چرا تصور ما از دموکراسی بر پایه یک رویای دست‌نیافتنی بنا شده‌است؟

تصور ما از دموکراسی، عمیقا وام‌دار الگویی است که آتن کلاسیک بنا نهاد به‌ویژه تصویر شهروندانی که در «آگورا»، یعنی میدان عمومی مرکزی شهر، گرد هم می‌آمدند تا درباره امور عمومی گفت‌وگو کرده و تصمیمات جمعی اتخاذ کنند.

موفقیت سیاست‌های لیبرترین در مهار تورم و احیای رشد، اجماع جهانی علیه نئولیبرالیسم را به چالش می‌کشد

درس‌های آرژانتین برای جهان

به نظر می‌رسد در دهه گذشته، یکی از معدود حوزه‌های مورد اجماع دو حزب در آمریکا این ایده بوده که اقتصاد بازار آزاد (یا به اصطلاح «نئولیبرالیسم») شکست خورده و نظام اقتصادی کشور نیازمند یک بازنگری اساسی است.

اخبار اندیشه

سه‌شنبه، ۲۶ فروردین ۱۴۰۴

کتاب جدید استیگلیتز بررسی شد
روزنامه شماره ۶۲۶۴

آدرس غلط راه آزادی

انتشار کتاب جدید جوزف استیگلیتز با عنوان «راه آزادی؛ اقتصاد و جامعه خوب» واکنش‌های زیادی را دربر داشته‌است. ورنون اسمیت، در یادداشتی به مرور کتاب جدید استیگلیتز پرداخته است. مواجهه اسمیت با این اثر انتقادی بوده و نقطه عزیمت استیگلیتز را نامناسب معرفی می‌کند. اسمیت و استیگلیتز هر دو برنده جایزه نوبل اقتصاد بوده‌اند.

دوشنبه، ۲۵ فروردین ۱۴۰۴

دنیای اقتصاد گزارش می‌دهد؛

تفاوت‌‌‌‌ بهره‌‌‌‌وری بین کشورهای ثروتمند و فقیر از کجا می آید؟

بهره‌وری در کشورهای فقیر به‌مراتب کمتر از کشورهای ثروتمند است، اما این شکاف لزوماً ناشی از عقب‌ماندگی تکنولوژیک نیست.

یکشنبه، ۲۴ فروردین ۱۴۰۴

اقتصادها چگونه می‌توانند از ظرفیت خود عقب‌تر بمانند؟
روزنامه شماره ۶۲۶۲

انواع ناکارآمدی

بهره‏‏‏‌وری نه‌تنها در بین کشورها تفاوت چشمگیری دارد، بلکه در طول زمان در یک کشور نیز تغییر می‌کند. یک فرض طبیعی این است که بیشتر رشد بهره‌وری که اتفاق می‌افتد نتیجه تغییرات در فناوری است. این فرض به‌ویژه برای پیشرفته‌ترین و ثروتمندترین کشورها منطقی به‌نظر می‌رسد. اغلب ما حتی می‌توانیم یک پیشرفت تکنولوژیک خاص(برای مثال، موتور بخار یا برق شبکه) را با دوره خاصی از رشد بهره‏‏‏‌وری مرتبط کنیم، با این‌حال وقتی به تفاوت‏‏‏‌های بهره‏‏‏‌وری بین کشورها نگاه می‌کنیم، تصویر پیچیده‏‏‏‌تر می‌شود. بهره‌وری در کشورهای فقیر بسیار کمتر از کشورهای ثروتمند است، اما واضح نیست که دلیل آن شکاف در فناوری باشد. مهم‌ترین شواهد در مقابل مقصر دانستن شکاف در بهره‏‏‏‌وری در عقب‌ماندگی تکنولوژی این است که بسیاری از پیشرفته‏‏‏‌ترین فناوری‌ها در کشورهای فقیر نیز استفاده می‌شوند. یک مثال خوب، تلفن‌های‌همراه است که تنها در دهه‌۱۹۹۰ در کشورهای توسعه‌یافته رواج یافت و در حال‌حاضر به فقیرترین مناطق آفریقا نیز گسترش یافته‌است.

