رنسانس عرضه‌های اولیه در بازار جهانی

در ادامه، شرکت‌هایی مانند آمبیک میکرو و کورویو نیز با عملکردی فراتر از انتظار، موج تازه‌ای از امیدواری را در میان فعالان بازار به راه انداختند. این شرکت‌ها به‌ویژه در حوزه‌های هوش مصنوعی و زیرساخت‌های نرم‌افزاری فعالیت می‌کنند و استقبال بی‌سابقه از سهام آنها نشان داد بازار همچنان تشنه نوآوری و رشد سریع است.  تحلیلگران معتقدند جذابیت اصلی این عرضه‌ها بیش از هر چیز به رشد درآمدی پایدار و مدل‌های کسب‌وکار مبتنی بر فناوری‌های نو بازمی‌گردد. فیگما با وجود آنکه هنوز سوددهی خالص نداشت، اما با نرخ رشد درآمد بالا و حاشیه سود مناسب توانست اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کند. در سوی دیگر، آمبیک میکرو با تمرکز بر تولید تراشه‌های کم‌مصرف برای کاربردهای هوش مصنوعی در لبه، نشان داد که حتی در شرایطی که سرمایه‌گذاران محتاط‌تر از گذشته عمل می‌کنند، عرضه سهام شرکت‌هایی با فناوری منحصربه‌فرد همچنان می‌تواند پررونق باشد.

این روندها حاکی از آن است که بازار به‌دنبال داستان‌های رشد تازه است و حاضر است در ازای چشم‌انداز توسعه، ریسک‌های کوتاه‌مدت را بپذیرد.  هم‌زمان خبرهای مربوط به صف ورود شرکت‌های بزرگی مانند کلارنا، دیسکورد، استرایپ، دیتابریکس و کانوا به بازار سهام، فضای امیدوارتری را برای نیمه دوم سال رقم زده است. موفقیت فیگما نه‌تنها انگیزه این شرکت‌ها را برای عرضه افزایش داده، بلکه موجی تازه در صندوق‌های مرتبط با IPO ایجاد کرده و بازدهی آنها را فراتر از شاخص‌های مرجع همچون S&P ۵۰۰ برده است. چنین فضایی یادآور سال‌های طلایی عرضه‌های اولیه در دهه گذشته است که هر بار ورود یک نام بزرگ، موجی از سرمایه‌گذاری و هیجان را در بازار ایجاد می‌کرد.  این رونق البته محدود به حوزه نرم‌افزار و هوش مصنوعی نمانده است. ورود استارت‌آپ‌هایی در حوزه فناوری فضایی، مانند فایرفلای اروسپیس، نشانه‌ای از تنوع‌بخشی در جریان عرضه‌هاست.

این شرکت پس از موفقیت در نخستین فرود تجاری بر ماه، با ارزش‌گذاری چند‌میلیارد دلاری آماده عرضه در بورس نزدک شد. همین امر نشان می‌دهد که بازارهای جهانی در حال گسترش دامنه توجه خود از فناوری‌های دیجیتال به حوزه‌های پیچیده‌تری چون فضا هستند؛ حوزه‌هایی که به سرمایه‌گذاری سنگین نیاز دارند اما پتانسیل بالای رشد و بازدهی نیز دارند.  برای بورس ایران، این تحولات حامل پیام‌های مهمی است. نخست آنکه جذابیت عرضه‌های اولیه برای سرمایه‌گذاران همواره پابرجاست، به‌شرط آنکه شرکت‌ها بتوانند شفافیت مالی، مدل کسب‌وکار پایدار و چشم‌انداز رشد قابل دفاع ارائه کنند. دوم آنکه فاصله ما با این روند جهانی بیش از آنکه به نبود ظرفیت داخلی مربوط باشد، ناشی از کمبود ابزارهای تامین مالی و اکوسیستم پیش‌بورسی است.

اگر شرکت‌های ایرانی بتوانند با کمک نهادهای مالی، فرآیند آماده‌سازی برای ورود به بازار سرمایه را طی کنند، تجربه جهانی نشان داده که عطش سرمایه‌گذاران برای مشارکت در عرضه‌های تازه همچنان بالاست. موج جدید IPO در جهان به ما یادآوری می‌کند که بازار سرمایه، فراتر از همه نوسانات روزمره، همواره در جست‌وجوی فرصت‌های رشد است. ورود شرکت‌هایی با فناوری‌های نو و مدل‌های اقتصادی روشن، می‌تواند چرخه‌ای تازه از اعتماد و سرمایه‌گذاری ایجاد کند؛ چرخه‌ای که اگرچه امروز بیشتر در نیویورک و لندن و هنگ‌کنگ جریان دارد، اما دیر یا زود باید در تهران نیز به آن اندیشید.

* فعال اقتصادی