رشد توریسم زیر سایه تهدیدها

آمارها نشان می‌دهد بیش از ۳۰۰‌میلیون نفر در سراسر جهان در سه ماه ابتدایی ۲۰۲۵ به سفرهای بین‌المللی رفته‌اند؛ این میزان توریست خارجی، حدود ۱۴‌میلیون نفر بیشتر از مدت مشابه سال ۲۰۲۴ بوده است. این رقم معادل رشدی ۵ درصدی نسبت به سال گذشته و ۳ درصد بیشتر از سطح پیش از همه‌گیری در سال ۲۰۱۹ است. دستیابی به چنین عملکردی چشم‌گیر، در حالی رقم خورده است که صنعت گردشگری همچنان با چالش‌هایی چون تنش‌های ژئوپلیتیک،  مشکلات تجاری و تورم بالا در بخش سفر و خدمات گردشگری روبه‌رو است.

زوراب پولولیکاشویلی، دبیرکل سازمان جهانی گردشگری، با اشاره به نقش محوری این صنعت گفت: «در سراسر جهان، گردشگری به‌عنوان یکی از ارکان اصلی بخش خدمات،‌میلیون‌ها شغل و کسب‌وکار را حمایت می‌کند. تداوم روند مثبت ورود گردشگران بین‌المللی، همراه با افزایش هزینه‌کرد مسافران در بسیاری از مقاصد، نشان از پایداری و مقاومت این صنعت در برابر چالش‌های گوناگون دارد و خبری امیدوارکننده برای اقتصاد کشورها و نیروی کار در سراسر جهان است.»

براساس این گزارش، در سه‌ماه نخست سال ۲۰۲۵، اروپا با میزبانی از ۱۲۵‌میلیون گردشگر بین‌المللی، رشد ۲ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۴ و ۵ درصدی نسبت به پیش از همه‌گیری را تجربه کرد؛ در این میان، جنوب مدیترانه با افزایش ۲ درصدی، از تقاضای رو‌به‌رشد برای سفرهای خارج از فصل اوج بهره‌مند شد و اروپای مرکزی و شرقی نیز با رشد ۸ درصدی به‌ویژه در کشورهای حوزه بالتیک، گرچه هنوز به سطح ۲۰۱۹ نرسیده‌اند، عملکرد قابل‌توجهی داشتند.

آفریقا با رشد ۹ درصدی نسبت به سال گذشته، ۱۶ درصد بالاتر از سطح پیش از همه‌گیری قرار گرفت و قاره آمریکا نیز رشد ۲ درصدی ثبت کرد که عمدتا تحت‌ تاثیر عملکرد قوی آمریکای جنوبی با افزایش ۱۳ درصدی در فصل تابستان بود. خاورمیانه با وجود رشد ملایم یک درصدی نسبت به سال قبل، همچنان ۴۴ درصد بالاتر از سطح پیش از همه‌گیری باقی ماند. در نهایت، آسیا و اقیانوسیه با رشد ۱۲ درصدی به ۹۲ درصد از سطح پیش از همه‌گیری رسید و در این میان، شمال‌شرق آسیا با جهش ۲۳ درصدی توانست به حدود سطح سال ۲۰۱۹ بازگردد.

بر اساس گزارش انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (IATA)، تقاضا برای سفرهای بین‌المللی هوایی در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ با رشدی چشم‌گیر همراه بوده است. در این دوره، تقاضا ۸ درصد و ظرفیت پروازها ۷ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. همچنین، نرخ اشغال هتل‌ها در ماه مارس ۲۰۲۵ به ۶۴ درصد رسید که تقریبا با نرخ ۶۵ درصدی در مارس ۲۰۲۴ برابر است.

