جنگ سرد با متحد «سودجو»

«الکس کوزول-رایت» در گزارش دیروز چهارشنبه در الجزیره نوشت، داده‌های گمرک چین نشان می‌دهد که چین، به‌عنوان بزرگ‌ترین خریدار نفت روسیه، سال گذشته رکورد زد و ۱۰۹‌میلیون تن از این محصول را وارد کرد که تقریبا ۲۰ درصد از کل واردات انرژی این کشور را تشکیل می‌دهد. در مقابل، هند در سال ۲۰۲۴ فقط ۸۸‌میلیون تن نفت روسیه را وارد کرد. به این ترتیب، چین مسلما شریان حیاتی اقتصادی روسیه بوده و این امر منجر به اتهاماتی مبنی بر کمک غیرمستقیم پکن به مسکو در جنگ علیه اوکراین شده است. ترامپ چه دلایلی برای عدم اعمال تعرفه‌های جدید علیه چین ارائه کرده است؟ ترامپ در ۱۵ اوت در پاسخ به این پرسش فاکس نیوز که آیا پس از عدم توافق او و پوتین بر سر آتش‌بس روسیه و اوکراین در آلاسکا، تحریم‌های ثانویه علیه پکن را در نظر دارد، گفت: «خب، به‌دلیل اتفاقی که امروز افتاد، فکر می‌کنم لازم نیست در مورد آن فکر کنم.» او گفت: «حالا، ممکن است مجبور شوم دو یا سه هفته دیگر یا چیزی شبیه به آن در مورد آن فکر کنم، اما الان لازم نیست در مورد آن فکر کنیم.»

ناظران گمان می‌کنند که ترامپ در حال خرید زمان است تا مذاکرات درمورد یک معامله تجاری گسترده را که شامل مواد معدنی کمیاب نیز می‌شود، آغاز کند. عناصر خاکی کمیاب گروهی از ۱۷عنصر ضروری برای صنایع تولیدی متعدد، از قطعات خودرو گرفته تا انرژی پاک و فناوری نظامی هستند. چین مدت‌هاست که بر استخراج و فرآوری مواد معدنی کمیاب تسلط دارد. از آنجا که بسیاری از صنایع ایالات متحده به شدت به مواد معدنی چینی وابسته هستند، این مواد همچنان موضوع اصلی در مذاکرات تجاری جاری هستند. ترامپ دلایل دیگری برای آسان‌تر کردن شرایط برای چین نسبت به هند دارد. 

ترامپ گام‌هایی برای کاهش نقاط حساس تجاری در هفته‌های اخیر برداشته است. اوایل این ماه، ایالات متحده برخی از محدودیت‌های صادراتی خود بر نیمه‌رساناهای پیشرفته را کاهش داد که یک درخواست کلیدی از سوی چین بود. در ۱۱اوت، ترامپ به شرکت آمریکایی انویدیا اجازه داد تا تراشه‌های پیشرفته را به چین بفروشد؛ حتی اگر این غول فناوری مجبور باشد ۱۵ درصد از فروش خود در چین را به دولت فدرال بپردازد. ترامپ پیش از این، این توافق را ممنوع کرده بود.

اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده در گفت‌وگو با اخبار CNBC از تصمیم واشنگتن برای عدم اعمال تحریم‌های ثانویه علیه چین دفاع کرد و گفت پکن قبل از جنگ اوکراین ۱۳درصد از نفت روسیه را خریداری می‌کرد که اکنون به ۱۶درصد افزایش یافته است. وی افزود که چین درگیر نوعی «آربیتراژ» که هند انجام داده، نشده است. اما بسنت هند را به «سودجویی» متهم کرد. وی خاطرنشان کرد که قبل از جنگ اوکراین، واردات نفت روسیه توسط هند کمتر از یک‌درصد بود. اما «اکنون، به گمان من، این رقم به ۴۲درصد رسیده است. این چیزی است که من آن را آربیتراژ هندی می‌نامم: خرید نفت ارزان روسیه و فروش مجدد آن در بازاری دیگر. آنها- یعنی برخی از ثروتمندترین خانواده‌های هند- ۱۶‌میلیارد دلار سود اضافی به‌دست آورده‌اند.» پیتر ناوارو، مشاور تجاری کاخ سفید، دومین مقام ارشد دولت ترامپ شد که هند را به تامین مالی جنگ روسیه در اوکراین متهم کرد. اوایل این ماه، استیون میلر، معاون رئیس ستاد کاخ سفید گفت که خرید نفت خام روسیه توسط دهلی نو «قابل قبول» نیست.