دیگر نیز به کشورشان بازگردند و بخش مهمی از مرزهای شرقی ایران به ‌طور کامل مسدود شود.

بــــرش ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر، تعداد اتباع غیرمجاز

درباره تعداد اتباع و اتباع غیرمجاز آمارهای متفاوتی اعلام شده است. از میان این آمارها، می‌توان به آمار اسکندر مؤمنی، وزیر کشور اشاره کرد که آذرماه سال گذشته در جلسه معارفه استاندار مازندران اعلام کرد:«حداقل ۶ میلیون اتباع خارجی در ایران حضور دارند که بخشی از آنان غیرمجاز هستند.» 

۲۰ مردادماه امسال هم نادر یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجران خارجی وزارت کشور، تعداد اتباع غیرمجاز افغانستانی تا سال گذشته را ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر اعلام کرد و به ایسنا گفت: «۲ میلیون نفر هم که تا ۳۰ اسفند سال گذشته برگه سرشماری آنان اعتبار داشت، به این ترتیب، این تعداد نیز با پایان اعتبار این برگه‌ها، یعنی از سال گذشته به تعداد اتباع غیرمجاز اضافه شدند که بر این اساس تعداد اتباع غیرمجاز در کشور به ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر افزایش پیدا کرد.» بنابراین با کنار هم قرار دادن این آمار، می‌توان گفت جمعیت اتباع خارجی در ایران حدود ۶ میلیون نفر برآورد می‌شود که بیش از ۴ میلیون نفر از آنان فاقد مدارک قانونی اقامت هستند. 

در این شرایط، وزیر کشور اعلام کرده از ۴ میلیون نفر اتباع غیرمجاز، یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر تاکنون از کشور خارج شده‌اند و بر اساس برنامه‌ریزی‌ها  ۸۰۰ هزار نفر دیگر تا پایان سال از کشور خارج خواهند شد.»

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.