دروزها در آستانه خودمختاری

«بن کاسپیت» در تحلیلی برای «المانیتور» نوشت، این نخستین جلسه عمومی بین یک وزیر امور خارجه سوریه و یک مقام ارشد اسرائیلی از زمان دیدار ایهود باراک (نخست‌وزیر) با فاروق الشرع (وزیر امور خارجه سوریه) در ایالات متحده، در ۲۵ سال پیش بود. این‌بار ترامپ در راستای عادی‌سازی روابط اسرائیل و سوریه، مطابق با روح توافق‌نامه‌ ابراهیم، تلاش می‌کند اما احتمال دستیابی طرفین به تفاهم‌های امنیتی محدود برای جلوگیری از درگیری، بسیار بیشتر است. این مذاکرات در حالی انجام شد که اسرائیل حملات سنگینی را به نفع دروزی‌ها به مواضع دمشق انجام داد. گزارشگر المانیتور بر این باور است که درحالی‌که تلاش‌های توماس باراک با هدف کمک به احمد الشرع برای تبدیل این کشور جنگ‌زده به یک کشور متحد از طریق توافق با گروه‌های اقلیت (عمدتا کردها و دروزی‌ها) انجام می‌شود، اما اسرائیل ترجیح می‌دهد همسایه شمالی خود را یا به یک کشور ضعیف تبدیل کند یا به مناطق نفوذ جداگانه‌ای که توسط ترکیه، دمشق و اسرائیل اداره می‌شود، تجزیه کند.

باراک در مصاحبه‌ای با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که اسرائیل ترجیح می‌دهد سوریه را تکه‌تکه و تقسیم‌شده ببیند تا یک دولت مرکزی قوی که کنترل قلمرو خود را در دست داشته باشد. او گفت: «دولت‌های ملی قوی یک تهدید هستند؛ به‌ویژه کشورهای عربی به عنوان تهدیدی برای اسرائیل تلقی می‌شوند.» 

یک منبع ارشد دیپلماتیک اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «ما چاره‌ای نداریم. ما در تلاش برای تثبیت اوضاع در میدان، با آمریکایی‌ها همراه می‌شویم. اعتماد ما به دولت جدید سوریه، به میزان کنترل الشرع بر کشورش و به نیات واقعی رژیم پس از حمله به دروز‌ها افزایش نیافته است، اما وقتی آمریکایی‌ها سعی در تثبیت منطقه دارند، ما به آنها کمک می‌کنیم و به آنها فرصت می‌دهیم.» به گفته «دیده‌بان حقوق بشر سوریه»، ایالات متحده، سوریه و اسرائیل در مورد خروج تمام نیروهای دولتی و شبه‌نظامیان بادیه‌نشین از سویدا و نظارت ایالات متحده بر این توافق‌نامه توافق کردند. به خود دروز‌ها اختیار داده شد تا در مناطق تخلیه‌شده گشت‌زنی کنند و اطمینان حاصل کنند که هیچ فرد خارجی در آنجا باقی نمی‌ماند تا خودشان بتوانند خدمات محلی را اداره کنند. سازمان ملل متحد اجازه ورود به این منطقه را خواهد داشت؛ اما نیروهای دولتی ممنوع خواهند بود.

یک منبع ارشد نظامی اسرائیلی به شرط ناشناس ماندن به المانیتور توضیح داد: «تفاهماتی که با میانجی‌گری باراک حاصل شد، یک دستاورد مهم برای اسرائیل و دروزهاست. دروزی‌ها سرنوشت خود را در دست دارند، دولت مرکزی مسوول امنیت آنها نخواهد بود و این شروع خوبی است.» این توافق همچنین خواستار غیرنظامی شدن شهرهای قنیطره و درعا است که با ارتفاعات جولان تحت کنترل اسرائیل هم‌مرز هستند و کمیته‌های امنیتی محلی از ساکنان دروزی که مجاز به حمل سلاح سبک هستند، تشکیل شود.

این منبع ارشد دیپلماتیک اسرائیلی گفت: «این بند یک درخواست اسرائیلی است. ما به عناصر افراطی اجازه نفوذ به این مناطق را که نزدیک مرز ما هستند، نخواهیم داد. این منطقه باید غیرنظامی شود و این تنها راه برای آرام کردن تنش‌ها در کل این بخش است. تاکنون به نظر می‌رسد سوری‌ها این را درک کرده‌اند و ما از حمایت کامل ایالات متحده برخورداریم.» اسرائیل همچنین نگران افزایش جای پای ترکیه در سوریه است و الشرع را به عنوان نماینده اردوغان می‌بیند. اگر اسرائیل و ترکیه در مورد مناطق نفوذ خود در سوریه به توافق برسند و الشرع در ساختن سوریه جدید موفق شود، دخالت ترکیه لزوما یک تحول منفی نخواهد بود.