دست رد چین به سینه آمریکا درباره ایران
مقام‌های آمریکایی و چینی ممکن است بتوانند در بسیاری از اختلافات به توافق برسند تا یک توافق تجاری حاصل شود و از اعمال تعرفه‌های سنگین جلوگیری کنند، اما در یک مسئله اختلاف آن‌ها همچنان عمیق است: درخواست آمریکا از چین برای توقف خرید نفت از ایران و روسیه.
وزارت امور خارجه چین روز چهارشنبه در پی دو روز مذاکره تجاری در استکهلم، در واکنش به تهدید آمریکا مبنی بر اعمال تعرفه ۱۰۰ درصدی، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «چین همیشه تأمین انرژی خود را به گونه‌ای تضمین می‌کند که در خدمت منافع ملی ما باشد.» در این بیانیه همچنین آمده است: «اجبار و فشار راه به جایی نخواهد برد. چین قاطعانه از حاکمیت، امنیت و منافع توسعه‌ای خود دفاع خواهد کرد.»
بر اساس گزارش اسوشیتدپرس، این پاسخ در زمانی مطرح می‌شود که هر دو طرف، پکن و واشنگتن، در حال ابراز خوش‌بینی و حسن نیت برای دستیابی به توافقی هستند تا روابط تجاری میان دو اقتصاد بزرگ جهان را پس از عقب‌نشینی از تعرفه‌های سنگین و محدودیت‌های شدید تجاری، باثبات نگه دارند.
این موضع‌گیری نشان‌دهنده اعتماد به نفس چین در برخورد محکم با دولت ترامپ است، به‌ویژه هنگامی که موضوع تجارت با سیاست‌های انرژی و خارجی گره خورده است.
اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، پس از مذاکرات به خبرنگاران گفت که در زمینه خرید نفت از روسیه، «چینی‌ها حاکمیت خود را بسیار جدی می‌گیرند». او ادامه داد: «ما نمی‌خواهیم به حاکمیت آن‌ها لطمه بزنیم، پس آن‌ها ترجیح می‌دهند تعرفه ۱۰۰ درصدی را پرداخت کنند.» بسنت روز پنجشنبه همچنین گفت که چینی‌ها مذاکره‌کنندگانی «سخت‌گیر» هستند، اما مقاومت آن‌ها مانع ادامه مذاکرات نشده است.بسنت به شبکه سی‌ان‌بی‌سی، گفت: «من معتقدم که پایه‌های یک توافق شکل گرفته‌اند».
گابریل ویلدائو، مدیرعامل شرکت مشاوره تنئو، گفت بعید می‌داند دونالد ترامپ واقعاً تعرفه ۱۰۰ درصدی را اجرا کند. او گفت: «اجرای این تهدیدها تمام پیشرفت‌های اخیر را نابود می‌کند و احتمال هرگونه توافقی میان ترامپ و رئیس‌جمهور چین، شی جین‌پینگ را در صورت دیدار در پاییز از بین می‌برد.»
ایالات متحده در تلاش است تا فروش نفت روسیه و ایران، که منبع درآمد اصلی آن‌هاست، را محدود کند تا از بودجه نظامی آن‌ها بکاهد، در حالی‌که مسکو جنگ علیه اوکراین را ادامه می‌دهد و تهران به گروه‌های مسلح در خاورمیانه کمک مالی می‌کند.
بازی سخت چین
زمانی‌که ترامپ در ماه آوریل طرح گسترده تعرفه بر ده‌ها کشور را اعلام کرد، چین تنها کشوری بود که واکنش نشان داد. پکن از تسلیم شدن در برابر فشار آمریکا خودداری کرد.
تو شین‌چوان، مدیر مؤسسه مطالعات WTO در دانشگاه اقتصاد و تجارت بین‌الملل پکن گفت: «اگر آمریکا مصر به اعمال تعرفه باشد، چین تا آخر خواهد جنگید. این موضع رسمی همیشگی چین است.» (WTO مخفف سازمان جهانی تجارت است.)
تو اضافه کرد که چین، فراتر از تاکتیک‌های مذاکراتی، ممکن است باور داشته باشد آمریکا تهدید خود را عملی نخواهد کرد، و ممکن است اهمیت مقابله با روسیه از نظر ترامپ را زیر سوال ببرد.
اسکات کندی، مشاور ارشد در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی در واشنگتن، گفت پکن بعید است موضع خود را تغییر دهد، چرا که در سیاست خارجی آمریکا در قبال روسیه و ایران تناقض‌هایی می‌بیند، در حالی‌که حمایت چین از مسکو همیشگی و روشن است. او افزود که پکن ممکن است از این مسئله به‌عنوان ابزار فشار دیگری استفاده کند تا امتیازات بیشتری از ترامپ بگیرد.