شنبه، ۲۳ فروردین ۱۴۰۴

بحران تعرفه ها و آینده اقتصاد آمریکا؛

سیاست های تعرفه ای ترامپ؛ موافقان و مخالفان چه کسانی هستند؟

دنیای اقتصاد: موضع‌گیری‌های دولت درباره خطر رکود ناشی از تعرفه‌ها هر ساعت تغییر می‌کند؛ از انکار تهدید اقتصادی گرفته تا القای اینکه یک «بازتنظیم» عمدی در نظام تجاری جهانی در حال وقوع است. این بی‌ثباتی در سیاست‌ها و پیام‌ها شباهت چندانی به تعرفه‌های فولادی دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ ندارد.
سیاست‌های حمایت‌گرایانه‌ ترامپ بی‌ثبات، فاقد تعریف مشخص و آشفته‌اند
روزنامه شماره ۶۲۶۱

مهملات «مردان تعرفه‌»

ترامپ در حالی جنگ تعرفه‌ای با چین را آغاز کرده است که در سیاست‌های او نوعی عدم انسجام به چشم می‌‌خورد. پنج گروه متفاوت از مشاوران ترامپ حامی تعرفه‌ها هستند که هر یک اهداف جداگانه‌ و متعارضی را دنبال می‌کنند و همین موضوع دستور کار دولت آمریکا را بی‌ثبات ساخته است.

جمعه، ۲۲ فروردین ۱۴۰۴

دنیای اقتصاد بررسی کرد؛

دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی؛ امتیاز یا وبال گردن؟

دنیای اقتصاد: اخیرا برخی این ادعا را مطرح کرده‌اند که وضعیت ذخیره‌ای دلار -که زمانی «امتیاز عظیم» تلقی می‌شد- اکنون به باری زیان‌بار برای اقتصاد آمریکا تبدیل شده است. اما آیا این ادعا درست است؟

پنجشنبه، ۲۱ فروردین ۱۴۰۴

یک اقتصاددان به انتقادات علیه یک زیرشاخه از علم اقتصاد پاسخ داد
روزنامه شماره ۶۲۶۰

در دفاع از نظریه اقتصاد کلان*

برایان کاپلان، فارغ‌التحصیل دکترای اقتصاد از دانشگاه پرینستون و عضو هیات علمی دانشگاه جورج میسون آمریکا، در این یادداشت مروری بر نظریات جدید اقتصاد کلان ارائه و انتقاداتی را در رابطه با ادعای برخی روزنامه‌نگاران اقتصادی در رابطه با شکست اقتصاد کلان مطرح می‌کند.
ادعای سوءاستفاده از آمریکا در ساختار فعلی تجارت جهانی مورد بررسی قرار گرفت
روزنامه شماره ۶۲۶۰

قربانی تجارت یا قدرت صنعتی؟

در برخی محافل این دیدگاه رایج شده که تجارت جهانی -یا در نسخه‌ای «پیشرفته‌تر»، جایگاه دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی- بخش تولید صنعتی ایالات متحده را تضعیف کرده است. اما شواهد کمی در تایید این ادعا وجود دارد.

سه‌شنبه، ۱۹ فروردین ۱۴۰۴

دنیای اقتصاد گزارش می‌دهد؛

جنگ جهانی دوم چگونه منجی اقتصاد آمریکا شد؟

حضور گسترده زنان آمریکایی در بازار کار و پذیرش رنگین‌‌‌‌‌پوستان در این بازار، دو ثمره اقتصادی ورود آمریکا به جنگ بود که در سال‌های بعدی به رشد اقتصادی این کشور و بهره‌‌‌‌‌وری عوامل تولید نفع رساند.
آیا درگیری‌های نظامی به پیشرفت تکنولوژی کمک می‌کند؟
روزنامه شماره ۶۲۵۸

