از دیپلماسی ترامپ با ایران دفاع کنید

متئو داس، معاون اجرایی مرکز سیاست بین‌الملل، ۹ ژوئن در نشریه فارن پالیسی نوشت: این چیزی نیست که انتظار داشتم چهار ماه پس از شروع دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ بنویسم، اما به نظر می‌رسد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در آستانه اتخاذ یک تصمیم سرنوشت‌ساز است.

در دوم ژوئن، سایت آکسیوس گزارش داد که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رئیس‌جمهور ترامپ، مجموعه‌ای از «ایده‌های اولیه» را برای هدایت دور بعدی مذاکرات به مذاکره‌کنندگان ایرانی ارائه داده است. یکی از این پیشنهادها شامل سناریویی بود که براساس آن ایران میزان غنی‌سازی داخلی اورانیوم را تا حدی کاهش دهد که فقط برای مصارف غیرنظامی کافی باشد؛ آن هم به شرطی که اورانیوم مورد‌نیاز از طریق یک کنسرسیوم بین‌المللی تامین شود.

اما به طرز جالبی، چاک شومر، رهبر اقلیت دموکرات‌ها در سنای ایالات متحده، فرصتی پیدا کرد تا از دونالد ترامپ انتقاد کند. او با استفاده از همان استدلال‌های رادیکال و تند که معمولا از سوی جناح‌های راست‌گرا مطرح می‌شود، اعلام کرد: «وقتی صحبت از مذاکره با دولت ایران می‌شود، دونالد ترامپ همیشه به طور متناقض عمل می‌کند. یک روز مواضع سختگیرانه‌ای می‌گیرد و روز بعد از این مواضع عقب‌نشینی می‌کند.» شومر با حمله شدید به دونالد ترامپ، توافق موقت گزارش‌شده را به‌طور اشتباه به‌عنوان «یک توافق پنهانی» توصیف کرد که به ایران اجازه می‌دهد هر کاری که می‌خواهد انجام دهد. سپس تاکید کرد: «اگر ترامپ پیش‌تر از مواضع خود عقب‌نشینی کرده، مردم آمریکا باید از آن آگاه شوند. هیچ توافق جانبی وجود ندارد!»

 بدعنقی دموکرات‌ها با خاورمیانه

حمله چاک شومر به دیپلماسی دولت ترامپ نه‌تنها سیاستی اشتباه است، بلکه نشان‌دهنده شکاف عمیق در درک و فهم مسائل منطقه‌ای است. یک نظرسنجی اخیر از موسسه بروکینگز نشان داد که اکثریت آمریکایی‌ها، ازجمله بسیاری از دموکرات‌ها و مستقل‌ها، از دستیابی به یک توافق هسته‌ای با ایران حمایت می‌کنند. اما حملات چاک شومر به این رویکرد، نمونه‌ای دیگر از رهبری حزب دموکرات است که نتوانسته از عادات رادیکال و تند خود در قبال خاورمیانه رها شود، به‌رغم اینکه این سیاست‌ها هرگز نتوانسته‌اند امنیت بیشتری برای مردم آمریکا یا منطقه به ارمغان آورند.

 ترامپ علیه جنگ‌های بی‌حاصل

دونالد ترامپ در سخنرانی خود در عربستان سعودی در ماه مه تلاش کرد گامی نو در تاریخ مداخله‌جویی آمریکا بردارد و سیاست‌های آتی ایالات متحده را از چارچوب‌های سنتی فراتر ببرد. او به‌طور خاص از نئوکان‌های حزب جمهوری‌خواه انتقاد کرد که حامی جنگ در عراق، افغانستان و سایر مناطق بودند؛ جنگ‌هایی که دونالد ترامپ در هر دو کمپین ریاست‌جمهوری‌اش به‌شدت محکوم کرد. در عرصه سیاست‌های مدرن ایالات متحده، هیچ گروهی به اندازه نئوکان‌ها امنیت و رفاه مردم آمریکا را تهدید نکرده است. این گروه نه‌تنها در واشنگتن، بلکه حتی در داخل دولت ترامپ، به‌عنوان یکی از قوی‌ترین و برجسته‌ترین صداها در سیاست خارجی، بر خروج آمریکا از توافق هسته‌ای برجام در سال ۲۰۱۸ به‌شدت تاکید می‌کردند. کاهش نفوذ نئوکان‌ها به‌ویژه در راستای شکست‌های دیپلماتیک آنها، می‌تواند تحول مثبتی باشد.

