پوتین و ترامپ چه خواسته هایی از نشست آلاسکا دارند؟
دیدار با همتای سیاسی، نه یک رئیس جمهور منزوی
گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد- فاطمه زارع‌پور: در میز مذاکرات صلح اوکراین صندلی ای برای ولودیمیر زلنسکی یا متحدان اروپایی اوکراین اختصاص نیافته است.
بر این اساس اگرچه گفته می‌شود آتش‌بس در دستور کار است؛ اما رسانه‌های جهانی در گزارش‌های اختصاصی خود از این رویداد می‌نویسند گفت‌وگوها میان ترامپ و پوتین به فراتر از مساله جنگ اوکراین کشیده خواهد شد.
به احتمال زیاد یکی از حوزه‌هایی که آمریکا و روسیه حرف‌های زیادی درباره آن دارند، عادی‌سازی روابط دیپلماتیک و تجاری از جمله لغو تحریم‌هاست.
دیگر موضوعات می‌تواند همکاری در قطب شمال، در زمینه انرژی یا مذاکرات هسته‌ای باشد. آخرین توافق محدودکننده دو زرادخانه بزرگ هسته‌ای جهان _پیمان نیو استارت_ فوریه آینده منقضی می‌شود.
اکسیوس با محور قرار دادن پوتین می‌نویسد: برای رهبر روسیه، این اجلاس بیش از یک آتش‌بس یا حل مساله اوکراین است. او اکنون به عنوان همتای سیاسی، نه یک مطرود جهانی، به ایالات متحده سفر می‌کند و فرصتی برای هدایت روابط ابرقدرت‌ها به مسیری مطلوب‌تر پیدا کرده است.
این سفر با تمام شیرینی که برای پوتین دارد، اما ماموریت سختی در پیش دارد؛ او باید با تمایل ترامپ به حصول نتیجه فوری مقابله کند.
کر گیلز، پژوهشگر ارشد در چتم هاوس، اندیشکده سیاست خارجی لندن در مصاحبه با ان‌بی‌سی نیوز گفت: «پوتین با دعوت شدن برای دیدار با ترامپ در خاک آمریکا، پیش از هر چیز پیروزی را که لازم داشته، به دست آورده است.»
دعوت رسمی دولت ترامپ پذیرش پوتین را در دیپلماسی بین‌المللی تسهیل می‌کند. گیلز با اشاره به حکم بازداشت صادرشده توسط دیوان کیفری بین‌المللی در مارس ۲۰۲۳ تاکید می کند: «در شرایطی که پوتین به عنوان جنایتکار جنگی تحت تعقیب بین‌المللی قرار دارد، به آسانی نمی‌تواند به کشورهای دیگر سفر کند.»
به عقیده تاتیانا استانوایا، پژوهشگر ارشد در بنیاد کارنگی روسیه-اوراسیا نیز توافق صلح هدف واقعی پوتین برای شرکت در نشست آلاسکا نیست؛ «هدف او کسب حمایت ترامپ در پیشبرد خواسته‌های روسیه است.» به عقیده استانوایا این دیدار یک «مانور تاکتیکی برای چرخاندن وضعیت به نفع خود» و آرام کردن خشم رو به افزایش کاخ سفید از تاخیر کرملین در آتش‌بس است.
نیویورک تایمز نیز با اشاره به مقامات اوکراینی می‌نویسد ولودیمیر زلنسکی که از مذاکرات آلاسکا درباره آینده کشور خودش کنار گذاشته شده، به نتیجه مشابهی رسیده. او به خبرنگاران گفت: «پوتین برنده این دیدار خواهد بود؛ عذر می‌خواهم ولی او فقط به دنبال عکس گرفتن است. او به عکسی از دیدار با رئیس‌جمهور ترامپ نیاز دارد.»
از سوی دیگر پیشنهاد روسیه برای صلح هیچ شفاف نیست. اکونومیست با اشاره به تاریخچه مذاکرات صلح اوکراین می‌نویسد در ژوئیه، مذاکرات محرمانه بین مذاکره‌کنندگان اوکراینی و روسی پیشرفت قابل توجهی داشت و دو طرف را بیش از هر زمان دیگری همسو کرده بود.
در آن زمان‌ها بود که کاسه صبر ترامپ لبریز شد و پوتین را با تحریم‌های «فلج‌کننده» تهدید کرد. به عقیده اکونومیست به نظر می‌رسد این تصمیم ترامپ تحت تاثیر کیت کیلاگ، ژنرال بازنشسته آمریکایی گرفته شد.