جنگ، دولت و رشد فناوری؛ از افسانه تا واقعیت

در میان عوام و خواص باوری وجود دارد که اگرچه جنگ پدیده‏‏‏‏‌ای مخرب و مذموم است، اما سرمایه‌گذاری‌های متمرکز دولتی و بسیج منابع علمی منجر به خلق فناوری‌های جدیدی می‌شود که امکان رشد اقتصاد را فراهم می‌آورد. بر این اساس گویی وجود فناوری‌هایی که رفاه امروز را رقم می‌زنند، مدیون آثار ناخواسته سرمایه‌گذاری دولت‌ها بر روی تحقیق و توسعه صنایع نظامی است، با این‌حال یک پژوهش درباره اثر جنگ‏‏‏‏‌جهانی دوم بر بهره‏‏‏‏‌وری و تکنولوژی نشان می‌دهد؛ برخلاف باور فوق، جنگ روند توسعه فناوری و بهره‏‏‏‏‌وری عوامل تولید را مختل می‌کند. در عوض محل بهره‌مند‌شدن اقتصاد ایالات‌متحده از جنگ، فراهم‌شدن حضور گسترده زنان و رنگین‏‏‏‏‌پوستان در بازار کار این کشور بود که به رونق اقتصادی پساجنگ کمک شایانی کرد.

یکشنبه، ۱۷ فروردین ۱۴۰۴

چالش‌های معرفتی پوپولیسم؛

پوپولیسم نمی‌تواند اراده واقعی مردم را شناسایی کند

دنیای اقتصاد: پوپولیسم یکی از مهم‌ترین پدیده‌‌‌‌‌های سیاسی زمان ماست، با این‌حال هنوز به‌‌‌‌‌درستی درک نشده‌است. در هسته‌‌‌‌‌ خود، پوپولیسم بر این باور استوار است که توده‌‌‌‌‌ها در میدان مبارزه‌‌‌‌‌ با نخبگان فاسدی قرار دارند که نظام سیاسی و اقتصادی را به نفع خود مهندسی کرده‌اند.
چرایی عدم‌توفیق پوپولیسم مورد بررسی قرار گرفت؛
روزنامه شماره ۶۲۵۶

راز شکست پوپولیست‌ها

درحالی‌که پوپولیست‌ها با وعده مبارزه با نخبگان حاکم و بازگرداندن قدرت به مردم بر سر کار می‌آیند، چالش‌های معرفتی و انگیزشی این سیاستمداران موجب می‌شود، فعالیت آنها در نهایت به تشدید امتیازات ویژه گروه‌های حاکم و توجیه تمرکز بیش‌ از پیش قدرت اجرایی دولت منتهی ‌شود.
اقتصادها چگونه می‌توانند از ظرفیت خود عقب‌تر بمانند؟ (قسمت اول)
روزنامه شماره ۶۲۵۶

انواع ناکارآمدی

مشاهده اقتصادهای توسعه‌یافته و غیر‌آن، نشان می‌دهد؛ ناکارآمدی‌های بزرگ در بیشتر اقتصادها به‌طور واقعی وجود دارد. اگر یک نظریه کامل درباره ناکارآمدی داشته باشیم که دلیل بروز آن، اینکه کجا شدیدتر است و... را پوشش دهد، بررسی آن چه بسا آسان‌تر شود، اگرچه چنین نظریه‌ای هنوز وجود ندارد، اما می‌توانیم در مورد انواع ناکارآمدی توضیحاتی را ارائه دهیم.