دنی راسل، عضو ارشد مؤسسه سیاست‌گذاری جامعه آسیا (Asia Society Policy Institute)، گفت که پکن اکنون خود را «دارای دست بالا در تقابل با واشنگتن» می‌بیند. او گفت: «ترامپ به‌وضوح نشان داده که خواهان یک توافق پر سر و صدا با شی جین‌پینگ است، بنابراین رد کردن درخواست آمریکا برای توقف خرید نفت از ایران یا روسیه، احتمالاً از سوی چین به‌عنوان پایان مذاکرات تلقی نمی‌شود، حتی اگر باعث اصطکاک و تأخیر شود.»
راسل همچنین تأکید کرد که ادامه خرید نفت از روسیه باعث حفظ «همبستگی استراتژیک» شی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه می‌شود و در عین حال، هزینه اقتصادی را برای چین به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد. او گفت: «پکن به‌سادگی نمی‌تواند از نفت روسیه و ایران صرف‌نظر کند. این منابع برای چین، تأمین انرژی استراتژیک محسوب می‌شوند و پکن آن‌ها را با قیمت بسیار ارزان می‌خرد.»
وابستگی چین به نفت ایران و روسیه
بر اساس گزارشی از اداره اطلاعات انرژی آمریکا در سال ۲۰۲۴، حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد نفت صادراتی ایران به چین می‌رود. اقتصاد چین از واردات روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت ایران بهره می‌برد. زمانی که مجلس ایران در ژوئن، پس از حملات هوایی آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران، طرحی برای بستن تنگه هرمز مطرح کرد، چین با صراحت با مسدود شدن این گذرگاه حیاتی نفت مخالفت کرد.
چین همچنین مشتری مهمی برای نفت روسیه محسوب می‌شود، گرچه پس از هند در رتبه دوم خریداران نفت دریابرد روسیه قرار دارد. طبق داده‌های مؤسسه KSE (وابسته به مدرسه اقتصاد کیف)، در آوریل واردات نفت چین از روسیه ۲۰ درصد افزایش یافت و به بیش از ۱.۳ میلیون بشکه در روز رسید.
در هفته گذشته، ترامپ اعلام کرد که تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای وارداتی از هند اعمال خواهد کرد، به‌علاوه یک مالیات وارداتی اضافی به‌دلیل خرید نفت هند از روسیه. وزارت خارجه هند در پاسخ اعلام کرد که «روابطش با روسیه، پایدار و آزموده‌شده در گذر زمان است.»
استیفن میلر، معاون رئیس دفتر کاخ سفید و مشاور ارشد سیاست‌گذاری، گفت: «ترامپ به‌وضوح اعلام کرده که ادامه تأمین مالی جنگ اوکراین توسط هند از طریق خرید نفت روسیه غیرقابل‌قبول است.»
میلر در گفت‌وگو با شبکه فاکس نیوز گفت: «مردم وقتی بفهمند هند تقریباً به اندازه چین از روسیه نفت می‌خرد، شگفت‌زده خواهند شد. ما باید با واقعیت تأمین مالی این جنگ روبه‌رو شویم.»
کنگره آمریکا خواهان اقدام است
سناتور لیندسی گراهام، جمهوری‌خواه از کارولینای جنوبی، در حال پیش‌برد لایحه‌ای برای تحریم و اعمال تعرفه بر روسیه و کشورهایی است که به‌طور آگاهانه از آن نفت یا فرآورده‌های پتروشیمی می‌خرند.
در آوریل، او لایحه‌ای ارائه کرد که به رئیس‌جمهور اجازه می‌دهد تا سقف ۵۰۰ درصد تعرفه نه‌تنها بر روسیه، بلکه بر هر کشوری که آگاهانه از روسیه نفت، گاز، اورانیوم یا محصولات پتروشیمی خریداری کند، اعمال کند.
گراهام در بیانیه‌ای در ماه ژوئن گفت: «هدف این لایحه، شکستن چرخه‌ای است که در آن چین به‌عنوان یک دیکتاتوری کمونیستی، نفت را با قیمتی پایین‌تر از بازار از روسیه می‌خرد و اینگونه ماشین جنگی پوتین را برای کشتن غیرنظامیان اوکراینی تقویت می‌کند.»
این لایحه ۸۴ حامی در سنا (از ۱۰۰ کرسی) دارد و نسخه مشابهی نیز با حمایت دو حزبی در مجلس نمایندگان معرفی شده است جمهوری‌خواهان گفته‌اند در صورت درخواست ترامپ، آماده اجرای این لایحه هستند، اما فعلاً تصویب آن متوقف شده است.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
