«دنیایاقتصاد» بازارها را بررسی میکند
همگرایی شاخصها در مسیر منفی
بازار داخلی
خروج سرمایه نشانهای از افزایش نااطمینانی؟
در آغاز هفته معاملاتی گذشته، شاخصهای اصلی بازار سرمایه به روند نزولی خود ادامه دادند. شاخص کل بورس که در سطح ۲میلیون و 837 هزار واحدی بازگشایی شده بود، در روز دوشنبه کانال 2.8میلیونی را از دست داد. این روند منفی ادامه یافت و با پایان معاملات چهارشنبه، شاخص مذکور در کانال ۲میلیون و 681 هزار واحد به کار خود پایان داد. از سوی دیگر، شاخص کل هموزن نیز تا پایان معاملات چهارشنبه ششمین روز متوالی سرخ پوشی را به ثبت رساند و به سطح 812 هزار و 428 واحد رسید. با به صدا درآمدن زنگ پایان معاملات، شاخص کل فرابورس نیز به سطح 24 هزار و 305 واحد رسید.
بررسیهای «دنیای اقتصاد» نشان میدهد میانگین روزانه ارزش معاملات خرد سهام، حقتقدم و صندوقهای سهامی طی هفته گذشته 4 هزار و 424میلیارد تومان بوده است که کاهش 29 درصدی نسبت به دوره پیشین را ثبت کرده است. با این حال، در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته، بازار سرمایه با خروج 346میلیارد تومان پول حقیقی مواجه شد و در مجموع هفته، بیش از 4.8 همت پول حقیقی از بازار سرمایه خارج شده است. در هفته گذشته، بازار سرمایه ایران با فضایی آمیخته از احتیاط، نوسان و تردید همراه بود.
سرمایهگذاران تحت تاثیر اخبار متناقض سیاسی و اقتصادی، عمدتا رویکردی محافظهکارانه در پیش گرفتند. از یکسو، امیدهایی نسبت به گشایشهای دیپلماتیک و بهبود روابط بینالمللی وجود داشت، که میتوانست چشمانداز مثبتی برای برخی صنایع به همراه داشته باشد؛ از سوی دیگر، اما تداوم ابهام در سیاستهای اقتصادی داخلی، نوسانات نرخ ارز و روند نامطمئن قیمتگذاری دستوری در برخی حوزهها، فضای اطمینان را از بازار سلب کرد. تحلیلگران معتقدند تا زمانیکه چشمانداز روشنی در حوزه سیاستگذاریهای کلان ایجاد نشود، بازار با همین رفتار فرسایشی و ناپایدار ادامه خواهد داد. در مجموع، میتوان هفته گذشته را دورهای از انتظار، احتیاط و نبود محرک قوی دانست.
بازار خارجی
افزایش نااطمینانی با جنگ تعرفهها
در حالیکه بازار سهام عربستان سعودی یکی از بدترین عملکردهای خود را در سال جاری تجربه میکند، فضای کلی بازارهای جهانی نیز با فشارهای اقتصادی و سیاستهای تجاری جدید همراه شده است. کاهش قیمت نفت، افزایش استقراض دولت سعودی و افت چشمگیر عملکرد عرضههای اولیه، به تضعیف بورس تداول انجامیده و چشمانداز اصلاحات اقتصادی عربستان را درهالهای از ابهام فرو برده است.
برخلاف رشد چشمگیر عرضههای اولیه در سالهای گذشته، امسال بازدهی شرکتهای تازهوارد به بازار بهطور متوسط تنها ۴ درصد بوده و کاهش قابلتوجهی را تجربه کردهاند. این روند در تضاد با صعود بازارهای منطقهای مانند دبی و کویت است و موجب شده تا عربستان در میان بیش از ۹۰ بازار جهانی، در کنار کشورهایی چون جامائیکا، لبنان و آرژانتین، در زمره بازارهای با بیشترین افت دلاری قرار گیرد. به نقل از فایننشال تایمز، کاهش ۱۳ درصدی درآمد عملیاتی بورس و افت ۳۳ درصدی در ارزش معاملات روزانه، نشانگر کاهش اعتماد سرمایهگذاران است. ساختار سنتی بازار سرمایه عربستان که متکی بر بانکها، شرکتهای نفتی و پتروشیمی است، توانایی همراهی با اهداف مدرنسازی و تنوعبخشی اقتصادی را محدود کرده است.
با افزایش بدهی دولت و کاهش ارزش پروژههای جدید، که در نیمه نخست ۲۰۲۵ حدود ۶۰ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل بودهاند، نگرانیها درباره پایداری سیاستهای انبساطی دولت افزایش یافته است. در همین حال، در سطح بینالمللی، تصمیم ناگهانی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، برای افزایش تعرفه واردات بر کالاهای کشورهای مختلف، فشار مضاعفی به بازارهای جهانی وارد کرده است. به نقل از والاستریت ژورنال، ترامپ اواخر روز پنجشنبه تعرفههای وارداتی بر کالاهای کانادا را تا ۳۵ درصد افزایش داد و برای سوئیس این رقم را به ۳۹ درصد رساند. سایر اقتصادهای صنعتی مانند اتحادیه اروپا، ژاپن و کرهجنوبی با تعرفههایی در حدود ۱۵ درصد مواجه خواهند شد.
کشورهای دارای کسری تجاری کم با آمریکا نیز تعرفهای ۱۵ درصدی خواهند داشت، درحالیکه برای کشورهایی که آمریکا با آنها مازاد تجاری دارد، تعرفهها ۱۰درصد تعیین شده است. اگرچه اجرای این تعرفهها تا ۷اوت به تعویق افتاده، اما عدم قطعیت ناشی از آن، شرکتهای بزرگ آمریکایی را تحت تاثیر قرار داده و بسیاری هشدار دادهاند که نااطمینانی تجاری در حال آسیب رساندن به عملکرد کسبوکارها است. همچنین، گزارش نهایی شاخص اعتماد مصرفکننده دانشگاه میشیگان و آمار اشتغال ماهانه نیز قرار است امروز منتشر شود که بر اساس پیشبینیها، رشد اشتغال در ماه گذشته با کاهش مواجه بوده و تنها حدود ۱۰۰ هزار شغل ایجاد شده است.