نظام مالیاتی؛ مظهر عدالت، شفافیت و کارآمدی
در راستای تسهیل تکالیف مؤدیان، سازمان امور مالیاتی اقدام به تمدید مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل تا پایان مرداد ماه کرده است. همچنین، در تاریخ اول دی ماه ۱۴۰۴، چهار قابلیت جدید به سامانه مؤدیان اضافه خواهد شد تا فعالیت کسب و کارها روان‌‌‌تر شود. این اقدامات در کنار تلاش برای کاهش تکالیف مؤدیان خرد و رفع نگرانی‌های مالیاتی آنها صورت می‌گیرد. سازمان در همکاری با اصناف، به‌ویژه با افزایش سه برابری سقف استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌‌‌های مستقیم و برگزاری میزهای خدمت، به دنبال ایجاد همگرایی و کاهش چالش‌‌‌ها بوده است.
در حوزه معافیت‌‌‌های مالیاتی، خبر خوش برای مشاغل این است که معافیت عملکرد سال ۱۴۰۳ بیش از دو برابر افزایش یافته و به ۱۰۰ میلیون تومان (و تا ۱۴۴میلیون تومان برای استفاده‌‌‌کنندگان از سامانه مودیان) رسیده است. همچنین، مبلغ اجاره واحدهای کسب‌و‌کار استیجاری نیز در محاسبه مالیات اصناف لحاظ می‌شود. این رویکرد به سمت خوداظهاری بیشتر مؤدیان پیش می‌رود، به طوری که در حال حاضر تنها ۳۰درصد پرونده‌‌‌های مالیاتی اشخاص حقیقی مورد رسیدگی توسط ماموران مالیاتی قرار می‌‌‌گیرند.
هوشمندسازی نظام مالیاتی و تحول دیجیتال از اولویت‌‌‌های اصلی سازمان است. سبحانیان به دنبال حسابرسی سیستمی، پالایش اطلاعات و تکمیل پایگاه‌‌‌های داده است تا مراجعات حضوری به حداقل برسد. این تحول، منجر به تحقق عدالت مالیاتی فراگیر، ارتقای شفافیت اقتصادی، حذف سلیقه‌‌‌گرایی و کاهش هزینه‌‌‌های اداری خواهد شد. در همین راستا، سامانه دفاتر تجاری الکترونیکی نیز در اواخر خرداد ماه به بهره‌‌‌برداری رسید. این اقدامات هوشمندانه، نه تنها پیش‌بینی‌‌‌پذیری برای مؤدیان را افزایش می‌دهد، بلکه مبارزه با فرار مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید را نیز بی‌‌‌سابقه میسر می‌‌‌سازد.
در مورد سهم مالیات در تولید ناخالص داخلی (GDP)، رئیس سازمان امور مالیاتی به رشد قابل‌توجه این نسبت از ۵.۷درصد در سال ۱۴۰۰ به ۸.۳درصد در سال گذشته اشاره کرد. همچنین سهم مالیات در منابع عمومی بودجه به حدود ۵۰درصد و نسبت مالیات به هزینه‌‌‌های جاری دولت به نزدیک ۷۰درصد افزایش یافته است. این رشد، نتیجه کاهش اتکای بیش از حد به منابع نفتی و حرکت به سمت تامین منابع پایدار از محل مالیات است.
با وجود این پیشرفت‌‌‌ها، میزان بالای معافیت‌‌‌های مالیاتی در کشور همچنان یک چالش جدی است. سبحانیان تاکید کرد که بسیاری از این معافیت‌‌‌ها بدون زمان‌بندی مشخص و هدفمند اجرا شده‌‌‌اند و به اهداف تعیین‌‌‌شده اصابت نکرده‌‌‌اند. وی خواستار هدفمندسازی، زمان‌‌‌دار کردن و موثر بودن معافیت‌‌‌ها شد تا از از دست رفتن قابل‌توجه منابع دولت جلوگیری شود؛ به طوری که برآورد می‌شود در سال‌جاری ۸۵۳هزار میلیارد تومان از درآمدهای دولت به واسطه معافیت‌‌‌ها و بخشودگی‌‌‌های مالیاتی محقق نشود.
در زمینه مقابله با فرار مالیاتی، سازمان امور مالیاتی با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی، داده‌‌‌های متقن از نظام بانکی و سایر سازمان‌ها، و همچنین تلاش نیروهای متخصص، موفق شده است حلقه‌‌‌های فرار مالیاتی را تنگ‌‌‌تر کند. این اقدامات منجر به رشد ۵۲درصدی درآمد مالیاتی در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲ شده است. سازمان با جدیت به دنبال شناسایی کسب و کارهایی است که سعی در فرار از پرداخت مالیات دارند و برای آنها برنامه‌‌‌های مشخصی در دست اقدام دارد.