رشد قوی درآمد گردشگری در اوایل ۲۰۲۵

براساس این گزارش، در سه‌ماه نخست سال ۲۰۲۵، بسیاری از مقاصد گردشگری جهان شاهد رشد قابل‌توجه درآمدهای خود بودند. در اروپا، اسپانیا با افزایش ۹ درصدی پیشتاز بود و پس از آن ترکیه با ۷ درصد رشد و کشورهای یونان، ایتالیا و پرتغال هر کدام با ۴درصد رشد قرار گرفتند. فرانسه نیز با ۶ درصد افزایش، همراه با نروژ با ۲۰درصد و دانمارک با ۱۱ درصد، رشد چشم‌گیری در جذب گردشگر داشتند.

در قاره آسیا، ژاپن با ۳۴درصد جهش، رکورددار رشد بود و کشورهای دیگری مانند نپال با ۱۸درصد، کره‌جنوبی و مغولستان با ۱۴درصد افزایش، نتایج قابل‌توجهی را به ثبت رساندند. ایالات متحده، به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار گردشگری جهان، با رشد ۳ درصدی به مسیر صعودی خود ادامه داد.

آمار کل سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که درآمد صادراتی گردشگری بین‌المللی، شامل درآمد حاصل از حمل‌ونقل مسافران، با رشد ۱۱ درصدی (به قیمت ثابت) به رقم بی‌سابقه ۲ تریلیون دلار رسید که ۱۵ درصد بالاتر از سطح پیش از همه‌گیری است. از این میزان، 1.7تریلیون دلار مربوط به درآمد مستقیم گردشگری بود که نشان از ۱۱ درصد رشد داشت. میانگین هزینه هر سفر بین‌المللی در این سال یک هزار و 170 دلار بود، رقمی که از میانگین پیش از همه‌گیری یعنی 1000دلار فراتر رفت.

در میان بازارهای اصلی، کشورهایی مانند بریتانیا با ۱۶ درصد، کانادا با ۱۳ درصد، ایالات متحده با ۱۲درصد، استرالیا با ۸ درصد و فرانسه با ۷ درصد افزایش، پیشگامان رشد بودند. همچنین، چین نیز با ۳۰درصد افزایش و هزینه‌ای بالغ بر ۲۵۱‌میلیارد دلار، رشد قابل‌توجهی را به ثبت رساند. کشورهای دیگری همچون عربستان سعودی با ۱۷ درصد، اسپانیا با ۱۴درصد، بلژیک با ۱۴ درصد، هلند با ۱۳ درصد و اتریش با ۱۱ درصد افزایش، عملکردی چشم‌گیر داشتند.

چشم‌انداز گردشگری تا پایان 2025

 مهم‌ترین ریسک‌های پیش‌رو شامل کند شدن رشد اقتصادی، افزایش هزینه‌های سفر، بالا رفتن تعرفه‌ها و تنش‌های ژئوپلیتیک است که می‌تواند اعتماد گردشگران را تحت تاثیر قرار دهد. انتظار می‌رود مسافران بیشتر سفرهای کوتاه‌تر یا مقاصد نزدیک‌تر را انتخاب کنند.

بر اساس شاخص اعتماد گردشگری سازمان جهانی گردشگری، برای دوره‌ مه تا اوت ۲۰۲۵، پیش‌بینی‌ها حاکی از «خوش‌بینی محتاطانه» در این صنعت است. از میان کارشناسان، ۴۵ درصد به بهبود اوضاع امیدوارند؛ به طوری که ۴۰ درصد عملکردی بهتر و ۵ درصد عملکردی بسیار بهتر را پیش‌بینی می‌کنند. با این حال، ۳۳ درصد انتظار عملکردی مشابه سال گذشته را دارند و ۲۲ درصد نیز پیش‌بینی می‌کنند که وضعیت ضعیف‌تر خواهد بود.

این آمار نشان می‌دهد که گرچه بسیاری از فعالان صنعت گردشگری به آینده امیدوارند، اما احتیاط و عدم قطعیت همچنان بر دیدگاه‌ها سایه افکنده است. با وجود این عدم قطعیت‌ها، تقاضای سفر همچنان مقاوم باقی مانده است و پیش‌بینی رشد ۳ تا ۵ درصدی ورود گردشگران بین‌المللی در سال ۲۰۲۵ بدون تغییر است.