شنبه، ۱۶ فروردین ۱۴۰۴

یک مورخ اقتصادی در گفت‌وگویی بررسی کرد؛
روزنامه شماره ۶۲۵۵

تعرفه‌های ترامپ چه به ارمغان می‌آورد؟

فیل مگنس اقتصاددان و مورخ اقتصادی با حضور در یک پادکست به بررسی ابعاد مختلف تعرفه‌های مورد نظر دولت ترامپ پرداخت. این اقتصاددان علاوه بر بررسی خاستگاه تاریخی ایده‌های ترامپ، سیاست‌های مشابه در تاریخ این کشور را بررسی کرده و به این سوال پاسخ می‌دهد که می‌توان از نتایج این سیاست‌ها دفاع کرد؟ دو روز قبل ترامپ لیست بزرگی از تعرفه‌های جدید را به نمایش درآورد که به شکلی تلافی‌جویانه علیه سایر کشورهای جهان اعمال می‌شود. این اقدام ترامپ اگرچه دقیقا قابل پیش‌بینی نبود، اما از ماه‌ها قبل درباره آن گمانه‌زنی‌هایی وجود داشت. بر همین اساس، هفته گذشته فیل مگنس، اقتصاددان و مورخ اقتصادی، با حضور در یک پادکست به سوالات مجری برنامه درباره اقتصاد ترامپی یا به اصطلاح «ترامپونومیکس» توضیحاتی را ارائه کرد. این پرسش و پاسخ زمانی اهمیت می‌یابد که بدانیم رساله دکترای مگنس درباره تاریخچه تعرفه‌ها در ایالات متحده بوده است. به‌طور دقیق‌تر این برنامه به دنبال این سوال است که این‌گونه اقدامات بخشی از آنچه اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، «بازآرایی اقتصادی جهانی» می‌نامد است یا اقدامی مغشوش با اهداف سیاستی مبهم به حساب می‌آید.

دوشنبه، ۱۱ فروردین ۱۴۰۴

روزی روزگاری شوروی

از اعتصاب طولانی تا مزرعه اشتراکی

دنیای اقتصاد: در شورویِ و هنگام استیلای کمونیسم حکایت‌های طنزآمیزی از زندگی مردم و دستاوردهای حزب کمونیست دهان‌به‌دهان می‌چرخید.

یکشنبه، ۱۰ فروردین ۱۴۰۴

روزی روزگاری شوروی؛

اعتراف‌گیری از مومیایی

دنیای اقتصاد: در شورویِ و هنگام استیلای کمونیسم حکایت‌های طنزآمیزی از زندگی مردم و دستاوردهای حزب کمونیست دهان‌به‌دهان می‌چرخید.

شنبه، ۰۹ فروردین ۱۴۰۴

روزی روزگاری شوروی؛

فقط پنج سال حکم برای هیچی!

دنیای اقتصاد: در روزگاری که یک جمله ساده می‌توانست سرنوشت کسی را تغییر دهد، شوخ‌طبعی هم مرزی باریک با خطر داشت.

چهارشنبه، ۰۶ فروردین ۱۴۰۴

روزی روزگاری شوروی؛

وقتی هر جمله‌ای حکم زندان داشت

دنیای اقتصاد: در شوروی، گاهی حتی یک جمله می‌توانست سرنوشت فرد را رقم بزند. از پاسخ ساده یک دانش‌آموز تا قصه‌گویی یک نویسنده، همه چیز می‌توانست دلیلی برای محکومیت باشد. روایت‌هایی که نشان می‌دهند چگونه فضای سرکوب، طنز تلخی را در میان مردم شکل داده بود—طنزی که خود بازتابی از واقعیت تلخ زندگی در آن دوران بود.

دوشنبه، ۰۴ فروردین ۱۴۰۴

روزی روزگاری شوروی؛

روایتی تلخ و طنزآمیز از روزهای اتحاد جماهیر شوروی

دنیای اقتصاد: زندگی در دوران شوروی پر از تناقض‌های تلخ و داستان‌هایی بود که در میان وحشت و طنز در نوسان بودند. از شب‌هایی که درِ خانه‌ها با دلهره کوبیده می‌شد، تا صف‌های طولانی برای خرید گوشت و ورزشکاری که در پاسخ به خبرنگاران از خاطرات ایدئولوژیک خود گفت. این روایت‌ها تصویری از روزگاری می‌سازند که در آن، طنز سیاه گاهی، تنها راه کنار آمدن با واقعیت بود.