اما جناح دیگری در کاخ سفید دیدگاه متفاوتی دارد؛ استیو ویتکاف، همکار دیرینه ترامپ که به عنوان فرستاده ویژه منصوب شد و در ۶ اوت بازدید اعلام‌نشده‌ای از مسکو داشت. به نظر می‌رسد ویتکاف پیشنهادهای کمتر قابل قبولی برای اوکراینی‌ها داشت.
پس از دیدار ویتکاف به نحوی، بحث درباره پذیرش کنترل روسیه بر قلمرو اشغالی به بحث درباره دادن قلمرو بیشتر به روسیه تغییر یافت؛ اگرچه پیشنهاد مبادله سرزمینی از سال گذشته وجود داشته، اما در آن زمان نیروهای اوکراینی در داخل منطقه کورسک روسیه حضور داشتند.
اوکراین از آن زمان تقریبا تمام کورسک را از دست داده و بدین ترتیب این پیشنهاد در حال حاضر برای طرف اوکراینی کاملا بی‌معنی شده است.
با پاسخ دادن به این سؤال که پوتین از شرکت در نشست آلاسکا چه دستاوردهایی می‌تواند داشته باشد، بخش دوم سوال مربوط به دونالد ترامپ است. رئیس‌جمهور آمریکا از میزبانی نشست آلاسکا چه می‌خواهد؟
یکی از وعده‌های مشهور ترامپ در کمپین ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آسان خواندن پایان دادن به جنگ اوکراین بود و او ادعا کرد می‌تواند طی چند روز میان روسیه و اوکراین صلح برقرار کند.
خبرنگار ویژه آمریکای بی‌بی‌سی در این مورد نوشته است این وعده بر تلاش‌های رئیس‌جمهور آمریکا برای حل تعارض سایه افکنده، زیرا او از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه، بین ناامیدی از اوکراینی‌ها و روس‌ها نوسان داشته است.
در ابتدا او زلنسکی را در یک دیدار دراماتیک کاخ سفید در فوریه مورد انتقاد قرار داد و در ادامه آن کمک‌های نظامی و امنیتی به این کشور جنگ‌زده را به‌طور موقت تعلیق کرد. در ماه‌های اخیر دیدگاه ترامپ سمت‌وسوی کاملا متفاوتی به خود گرفته است.
طی این ماه‌ها او بیشتر از سرسختی پوتین و تمایلش به حمله به اهداف غیرنظامی انتقاد کرد و مجموعه‌ای از مهلت‌ها برای تحریم‌های جدید علیه روس‌ها و دیگر کشورهایی که با آنها تجارت می‌کنند، تعیین کرد.
جمعه گذشته تاریخ اتمام جدیدترین مهلت او بود و مانند همه قبلی‌ها، ترامپ در نهایت عقب‌نشینی کرد. حالا او میزبان رئیس‌جمهور روسیه در خاک آمریکا است و درباره «مبادله سرزمینی» صحبت می‌کند، که اوکراین می‌ترسد ممکن است شامل امتیازات ارضی در ازای صلح باشد.
طی هفته منتهی به این دیدار، بسیاری در اروپا از تصمیم ترامپ برای برگزاری اجلاس درباره اوکراین بدون حضور زلنسکی حیرت‌زده شده‌اند و رهبران قاره به رئیس‌جمهور آمریکا فشار آورده‌اند که بدون حضور اوکراین توافقی را امضا نکند.
البته ترامپ تلاش کرد تا به این نگرانی‌ها طی یک تماس ویدیویی با رهبران اروپایی، از جمله زلنسکی، در روز چهارشنبه جواب دهد و آنها را به آرامش دعوت کند. اروپایی‌ها گفتند که انتظار دارند هر طرح صلحی که ترامپ در نظر دارد، باید با آتش‌بس آغاز شود و بدون حضور اوکراین در میز مذاکره منعقد نشود.
نیویورک تایمز می‌نویسد در آستانه این دیدار متحدان اوکراین همچنان نگرانند که رئیس‌جمهور آمریکا بر مبادلات زمینی اصرار کند که پذیرش آن توسط زلنسکی دشوار است. چراکه در جدیدترین تغییر موضع ترامپ، او به عادت قدیمی خود بازگشته است و رئیس‌جمهور اوکراین را برای تهاجم روسیه سرزنش می‌کند./