 فرصت‌سوزی دموکرات‌ها

با‌این‌حال، دموکرات‌ها نیز در پی ارزیابی مجدد سیاست‌های شکست‌خورده خاورمیانه‌ای خود هستند. این ارزیابی باید شامل پذیرش فاجعه‌ای باشد که دولت بایدن در منطقه به جا گذاشته است. رئیس‌جمهور بایدن به‌جای اینکه به وعده گذشته خود، یعنی بازگشت به برجام، عمل کند و سیاستی فعال و موثر در پیش بگیرد، دیپلماسی را به‌طور کند و بی‌اثر پیش برد. او، به‌طور آشکار، در تلاش بود به توافقی «طولانی‌تر و قوی‌تر» دست یابد، در‌حالی‌که فرصت‌های مهمی را در ابتدای دوره ریاست‌جمهوری‌اش از دست داد و با کندی در مذاکرات، هیچ نتیجه ملموسی به دست نیاورد. جو بایدن در‌حالی‌که در دوران کارزار انتخاباتی خود بر پایبندی به حقوق بشر و قوانین بین‌المللی تاکید داشت، پس از رسیدن به کاخ سفید، تصمیمات سیاست خارجی‌اش در خاورمیانه به طرز چشمگیری تغییر کرد. به‌جای دفاع از این اصول، او از حملات مستمر اسرائیل به غزه حمایت و پشتیبانی کرد. او در پی نگرانی از گسترش نفوذ چین در خاورمیانه، به حمایت از رژیم‌هایی چون عربستان سعودی و امارات متحده عربی روی آورد. این تصمیمات نه‌تنها به‌طور جدی منجر به بی‌ثباتی و ناامنی بیشتر در منطقه شد، بلکه به تضعیف موقعیت ایالات متحده در دنیای امروز نیز انجامید.

برای دموکرات‌ها، زمان آن رسیده است که سیاست‌های خود را به ارزش‌هایی بازگردانند که در دوران ریاست‌جمهوری بایدن از آنها فاصله گرفتند. دموکرات‌ها باید به‌جای تکرار سیاست‌های شکست‌خورده گذشته، به بازنگری در روابط خود با خاورمیانه بپردازند. دهه‌ها تجربه نشان داده است که ایالات متحده نه ظرفیت لازم برای دگرگونی بنیادین در منطقه را دارد و نه حق مداخله‌ای در این راستا. با‌این‌حال، واشنگتن هنوز قادر است سیاست‌هایی را پیش گیرد که از بازیگران خوب حمایت کند و آنها را تقویت نماید، به جای اینکه به قدرت‌های سرکوبگر و فاسد وابسته بماند.

 حمایت از گام‌های مثبت ترامپ

در سیاست خارجی دولت ترامپ، زمینه‌های زیادی برای انتقاد از سوی دموکرات‌ها وجود دارد. با‌این‌حال، گام‌های مثبت که برخلاف ذهنیت تندروی گذشته پیش می‌روند، نظیر دیپلماسی با ایران یا کاهش تحریم‌ها علیه دولت جدید سوریه، باید مورد ارزیابی قرار گیرند. این اقدامات به‌عنوان گام‌هایی به سوی تغییر در سیاست‌های گذشته، نیاز به نگرش باز دارند. در این میان، دموکرات‌ها باید از این لحظه استفاده کرده و فراتر از نقد صرف، سیاست‌های بهتری را پیشنهاد دهند که هم موثرتر و هم سازنده‌تر از رویکردهای گذشته باشد.