یکشنبه، ۰۳ فروردین ۱۴۰۴

«روزی روزگاری در شوروی؛

از کره‌ای که نمی‌شد خورد تا جوکی که ده سال زندان داشت

دنیای اقتصاد: در دل اتحاد جماهیر شوروی، زندگی گاه چنان مضحک می‌شد که بهترین راه مواجهه با آن، خندیدن بود—حتی اگر آن خنده بهای سنگینی داشت.

شنبه، ۰۲ فروردین ۱۴۰۴

روزی روزگاری شوروی؛

وقتی حقیقت را نمی‌توان گفت…

دنیای اقتصاد: جان با جوهر سیاه نوشت که همه چیز عالی است، اما تنها یک چیز در شوروی پیدا نمی‌شود: جوهر قرمز!

جمعه، ۰۱ فروردین ۱۴۰۴

روزی روزگاری شوروی؛

طنز تلخ در صفوف سوسیالیسم

زندگی در نظام‌های تمامیت‌خواه، گاهی به چنان پوچی و تناقضی می‌رسد که تنها راه مواجهه با آن، طنز است. از پیرمردی که بابت کودکی نداشته‌اش از استالین تشکر می‌کند تا زنی که سال‌هاست دستمال‌هایش را به خشکشویی می‌سپارد و مردی که خیانت را به بهای یک شانه تخم‌مرغ نادیده می‌گیرد.

پنجشنبه، ۳۰ اسفند ۱۴۰۴

«روزی روزگاری در شوروی...»؛

وقتی رؤیاهای سوسیالیستی به کمدی تبدیل می‌شوند

وعده‌های بزرگ، واقعیت‌های تلخ! از آپارتمان و هواپیمای شخصی تا ساعت‌هایی که برای کار کردن به چمدانی از باتری نیاز دارند—طنز تلخ زندگی در شوروی را ببینید، جایی که حتی «شکر خدا» گفتن هم می‌توانست خطرناک باشد.

چهارشنبه، ۲۹ اسفند ۱۴۰۴

«روزی روزگاری در شوروی...»؛

شوخی‌هایی که بوی واقعیت می‌دهند

دنیای اقتصاد: در دل حکومت‌های ایدئولوژیک، طنز گاهی از هزاران تحلیل سیاسی نافذتر است. این سه حکایت کوتاه از شوروی سابق، بیشتر از آنکه لطیفه باشند، تصویری تلخ اما واقعی از سرکوب، بوروکراسی خشک و تناقض‌های ایدئولوژیک را روایت می‌کنند.

سه‌شنبه، ۲۸ اسفند ۱۴۰۴

در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ سنگ‌بنای کدام رویه‌های مخرب گذاشته‌شد؟
روزنامه شماره ۶۲۵۴

معمای ملی‌شدن نفت

در آستانه ۲۹ اسفندماه، شهرام اتفاق در متنی تحت عنوان «خطای ملی شدن نفت در ایران» خسارت‌ها و زیان‌های ملی‌سازی نفت را برشمرده است. در مقابل کوروش احمدی نیز از نگاهی متفاوت به بازخوانی ملی شدن نفت پرداخته است.
سخنگوی دولت آمریکا تعرفه را مالیات بر کشورهای خارجی خواند؛
روزنامه شماره ۶۲۵۴

«جنگ، صلح است» به سبک ترامپ

در روزهای اخیر، کارولین لیویت، سخنگوی کاخ‌سفید در پاسخ به خبرنگاران اعلام کرد؛ تعرفه‌های وضع‌شده از سوی دولت ترامپ مالیات بر شهروندان آمریکایی محسوب نمی‌شود بلکه مالیات بر کشورهای خارجی به‌حساب می‌آید. همین اظهارات موجب شد تا دونالد بودرو، استاد اقتصاد، سیاست تجاری دولت ترامپ را آشفته و «اورولی» معرفی کند. در رمان معروف ۱۹۸۴، جورج اورول پروپاگاندای متناقض حزب حاکم را با سه عبارت «جنگ، صلح است»، ‌‌‌‌‌‌«آزادی، بردگی است» و «جهل، قدرت است» توضیح داد و از تلاش آن برای معکوس ساختن مفاهیم گفت. در همین راستا، این اقتصاددان در مطلبی خطاب به کاخ‌سفید، سعی دارد تا ناآگاهی مفرط ترامپ و تیمش نسبت به اقتصاد تجارت را نشان دهد.

