فرجام «اسپوتنیک چینی»
هوش مصنوعی برتر چیست؟ برخلاف مدل‌های هوش مصنوعی فعلی که برای انجام وظایف نسبتا محدود آموزش دیده‌اند، هوش مصنوعی برتر به نسخه‌ای فرضی در آینده از هوش مصنوعی اشاره دارد که در هر حوزه‌ای - خلاقیت، استراتژی و حتی احساسی - از هوش انسانی پیشی می‌گیرد.
این فناوری می‌تواند به طور خودکار خود را بهبود بخشد و از توانایی ما در کنترل یا پیش‌بینی آن پیشی بگیرد. این فناوری هنوز وجود ندارد، اما کارشناسان برجسته، رهبران صنعت و قانون‌گذاران معتقدند که ظهور آن می‌تواند در دهه آینده امکان‌پذیر باشد. مشکل همین است: «ممکن است تا زمانی که خیلی دیر نشده، فوریتی احساس نشود. به همین دلیل است که زمان اقدام اکنون است.» دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، و تیمش در موقعیت منحصربهفردی برای تضمین برتری آمریکا در هر دو جبهه با پیروزی در مسابقه تجاری‌سازی و مذاکره در مورد چیزی هستند که ممکن است مهم‌ترین توافق دیپلماتیک از زمان معاهدات تسلیحات هسته‌ای جنگ سرد باشد.
پیشرفت‌های چین در هوش مصنوعی تجاری، به‌طرز چشمگیری برتری آمریکا را بر سایر نقاط جهان کاهش داده است. چگونه؟ پکن فناوری ایالات متحده را خرید، دزدید و بارگذاری کرد و به پیشرفت‌هایی دست یافت که شبیه لحظه پرتاب موشک اسپوتنیک در دوران مدرن است.
شرکت‌های چینی در حال رونمایی از مدل‌های هوش مصنوعی هستند که هم ارزان‌تر و هم پیچیده‌تر از آن چیزی هستند که ما تصور می‌کردیم (واکنش ما به دیپ‌سیک را به خاطر دارید؟) تلاش‌های دولت چین بسیار فراتر از جاه‌طلبی‌های اقتصادی است. حزب کمونیست چین آشکارا به‌دنبال تسلط تکنولوژیکی است که در اصول اصلی خودش ریشه دارد: «نظارت، سانسور و کنترل.»
عصر هوش مصنوعی به رهبری چین، این ارکان اقتدارگرا را در تاروپود دیجیتال تمدن جهانی و زندگی روزمره جای می‌دهد. یک مسابقه‌ی بی‌قاعده به سمت ابرهوش مصنوعی، خطری حتی عمیق‌تر را نشان می‌دهد. پیش‌بینی‌های تاثیرگذار - به‌ویژه هوش مصنوعی ۲۰۲۷، یک چارچوب پیش‌بینی‌کننده که توسط متخصصان کلیدی توسعه داده شده است - هشدار می‌دهند که ظهور ابرهوش مصنوعی می‌تواند خطرات بی‌سابقه‌ای را برای بشریت ایجاد کند. بله، این خطرات هنوز در حد تئوری هستند، اما چندان دور از ذهن هم نیستند. یک سیستم ابرهوش مصنوعی در دستان یک دشمن، پتانسیل نابودی شبکه‌های برق جهانی، توسعه ابرویروس‌های لاعلاج یا خالی کردن تمام حساب‌های بانکی جهان را دارد. این ممکن است شبیه آخرین طرح داستانی در «ماموریت غیرممکن» تام کروز به نظر برسد، اما همچنین پیامد سنگین و محتملِ آن، «ابرهوشِ کنترل‌نشده در دستان فرد اشتباهی» است. اکثر رهبران ارشد هوش مصنوعی معتقدند که هوش مصنوعی پیشرفته می‌تواند در این دهه تحقق یابد و خطرات بی‌سابقه‌ای را به همراه داشته باشد.
ایلیا ساتسکِوِر، یکی از بنیانگذاران و دانشمند ارشد اوپن ای‌آی، به محققان خود گفت: «ما قطعا قبل از انتشار [هوش مصنوعی عمومی]، یک پناهگاه خواهیم ساخت.» بنابراین، اگر پناهگاه‌ها احتیاط توصیه‌شده برای هوش مصنوعی عمومی هستند، برای ابرهوش مصنوعی چه چیزی را باید آماده کنیم؟
به‌نظر می‌رسد جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور، با این خطرات دست و پنجه نرم می‌کند، زیرا طبق گزارش‌ها، او احتمال کند شدن دیپلماتیک رقابت ابرهوش مصنوعی بین ایالات متحده و چین با میانجی‌گری واتیکان را بررسی می‌کند.
پاپ لئو چهاردهم دقیقا نماد نوعی میانجی بی‌طرف و از نظر اخلاقی معتبر و قادر به برگزاری چنین مذاکرات مهمی است؛ و اگر جنگ سرد توانست معاهدات تسلیحات هسته‌ای را به‌وجود آورد، مطمئنا مسابقه تسلیحاتی هوش مصنوعی امروز حداقل تلاشی برای بحث جدی را می‌طلبد. افراد بدبین به طور طبیعی و منطقی این سوال را مطرح می‌کنند که چرا چین چنین مذاکراتی را می‌پذیرد، اما پکن به طور نامحسوس به این خطرات غیرقابل انکار نیز اذعان کرده است. برخی از تحلیلگران ادعا می‌کنند که خود شی جین پینگ یک «مخالف هوش مصنوعی» است که خطر فوق‌العاده را درک می‌کند. ترامپ در اینجا به‌طور منحصربهفردی برای رهبری آن از موقعیت خوبی برخوردار است. او می‌تواند یک خط مشخص ترسیم کند: آمریکا در هوش مصنوعی تجاری از چین پیشی خواهد گرفت، بدون هیچ عذرخواهی. اما وقتی صحبت از ابرهوش مصنوعی می‌شود، شرایط برای ریسک‌پذیری بسیار بالاست.
ما به قوانین قابل اجرا، سازوکارهای راستی‌آزمایی، فشار دیپلماتیک و شفافیت اخلاقی نیاز داریم، قبل از اینکه این مساله از ما پیشی بگیرد. در طول جنگ سرد، روسای‌جمهور دوایت آیزنهاور، جان کندی و رونالد ریگان همگی می‌دانستند که رقابت نظامی به معنای امتناع از مذاکره در مورد موانع نیست.
شعار ریگان، «اعتماد کن اما راستی‌آزمایی کن» ، همان‌قدر که برای سلاح‌های هسته‌ای مطرح بود، برای ابرهوش مصنوعی هم مطرح است. این فرصتِ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده است. او می‌تواند اقتصاد هوش مصنوعی را به جلو براند، اصول بنیادی آمریکا را در پذیرش جهانی هوش مصنوعی بگنجاند و در‌عین‌حال تلاشی موازی برای جلوگیری از فاجعه را رهبری کند.
اگر این کار به‌درستی انجام شود، مهم‌ترین ابتکار دیپلماتیک از زمان پیمان کاهش تسلیحات استراتژیک خواهد بود و این به قیمت قدرت آمریکا تمام نمی‌شود؛ بلکه آن را تثبیت می‌کند. ما به یک دوراهی رسیده‌ایم. تجاری‌سازی هوش مصنوعی می‌تواند آینده آمریکا را تضمین کند، اما تسلیحاتی کردن ابرهوش می‌تواند به آن پایان دهد.
* نویسنده نیویورک‌پست
