بخشخصوصی مسوولیت اجتماعی را در مدیریت «بیمارستان بازرگانان» در اولویت قرار داده است
رضایت۹۸ درصدی از خدمات درمانی
«علیرضا بختیاری»، مدیرعامل روزنامه «دنیای اقتصاد» به دعوت بیمارستان بازرگانان، در بازدید از این مرکز درمانی، برخی از نتایج این اقدامات را مشاهده کرد. «مهدی کرباسیان»، عضو هیات‌‌‌متولیان و رئیس هیات‌‌‌مدیره بیمارستان بازرگانان و «بهزاد کلانتری»، عضو هیات‌‌‌مدیره و رئیس بیمارستان بازرگانان که از سال ۱۴۰۰، این مسوولیت را بر عهده دارد، از ایفای مسوولیت اجتماعی توسط بخش خصوصی گفتند و عملکرد این بیمارستان در دوره جدید مدیریت را تشریح کردند.
مدیریت خصوصی در خدمت سلامت عمومی
مهدی کرباسیان در ابتدای اظهارات خود، به سابقه بیمارستان بازرگانان پرداخت. ساخت بیمارستان بازرگانان از سال ۱۳۲۵ آغاز شد؛ زمانی‌‌‌که پس از جنگ جهانی دوم، شهردار و مدیران وقت اتاق بازرگانی تصمیم گرفتند در جهت مسوولیت اجتماعی، بیمارستانی ساخته و خدمات درمانی را به‌‌‌خصوص به نیازمندان ارائه دهند. این بیمارستان در سال ۱۳۲۸ به بهره‌‌‌برداری رسید و یک سال بعد به همت اتاق بازرگانی، وقف شد.
بیمارستان بازرگانان از آن زمان با فراز و نشیب‌‌‌های زیادی مواجه بود؛ از جمله اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مدیریت آن از سوی اتاق بازرگانی تهران به وزارت بهداری واگذار شد. هرچند که مبالغ واریزی خیرین و پرداختی‌‌‌های اتاق بازرگانی به حساب وزارت بهداری همچنان ادامه یافت؛ با وجود این در سال ۱۳۶۸، بیمارستان بازرگانان به جز بخش درمانگاه سوختگی، عملا تعطیل شد. اداره نامطلوب بیمارستان در این سال‌ها، سبب واگذاری مجدد به اتاق بازرگانی شد و پس از آن بازسازی بیمارستان با کمک خیرین و طی یک قرارداد با کمیته امداد امام خمینی (ره) آغاز شده و در نهایت در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۸۲، بیمارستان بازرگانان بار دیگر آغاز به کار کرد. کمیته امداد در دوران تصدی خود، به توسعه و بازسازی بیمارستان اقدام کرد؛ تا اینکه در سال ۱۳۹۵ و بعد از بازدید هیات‌‌‌رئیسه اتاق بازرگانی تهران از بیمارستان و ملاحظه وضعیت آن با نیت نوسازی و بهسازی، مدیریت بیمارستان به اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران بازگشت.
در حال حاضر بیمارستان بازرگانان با سابقه‌‌‌ای بیش از هفت دهه، به عنوان یکی از معتبرترین و موفق‌‌‌ترین مراکز درمانی خیریه کشور شناخته می‌شود. بیمارستان بازرگانان امروز و پس از ۸ سال از آغاز مدیریت مستقیم اتاق بازرگانی، اگرچه افتتاح رسمی نداشته، اما خروجی عملکرد آن، گویای کارنامه‌‌‌ای درخشان و تحول‌‌‌آفرین است.
ساختار خدماتی و آماری؛ از ارتقای کیفی تا رشد کمی
بهزاد کلانتری در ادامه به تشریح عملکرد بیمارستان بازرگانان پرداخت. از جمله اقدامات برجسته مدیریتی در این مرکز می‌توان به ایجاد پرونده الکترونیک بیماران بستری، استقرار نرم‌‌‌افزار جامع مدیریت بیمارستانی و حرکت در مسیر ایجاد بیمارستان دیجیتال، طراحی داشبورد مدیریتی شاخص‌‌‌های عملکردی و مالی، ایجاد الگوی مسوولیت اجتماعی در زمینه حمایت از بیماران، ایجاد الگوی اختصاصی بیمارمحوری و تهیه ترازنامه ماهانه اشاره کرد؛ این تحول دیجیتال، نه‌‌‌تنها سرعت و دقت عملکرد درمانی را افزایش داده، بلکه نظارت بر عملکرد و سیاستگذاری آگاهانه را برای مدیران تسهیل کرده است.
