بازار سرمایه همچنان در سایه ریسکها و ناترازیها؛
یک هفته منفی دیگر
برزو حق‌شناس معتقد است که بازار در هفته گذشته تحت تاثیر کاهش فشار فروش، چند روز مثبت کوتاه را تجربه کرد، اما نبود تقاضای پایدار موجب شد روند نزولی مجددا غالب شود. از سوی دیگر، مریم محبی با اشاره به کمبود اعتماد سهامداران، ارزش‌گذاری غیرواقعی ارز و سیاست‌های پولی انقباضی، هشدار داد که اصلاح اقتصادی و بازگشت سرمایه به بورس تنها در صورت تغییرات بنیادین سیاسی و اقتصادی امکان‌پذیر است.
به نظر می‌رسد بازار سرمایه در شرایط فعلی تحت فشار عوامل داخلی و خارجی قرار دارد و تنها با بهبود ثبات تصمیم‌گیری، شفافیت و رفع ریسک‌های کوتاه‌مدت می‌توان امید داشت روند معاملات متعادل‌تر شود. این هفته نیز بدون وجود محرک‌های موثر، احتمال ادامه روند نزولی و خروج سرمایه از بورس بسیار بالا ارزیابی می‌شود.
روی سبز بورس نیازمند تقاضای جدید
برزو حق‌شناس، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به وضعیت بورس در هفته گذشته گفت: «متاسفانه هفته گذشته نیز برای بازار سرمایه هفته مطلوبی نبود. اگرچه در یکی، دو روز ابتدایی هفته بازار اندکی بهبود یافت و شاهد روزهای مثبت بودیم، اما در ادامه و هرچه به پایان هفته نزدیک‌تر شدیم، دوباره بازار منفی شد و شاخص کل نیز افت کرد.»
او افزود: «روند مثبت ابتدای هفته بیشتر ناشی از کاهش فشار فروش بود و چون تقاضای موثری پشت آن قرار نداشت، پس از مدت کوتاهی فروشندگان دوباره فعال شدند و بازار به مسیر نزولی بازگشت. در حال حاضر مشکل اصلی بازار نبود تقاضاست؛ فروشندگان چندان زیاد نیستند، اما به دلیل کمبود خریدار، حجم معاملات به‌شدت پایین است و این مساله باعث شده هر مثبت‌شدنی کوتاه‌مدت و شکننده باشد.»
این تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه ارزش معاملات روزانه به سه تا چهار همت رسیده که برای بازاری با این وسعت بسیار اندک است، توضیح داد: «در چنین شرایطی، تنها کاهش فروشنده نمی‌تواند محرک پایداری برای رشد بازار باشد. باید سمت تقاضا تقویت شود تا بازار روزهای مثبت واقعی را تجربه کند.»
حق‌شناس ادامه داد: «اگرچه از منظر ارزندگی، بازار سرمایه در شرایط بسیار مناسبی قرار دارد، اما سایر عوامل از جمله ریسک‌های سیاسی و سیاست‌های انقباضی پولی، مانع رشد بازار شده‌اند. سیاستگذار پولی با تشدید رکود، عملا فضا را برای رونق بازار سرمایه تنگ کرده است. بنابراین صرف ارزندگی نمی‌تواند عامل محرک بازار باشد.»
وی با اشاره به تحولات سیاسی و ریسک‌های بین‌المللی خاطرنشان کرد: «هرچه به مهلت زمانی مربوط به فعال شدن مکانیسم ماشه نزدیک‌تر شویم، در صورت نبود اخبار مثبت، کار بازار سخت‌تر خواهد شد و سرمایه‌گذاران رغبتی برای ورود نخواهند داشت. در کنار آن، سیاست‌های اقتصادی داخلی نیز باید تعدیل شود. اگر بانک مرکزی از سیاست‌های انقباضی شدید خود اندکی عقب‌نشینی کند، می‌تواند دست‌کم تاثیری مثبت در فضای بازار داشته باشد.»
حق‌شناس در پایان تاکید کرد: «برای بهبود پایدار شرایط بازار، حداقل یکی از این دو عامل ـ کاهش ریسک‌های سیاسی یا تعدیل سیاست‌های پولی ـ باید تغییر کند. در غیر این صورت، امید به روزهای مثبت و پایدار در بازار سرمایه چندان واقع‌بینانه نخواهد بود.»
سایه مستدام عدم اعتماد!
مریم محبی، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به وضعیت تالار شیشه‌ای در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته اظهار کرد: «شاخص بورس با حدود ۱۹ هزار واحد کاهش در محدوده ۲میلیون و ۴۷۵ هزار واحد به کار خود خاتمه داد. کل هفته گذشته شاهد نوسانات و افت و خیزهای طولانی بودیم، اما در نهایت بازار روند منفی خود را حفظ کرد. همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، این هفته نیز معاملات عمدتا منفی بود.»
او افزود: «دلایل اصلی این روند منفی دیگر ربطی به مسائل بین‌المللی و جنگ ندارد، بلکه ناشی از اشکالات ساختاری بازار است. عدم اعتماد سهامداران، ناترازی‌های متعدد در شرکت‌ها، فضای مبهم اقتصادی و سیاسی و مشخص نبودن روند مذاکرات، همگی موجب شده‌اند شرایط بازار سرمایه مناسب نباشد.»
محبی با مقایسه بازدهی بازارهای موازی توضیح داد: «بازدهی بازارهای طلا در هفته گذشته مثبت بود و حجم معاملات برخی صندوق‌های طلایی چهارشنبه تقریبا برابر با کل معاملات صندوق‌های اهرمی بود که بیش از ۲۵ درصد معاملات بازار را به خود اختصاص می‌دهند. این امر نشان می‌دهد که در شرایط فعلی، بورس توان جذب سرمایه و اعتماد سرمایه‌گذاران را ندارد.»
این تحلیلگر بازار سرمایه درباره تصمیمات اخیر دولت و تاثیر آن بر بازار گفت: «ابلاغ قانون و لایحه جدید مالیات، بازگشایی خودرو و موافقت شورای رقابت در نحوه قیمت‌گذاری خودرو می‌توانست خبر خوبی برای صنایع مرتبط باشد، اما هیچ‌کدام نتوانستند روند نزولی بازار سرمایه را متوقف کنند. این نکات نشان می‌دهد که اقتصاد ایران بیمار است و فضای حاکم بر آن قابل اعتماد نیست.»
محبی در ادامه خاطرنشان کرد: «با وجود برگزاری مجامع و ارائه گزارش‌های مثبت، بازار سرمایه همچنان با خروج سرمایه حقیقی و معاملات کم‌حجم مواجه است. تا زمانی که نرخ بهره بالا باقی بماند، ارزش‌گذاری ارز غیرواقعی باشد، دلار با نرخ غیرواقعی تسعیر شود و اقتصاد دستوری ادامه یابد، بورس شرایط مطلوبی نخواهد داشت.»
وی تصریح کرد: «مکانیسم ماشه و تهدید اتحادیه اروپا نیز ریسک جدیدی بر بازار تحمیل کرده است. به نظر می‌رسد هفته آینده، به دلیل تعطیلی یک روز و حجم پایین معاملات، روند نزولی بازار ادامه یابد مگر آنکه اتفاقات بنیادی و مثبت سیاسی، مانند تصویب FATF یا پیشرفت در مذاکرات بین‌المللی رخ دهد. در حال حاضر تنها مسیر خروج از وضعیت فعلی بورس، راهکارهای سیاسی است و راهکارهای اقتصادی به تنهایی پاسخگو نخواهند بود.»
