نماینده مجلس به «دنیایاقتصاد»: اخراج اتباع غیرمجاز تمدید می‌شود؛
نه نژادپرستیم و نه مهاجرستیز
طبق گزارش وزارت کشور در سال ۱۴۰۳ قریب به ۳۰۰ هزار تن از اتباع افغانستانی از ایران اخراج شدند، ولی حالا، آمارهای مربوطه تغییرات محسوسی پیدا کرده است. وزیر کشور از اخراج ۸۰۰ هزار اتباع غیرمجاز خبر داده و گفته است که «ما دنبال خروج ۲میلیون اتباع غیرمجاز هستیم». اسکندر مومنی در واکنش به منتقدان طرح اخراج اتباع غیرمجاز نیز اعلام کرده است که «کشور ایران نژادپرست و مهاجرستیز نیست ولی هر کشور ضوابط خودش را دارد و باید سازوکارهای قانونی لحاظ شود».
خانه‌به‌دوشان همزبان
بر اساس تخمین‌های سازمان ملل متحد، احتمالا جمعیتی بین ۳ تا ۴ میلیون از اتباع افغانستان به کشور خودشان بازگردانده خواهند شد که این اتفاق فشار شدیدی بر ساختارهای شکننده افغانستان وارد می‌کند. این سازمان اعلام کرده که «یک مهاجرت گسترده در حال انجام است. از ابتدای سال جاری میلادی، یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند». شرایط نابسامان اقتصادی، عدم ثبات در حاکمیت مرکزی و بحران امنیت، اصلی‌ترین عامل مهاجرت افغانستانی‌ها طی دهه‌های اخیر بوده که اتفاقا در سالیان اخیر شدت بیشتری گرفته است.
منتقدان چه می‌گویند؟
اخراج اتباع غیرمجاز افغانستان از ایران با واکنش‌های مختلفی همراه بوده است؛ در راس این انتقادات دولت طالبان خواستار حفظ حقوق اتباع افغانستانی و تسهیل روند بازگشت آنان به کشورشان شد. همچنین برخی از منتقدان نیز اعتقاد داشتند که خروج سریع اتباع ممکن است بازار کار در کشور را دستخوش تحولات جدی قرار دهد. اما در مقابل اسکندر مومنی، وزیر کشور تاکید کرده است که «ما با اتباع افغانستانی دارای اشتراکات فراوانی هستیم. طرح ساماندهی فقط اتباعی که به صورت غیرقانونی به کشور آمدند و غیرمجاز هستند را شامل می‌شود وگرنه سایر اتباع در کشور حضور دارند و کار می‌کنند و ما نیز از زحمات‌شان ممنون هستیم. ایران بیش از این امکان پذیرش میهمان ندارد و هر کشوری دارای مقررات خاص خودش است».
آخرین وضعیت خروج اتباع
طبق گزارش‌های اعلام شده، شرایط مرزهای کشور برای خروج اتباع از ایران، نسبت به روزهای ابتدایی اجرای این طرح شرایط به مراتب بهتری دارد. این درحالی است که ۶۷ درصد از اتباع افغانستانی غیرمجاز کشور از مرز دوغارون-تایباد خارج می‌شوند. به گفته وزیر کشور، ساماندهی اتباع غیرمجاز در حال انجام است و در همین رابطه نیز هماهنگی و همکاری‌های لازم نیز با هیات حاکمه سرپرستی افغانستان انجام شده است. مومنی همچنین درباره تسهیل امور مربوط به بازگرداندن اتباع افغانستانی به کشورشان این‌چنین توضیح داده است که «بیش از ۷۰ درصد اتباعی که امسال به افغانستان منتقل شده‌اند، خودمعرف و به صورت داوطلبانه به کشورشان بازگشتند». وزیر کشور البته درباره برخی اتفاقات و انتقادات در جریان اجرای طرح ساماندهی اتباع در کشور، گفت: «البته این موضوع را رد نمی‌کنیم که در موارد معدودی مشکلاتی وجود داشت، اما در مجموع کرامت مهاجران حفظ شده است و عزت مهاجران عزیز دنبال می‌شود.
نباید احساسی و هیجانی رفتار کنیم
عثمان سالاری نماینده تایباد در مجلس نیز طی گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» درباره آخرین وضعیت اخراج اتباع غیرمجاز گفت: «روند فعلی شرایط بهتری به خود گرفته است. طرد اتباع، به‌صورت داوطلبانه و با رضایت خودشان پیش می‌رود. ما باید دقت داشته باشیم که در جریان اجرای این طرح دچار رفتارهای احساسی و هیجانی نشویم. اگرچه که به زعم برخی صاحب‌نظران و کارشناسان و گزارش‌های رسمی و غیررسمی، احتمال همکاری برخی از اتباع با رژیم اختاپوسی صهیونیسم وجود دارد ولی نباید این خیانت و جرم را به پای همه اتباع نوشت».
وی ادامه داد: «جمهوری اسلامی طی دهه‌های گذشته به اتباع مجاز و حتی غیرمجاز، خدمات زیادی ارائه کرده است و امروز باید مراقب باشیم که با رفتارهای احساسی، رسانه‌های معاند را به اهداف و اغراضشان نرسانیم. مسوولان مربوطه باید مراقب زنان و کودکان و اقشار آسیب‌پذیر باشند. ما نباید فراموش کنیم که شرایط متفاوت در سطح کشور ایران با افغانستان ممکن است لطمات جدی روانی را برای اتباع بعد از اخراج از ایران به همراه داشته باشد».
سالاری از تصمیم شورای تامین طرح مذکور برای تمدید مدت زمان خروج اتباع غیرمجاز خبر داد و گفت: «روزانه بین ۱۰ تا ۳۵ هزار نفر از کشور خارج می‌شوند. البته با توجه به وضعیت گرمای شدید و نیز بادهای ۱۲۰ روزه که در پیش داریم، شورای تامین تصمیم گرفته که مدت زمان خروج اتباع در بازه زمانی بیشتری انجام شود. چراکه اجرای ضربتی طرح در مدت زمان کوتاه ممکن است آسیب‌های بیشتری را به اتباع وارد کند».
