کدام مالکان از مالیات جدید معافند؟

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای‌ اقتصاد: متن کامل قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی که حدود دو هفته پیش در شورای نگهبان به تایید رسیده بود، سرانجام با ابلاغ رئیس مجلس در تاریخ ۱۴ مرداد ماه، منتشر شد.

گزارش خبرنگار گروه آنلاین روزنامه «دنیای‌اقتصاد» از جزئیات این متن ۴۵ صفحه‌ای حاکی است، از آنجا که ملک مسکونی یکی از دارایی‌های مشمول این مالیات جدید مصوب شده، «۵ گروه از مالکان از پرداخت مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی» معاف هستند.

اولین گروه، فرد سرپرست خانواده است که می‌تواند همزمان ۲ واحد مسکونی داشته باشد و اگر یکی از آنها را «۲ سال پس‌از زمان خرید» بفروشد، از این مالیات معاف است. 

گروه دوم از مالکان مشمول معافیت، همه افراد بالای ۱۸ سال هستند که آن‌ها هم می‌توانند مالک یک واحد مسکونی باشند و اگر آن را ۲ سال پس‌از زمان خرید، فروختند، از مالیات سوداگری معاف باشند.

مفهوم «ترکیب گروه اول و گروه دوم» آن است که یک خانوار دارای مثلاً یک فرزند بالای ۱۸ سال، می‌تواند همزمان صاحب ۳ واحد مسکونی باشد که یکی از آن‌ها به نام فرزند است و برای فروش ۲ واحد از این املاک، «مالیات بر سفته‌بازی و سوداگری» پرداخت نکند.

گروه سوم معاف‌شدگان را مالکان زمین‌های کشاورزی، باغی و زراعی و همچنین زمین‌های فاقد کاربری تشکیل می‌دهند که در صورتی که زمین خود را ۳سال پس‌از زمان تملک آن، واگذار کنند، از پرداخت این مالیات جدید معاف می‌شوند.

گزارش «دنیای‌اقتصاد» از آنچه درباره مالکان معاف‌شده از مالیات سوداگری در ماده ۱۳ این قانون جدید آمده، حاکی است: گروه چهارم معاف‌شدگان را موجرها تشکیل می‌دهند. آن دسته از مالکان واحدهای مسکونی که طی سال‌های تملک، واحد خود را اجاره داده‌اند، هنگام فروش همان واحد، ابتدا مجموع کل درآمد اجاره آن از عایدی سرمایه آن آپارتمان کسر می‌شود و این کسرشدن تا حداکثر ۵۰ درصد عایدی سرمایه آن واحد مسکونی، قابل قبول است و باقی‌مانده عایدی، مشمول مالیات می‌شود.

این امتیازی است که قانونگذار با هدف تشویق به عرضه آپارتمان دوم و چندم افراد به بازار اجاره، در نظر گرفته است که به نوعی تجربه جهانی نیز دارد.

اما گروه آخر معاف‌شدگان هم سازنده‌ها هستند. سازنده‌ها چنانچه واحدمسکونی تازه‌ساز خود را زیر ۲ سال از زمان صدور پروانه ساختمانی، بفروشند از مالیات بر سوداگری معاف خواهند بود.

گزارش «دنیای‌اقتصاد» از نرخ این مالیات جدید حاکی است، مطابق ماده ۱۵ قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی، نرخ مالیات به صورت پلکانی، ۱۵ درصد، ۲۰درصد و ۲۵ درصد است.

نرخ ۱۵ درصد به عایدی سرمایه تا ۲۰۰ میلیون تومان، نرخ ۲۰ درصد به عایدی سرمایه بیش از ۲۰۰ و تا ۴۰۰ میلیون و نرخ ۲۵ درصد نیز به عایدی بیش از ۴۰۰ تعلق می‌گیرد.

به این ترتیب چنانچه عایدی سرمایه حاصل از فروش یک آپارتمان مثلاً ۷۰۰ میلیون تومان باشد، برای پایه اول، ۳۰ میلیون، برای پایه دوم ۴۰ میلیون و برای پایه سوم نیز ۷۵ میلیون تومان و در مجموع ۱۴۵ میلیون تومان مالیات محاسبه می‌شود.

نکته کلیدی این مالیات ملکی، ماجرای عایدی سرمایه است. عایدی سرمایه براساس «قیمت تعدیل‌شده زمان خرید و کسر آن از قیمت فروش» محاسبه می‌شود. به بیان دیگر، میزان عایدی اسمی به‌دست آمده از مابه‌التفاوت قیمت فروش و قیمت خرید باید از تورم عمومی دوره نگهداری ملک کسر شود و سپس عایدی سرمایه واقعی، مشمول مالیات می‌شود. از آنجا که طی سال‌های گذشته حدود نیمی از رشد قیمت مسکن ناشی از تورم عمومی بوده، مبنا قرار گرفتن عایدی واقعی باعث می‌شود، بخش کمتری از پول به‌دست آمده حاصل از فروش آپارتمان، مشمول مالیات شود.