حفاظت و پدافند غیرعامل نیروگاههای برق کشور

ضمن اذعان به تاثیر بیچونوچرای تحریمهای کمرشکن در تامین بهموقع قطعات یدکی یا سایر نیازهای مرتبط با حفاظت و سرپانگهداری نیروگاهها، شیوهها و اقتصاد آمرانه حاکم، دامنگیر صنعت نیروگاهی نیز شده است. در این مسیر میتوان از تعرفههای تکلیفی-تحمیلی برق، قراردادهایی یکجانبه فروش برق، تورم و تضاد بخشنامهها و مقررات و درنهایت انحصار تجارت برق در دست وزارت نیرو نام برد. به دلایل گفتهشده، همزمان با کاهش سرمایهگذاری در صنعت برق، ما از افول توجه به امر مدیریت وحفاظت از داراییهای نیروگاهی نیز برخوردار شدهایم.
به منظور بری داشتن مردم از خطرات احتمالی دشمن و همچنین حفظ داراییهای نیروگاهی، بایسته است در انتخاب و ارزیایی محل نیروگاههای جدید، بهخصوص حرارتی، با توجه به تجارب بهدستآمده از جنگهای تحمیلی قبلی و جدید، تجدیدنظر جدی به عمل آید. شوربختانه، ساختوساز بدون توجه به معیارهای پذیرفتهشده در مجاورت بعضی از نیروگاهها، گسترش یافته و نتیجتا امر حفاظت آنها در محاق قرار گرفته است.
با توجه به تجارب بینالمللی و از سوی دیگر کارکرد نیروگاه خورشیدی (افت و قطع انرژی در شبهنگام و نبود باتری ذخیره انرژی)، پیشنهاد میشود به منظور گریز از هرگونه اختلال در امر شبکه سراسری، محل اتصال نیروگاههای جدید، مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد و حتیالامکان نیروگاههای خورشیدی در شبکه توزیع مورد استفاده قرار گیرند.
حال با امعان نظر به اهمیت حیاتی نیروگاههای موجود، پیشنهاد میشود در اسرع وقت نسبت به تشکیل یک کارگروه متشکل از کارشناسان مجرب بخش دولتی و خصوصی (شاید سندیکاهای تولید و پیمانکاری صنعت برق و مشاوران) جهت ارزیابی دقیق (Due-Diligence) هر نیروگاه با تمرکز بر دیدگاه حفاظت و پدافند غیرعامل اقدام شود. در راستای انجام موثر و منطبق با واقعیت این ارزیابی، از بهکارگیری روشهای منسوخشده، کلیشهای و دستوری - دولتی قبلی بهشدت اجتناب شود. بعضی از آیتمهای این پایشها به شکل مختصر در ذیل درج میشود:
۱- بررسی همهجانبه سیستم اعلان و اطفای حریق. متاسفانه در خیلی از نیروگاهها، نصب و راهاندازی کامل این مهم، به بعد از بهرهبرداری موکول میشود و مرتفعسازی اشکالات آن نیز بهصورت کامل مدنظر قرار نمیگیرد.
۲- دیوارها، دروازههای ورودی و خروجی نیروگاه در جهت دفع امکان هرگونه خرابکاری، در صورت نیاز باید با راهبندانهای مناسب فیزیکی و نرمافزاری مجهز شوند.
۳- سیستم دوربین مداربسته (CCTV) به منظور پوشش و کارآیی بهتر مورد مطالعه و اصلاح لازم قرار گیرد.
۴- پایش تمامی سیستمهای اضطراری (روشنایی، دیزل ژنراتور، باتریها، تهویه اضطراری، سیستم تخلیه اضطراری، سیستمهای ارتباطی اضطراری، سیستم خنککننده اضطراری نیروگاه هستهای و...) ضرورت تام دارد.
۵- به منظور حفاضت سایبری، سیستمهای کنترلی - حفاضتی نیروگاه، باید از بههنگام بودن آنتیویروس وFirewallهای نصب شده مطمئن شوند و تیم مختص سایبری نیز تحت آموزش لازم قرار گیرد.
۶- از فعال بودن تمامی سیستمهای پشتیبان (Backup) موردنیاز، اطمینان به عمل آید.
۷- در دسترس بودن حداقلی از قطعات یدکی در هر نیروگاه ضرورت دارد.
در پایان ضمن تشکر و سپاس شایان از تمامی عزیزان فعال و زحمتکش صنعت برق و آرزو ی سلامتی برای تکتک آنها، مطمئنم که با همدلی و پرکاری همگان و توکل به حق، ای عزیز ایران، باز هم بر بامت سپیده خواهد دمید. چنین بادا.
* فعال صنعت برق