یکشنبه، ۲۶ اسفند ۱۴۰۴

چه عواملی شوک‌های قیمتی نفت را توضیح می‌دهند؟
روزنامه شماره ۶۲۵۲

ریشه‏‏‏‌یابی بحران‌های نفتی

چهل سال‌پیش، بحران نفتی سال‌۱۹۷۳، با آزاد‌شدن قیمت نفت در واکنش به عرضه و تقاضا، منجر به افزایش چهار برابری قیمت نفت وارداتی در طول سه ماه شد. این افزایش، باعث اعمال سقف قیمتی بر نفت داخلی و فرآورده‌های نفتی در برخی کشورها شد که به کمبود بنزین و صف‌‌‌‌های طولانی در پمپ‌بنزین‌‌‌‌ها انجامید. پیش از ۱۹۷۳، قیمت نفت توسط دولت تنظیم می‌شد که منجر به نوسانات شدید قیمت در پاسخ به شوک‌های عرضه ‌شد. با پایان‌یافتن تنظیم قیمت نفت در اوایل دهه‌۱۹۷۰ و وابستگی بیشتر به واردات نفت از خاورمیانه، قیمت نفت به آزادسازی کامل رسید. افزایش چهار برابری قیمت نفت در سال‌۱۹۷۴، به‌طور ساختاری، بازار نفت را متحول کرد و به شکل‌گیری بازار مدرن نفت امروزی منجر شد.

پنجشنبه، ۲۳ اسفند ۱۴۰۳

آیا میراث زغال سنگ، مسیر سیاستگذاری انرژی پاک را به درستی روشن ساخته است؟
روزنامه شماره ۶۲۵۰

درس‌های اقتصادی از زغال‌سنگ

انقلاب صنعتی با زغال‌سنگ شکوفا شد و اقتصاد و تمدن مدرن را بنا نهاد؛ اما میراث آن یعنی آلودگی و تغییرات اقلیمی، امروز گریبان جهان را گرفته و این پرسش را مطرح ساخته است که چگونه می‌توان از تجربه تاریخی زغال‌سنگ، برای سیاستگذاری در حوزه انرژی‌های پاک بهره برد؟

سه‌شنبه، ۲۱ اسفند ۱۴۰۳

در دنیای زورگویان تجاری، توازن میان اقتصاد و امنیت چگونه ممکن است؟
روزنامه شماره ۶۲۴۸

تجارت با قلدر‏‏‏‏‌ها

با دیدن تعرفه‌های ۲۵‌درصدی که ایالات‌متحده بر کانادا و مکزیک وضع کرد، از تغییر فضای تجارت‌جهانی شگفت‌‌‌‌‌زده شدم. دو کشوری که تمام سرمایه‌گذاری خود را بر ادغام تجاری با ایالات‌متحده انجام داده بودند، به‌طوری که بیش از ۸۰‌درصد صادرات خود را به این کشور ارسال می‌کردند، اکنون با آنها مانند رقبای اقتصادی رفتار می‌شود.
اندیشکده هوور منتشر کرد؛
روزنامه شماره ۶۲۴۸

اقتصاد علیه استدلال امنیت ملی

اندیشکده هوور میزبان گفت‌وگویی بین اقتصاددانان و مقامات امنیت ملی بود. مقامات امنیت ملی از ایده «مهارت حکمرانی اقتصادی» دفاع می‌کردند که دولت را تشویق به استفاده از ابزارهایی مانند تعرفه‌‌‌‌‌ها، یارانه‌‌‌‌‌ها، کنترل‌‌‌‌‌های صادراتی، تحریم‌ها و غیره به‌عنوان ابزاری برای رقابت ژئوپلیتیک، به‌ویژه با چین می‌کرد.