کلانتری توضیح داد: این مرکز درمانی با طراحی الگوی اختصاصی بیمارمحوری، توانسته است میزان رضایتمندی بیماران را در سال ۱۴۰۳ به رقم قابل‌توجه ۹۸.۳۸درصد برساند، در حالی که میانگین رضایت کشوری، عددی کمتر از ۸۰درصد و در بیمارستان‌‌‌های برتر کشور نیز این عدد کمتر از ۹۰درصد است. در عین حال اتاق بازرگانی تهران نیز با ارزیابی ۲۰درصد بیماران از هنگام ورود تا خروج، بر رضایت بیماران بیمارستان بازرگانان نظارت دارد.
در بازه سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۳، مجموعا بیش از ۵۰ پروژه توسعه‌‌‌ای و تجهیزاتی با سرمایه‌گذاری ۳۷۰ میلیارد تومانی انجام شده است. در این مسیر، اتاق بازرگانی ایران ۸۰ میلیارد تومان و خیرین نیک‌‌‌اندیش ۳۰ میلیارد تومان سهم داشته‌‌‌اند و بقیه این مبلغ بالغ بر ۲۶۰ میلیارد تومان، از سوی اتاق بازرگانی تهران تامین شده است. این پروژه‌‌‌ها شامل بازسازی کامل بخش‌‌‌ها، توسعه بخش آنژیوگرافی، نوسازی دستگاه‌‌‌های رادیوتراپی و ارتقا فضای زایمان طبیعی می‌شود.
بیمارستان بازرگانان با ۱۶۲ تخت فعال، در سال ۱۴۰۳ موفق به ثبت‌درصد اشغال تخت ۸۰.۵درصدی و گردش تخت ۱۳۶.۲شده است. طی سال‌های اخیر، تعداد بیماران بستری از ۷۲۶۹ نفر در سال ۱۳۹۶ به ۱۸هزار و ۷۷۷ نفر در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته و این رشد، به دلیل ارتقای محسوس کیفیت خدمات، ایجاد زیرساخت‌‌‌های نوین و افزایش اعتماد عمومی محقق شده است. تعداد آنژیوهای بیمارستان بازرگانان که پیش از ۱۳۹۹ صفر بوده، در سال ۱۴۰۳ به ۶۲۵۸ عدد رسیده است. همچنین در سال ۱۴۰۲، تعویض و نوسازی دستگاه‌‌‌های رادیوتراپی این مجموعه انجام شده تا آمار مراجعان این بخش که در سال‌های گذشته رو به کاهش بوده را جبران کند.
تاکید بر ترویج زایمان طبیعی
در راستای سیاست‌‌‌های ملی طرح تحول سلامت، هر ساله بیمارستان‌‌‌ها موظف هستند ۵درصد از زایمان‌‌‌های سزارین را کم کنند. این در حالی است که به گفته کلانتری، از آنجا‌‌‌‌‌‌که خدمات زایمان طبیعی در بیمارستان دولتی بسیار مناسب است، برای رقابت با آنها باید خدمات را بسیار بهبود داد. از این رو بیمارستان بازرگانان موفق شده با اجرای تمهیداتی نظیر کاهش پرداخت از جیب مادران با پرداخت ۵۰درصد سهم بیمارستان از صورت‌‌‌حساب زایمان طبیعی، حضور همسر از ابتدای بستری تا زمان زایمان، انجام زایمان به روش بی‌‌‌دردی دارویی و غیردارویی، آموزش مستمر آمادگی جهت زایمان طبیعی برای مادران باردار و تبلیغات گسترده در زمینه انجام زایمان طبیعی، نرخ زایمان طبیعی را به ۳۲درصد افزایش و زایمان سزارین را به ۶۸درصد کاهش دهد. این در حالی‌‌‌است که بیمارستان‌‌‌های دولتی خدمات زایمان طبیعی را کاملا رایگان انجام می‌دهند.
چالش‌‌‌های بیمه‌‌‌ای
به گفته کلانتری، به‌رغم اینکه تعرفه خدمات بیمارستان بازرگانان به‌‌‌‌‌‌عنوان یک بیمارستان خیریه، ۲۰درصد از متوسط تعرفه سایر بیمارستان‌‌‌های خصوصی پایین‌‌‌تر است، اما این مرکز با رعایت اصول مدیریت مالی توانسته به تراز مثبت برسد. نسبت درآمد به هزینه در سال ۱۴۰۳ معادل ۱.۲۷ بوده و پس از سال‌هایی که تراز منفی داشت، تراز مالی بیمارستان از منفی ۱۲.۵ میلیارد در سال ۱۴۰۰ به مثبت ۱۶۵ میلیارد تومان در سال‌جاری رسیده است. همچنین کارآیی بیمارستان بازرگانان بر اساس مدل «پابن لاسو» که بر اساس شاخص‌‌‌های‌درصد اشغال تخت و گردش تخت محاسبه می‌شود، در حالی که تا پیش از ۱۴۰۰ در منطقه نا کارآ بود، اکنون درمنطقه کارآ قراردارد.
با وجود این، یکی از چالش‌‌‌های اصلی بیمارستان بازرگانان، تاخیر و عدم‌پرداخت به‌‌‌موقع مطالبات بیمه‌‌‌هاست. مجموع مطالبات این مرکز از بیمه‌‌‌ها به بیش از ۳۹۰ میلیارد تومان رسیده که در صدر آنها بیمه تامین اجتماعی قرار دارد. با وجود آنکه نرخ تعرفه‌‌‌ها ۴۶درصد افزایش یافته، اما بیمه‌‌‌های تکمیلی هنوز به تناسب این رشد، نرخ تعهدات خود را اصلاح نکرده‌‌‌اند. در مواردی حتی بیماران ناگزیر به پرداخت تا ۵۰درصد هزینه از جیب خود شده‌‌‌ا‌‌‌ند. در این راستا کرباسیان به مشکلات مالی بیمارستان‌‌‌ها به‌‌‌خصوص در سال ۱۴۰۳ اشاره کرد. به گفته او، برخی داروها و تجهیزات که پیش‌تر با ارز ۴۲۰۰ تومانی تهیه می‌‌‌شد، در سال‌جاری با ارز ۲۸۵۰۰ تومانی وارد می‌‌‌شوند و این فشار اقتصادی، وضعیت بیمارستان‌‌‌ها را در آستانه بحران قرار داده است. همچنین برخی از اقلام درمانی همچنان با مشکل تخصیص ارز مواجه هستند. همه این مسائل باعث شده هزینه‌‌‌های درمان در سال‌جاری در مواردی بیش از چند برابر شود.
نقش اجتماعی و حمایت از بیماران نیازمند
بیمارستان بازرگانان تنها بیمارستان وقفی خیریه کشور است که موفق به دریافت درجه یک عالی اعتباربخشی ملی شده و جزو ۱۰ بیمارستان برتر کشور در دوره اخیر قرار گرفته است. صندوق حمایت از بیماران نیازمند، در سال گذشته بیش از ۲۶ میلیارد تومان مساعدت به ۴۱۴۵ بیمار در بخش‌‌‌های مختلف سرطان و بیماران تحت درمان رادیوتراپی، زایمان طبیعی، نوزادان بستری در NICU و سایر بیماران نیازمند پرداخت کرده است. همچنین سهم پرداختی بیمار از مبلغ فرانشیز بخش سرطان به کمتر از ۱۰درصد کاهش یافته تا بیماران نیازمندی که درگیر سرطان هستند، کمتر با مشکلات مالی مواجه شوند و بیمارستان، مسوولیت اجتماعی خود را در عمل به‌‌‌جا آورده است.
از جمله دستاوردهای این مرکز می‌توان به گواهی‌‌‌نامه درجه یک عالی اعتباربخشی ملی، گواهی‌‌‌نامه بیمارستان دوستدار کودک، تایید نهایی ایمنی آتش‌‌‌نشانی، مجوز IPD برای پذیرش بیماران بین‌المللی و دریافت ۸۶درصد امتیاز ارزیابی نهایی اعتباربخشی در سال ۱۴۰۴ اشاره کرد؛ رکوردی که نسبت به دوره قبل ۱۱درصد رشد داشته و جایگاه ممتاز بیمارستان را تثبیت کرده است.
منابع انسانی، ستون فقرات موفقیت
به گفته کرباسیان، سیستم بهره‌‌‌وری و مدیریت متمرکز در بیمارستان، عامل کلیدی در ارتقای کیفیت عملکرد بخش‌‌‌های مختلف بوده است. تمرکز مدیریت فول‌‌‌تایم و تخصیص کامل زمان مدیران به مسائل بیمارستان، همراه با پتانسیل توسعه‌‌‌پذیری بالا، مسیر آینده را روشن‌‌‌تر می‌کند. الگوی پرداخت حق‌‌‌الزحمه کامل و به‌‌‌موقع پزشکان، مقابله با پرداخت خارج از ضوابط و تعرفه‌‌‌های قانونی، طراحی نظام ارزیابی عملکرد پزشکان و اجرای سیستم کارانه اختصاصی برای کارکنان بیمارستان، بخشی از سیاست‌‌‌های حمایتی و کیفیت‌‌‌محور بیمارستان به شمار می‌‌‌روند.
کرباسیان همچنین به نقش مهم پرستاران و بهیاران در بیمارستان‌‌‌ها اشاره کرده و گفت که یکی از اقدامات مناسبی که در عملکرد بیمارستان بازرگانان مهم بوده، ایجاد سیستم بهره‌‌‌وری است. پرستاری و بهیاری از مهم‌ترین بخش‌‌‌های یک بیمارستان به شمار می‌رود و از این رو ایجاد سیستم کارانه، باعث بهبود عملکرد آنها شده است.
