ترامپ به زلنسکی پیشنهاد داد؛
زمین در برابر صلح
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین روز دوشنبه ۲۸مرداد، برای دفاع از منافع کشورش در بحبوحه فشارهای دونالد ترامپ برای دستیابی به یک توافق صلح سریع با روسیه، از کاخ سفید بازدید کرد. او در این سفر در رأس هیاتی بلندپایه از رهبران اروپایی قرار داشت که شامل اورسولا فون در لاین (رئیس کمیسیون اروپا)، امانوئل مکرون (رئیس‌جمهور فرانسه)، کِر استارمر (نخست‌وزیر بریتانیا)، فریدریش مرتس (صدر اعظم آلمان)، جورجیا ملونی (نخست‌وزیر ایتالیا)، الکساندر استاب (رئیس‌جمهور فنلاند) و مارک روته (دبیرکل ناتو) می‌شد.
«ریشی لینگار» در «فارن پالیسی» نوشت، ترامپ و ولودیمیر زلنسکی در دفتر بیضی کاخ سفید نشسته بودند و در کنارشان جی. دی. ونس، معاون رئیس‌جمهور، و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه حضور داشتند. اما برخلاف دیدار پرتنش قبلی‌شان، این بار خبری از درگیری لفظی نبود و فضا آرام‌تر و حتی صمیمی به نظر می‌رسید. زلنسکی با هوشمندی، حتی پیش از آغاز گفت‌وگو، با پوشیدن کت و شلوار یکی از نقاط تنش‌زای دیدار ماه فوریه را خنثی کرد. او حتی وارد گفت‌وگویی دوستانه با برایان گلن، خبرنگار آمریکایی شد؛ خبرنگاری که سوالش درباره لباس غیررسمی زلنسکی در فوریه به جنجال دامن زده بود.
گلن روز دوشنبه با لحنی آشتی‌جویانه گفت: «شما در این کت و شلوار فوق‌العاده به نظر می‌رسید» زلنسکی نیز با زیرکی پاسخ داد: «شما هم همان کت و شلوار را پوشیده‌اید»، پاسخی که خنده ترامپ و دیگر حاضران را به همراه داشت. علاوه بر این، زلنسکی بارها از حمایت مستمر ترامپ تشکر کرد و به این ترتیب، انتقاد معروف ونس در جلسه قبل مبنی بر «ناسپاس بودن اوکراین» را بی‌اثر ساخت. ترامپ نیز این بار رویکردی آرام‌تر داشت. او با اشاره به نشست سه‌جانبه احتمالی با پوتین و زلنسکی گفت: «جلسه‌ای خواهیم داشت. اگر همه چیز امروز خوب پیش برود، یک نشست سه‌جانبه برگزار می‌کنیم و معتقدم با این کار، شانس معقولی برای پایان دادن به جنگ ایجاد خواهد شد.»
در نشست رهبران اروپایی با ترامپ چه گذشت؟
هیات اروپایی و زلنسکی همراه با ترامپ برای چندین ساعت به گفت‌وگو نشستند. بخش عمده‌ای از مذاکرات بر چگونگی ایجاد تضمین‌های امنیتی برای اوکراین در فردای پایان جنگ متمرکز بود، درحالی‌که ترامپ بر برگزاری یک نشست سه‌جانبه با حضور خود، زلنسکی و پوتین اصرار داشت. اما تضمین‌های امنیتی چیست؟ به گزارش نیویورک‌تایمز، زلنسکی دوشنبه شب در یک کنفرانس خبری گفت که بحث در مورد تضمین‌های امنیتی شامل طرح‌هایی برای خرید ۹۰میلیارد دلار تسلیحات آمریکایی توسط اوکراین از طریق اروپا و همچنین خرید پهپاد از اوکراین توسط ایالات متحده می‌شود. او افزود که توافق رسمی هنوز باید نهایی شود. در عین حال، یکی دیگر از موضوعاتی که در این نشست مطرح شد پیشنهاد ترامپ در مورد ضرورت «مبادله سرزمین» بود. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا گفت که هر دو طرف باید برای دستیابی به صلح، امتیازاتی بدهند. در یک چرخش قابل تامل، زلنسکی که همواره واگذاری خاک را رد کرده، گفت مساله مبادله سرزمینی را به گفت‌وگوی مستقیم خود با پوتین وامی‌گذارد.
تحلیلگران در کی‌یف، با وجود فضای مثبت ایجاد شده، معتقدند موفقیت این تلاش‌ها به دو عامل بستگی دارد: اعمال فشار اقتصادی معنادار بر روسیه برای وادار کردن آن به مذاکره جدی، و روشن شدن ماهیت دقیق تضمین‌های امنیتی. در نهایت، چشم‌انداز صلح همچنان به اراده روسیه برای کنار گذاشتن خواسته‌های حداکثری و به رسمیت شناختن حاکمیت اوکراین گره خورده است. با این حال، نشانه‌های ملموس چندانی از پیشرفت در مذاکرات رهبران اروپایی و اوکراین در کاخ سفید علنی نشد. اما هرگونه حرکت به سوی پایان جنگ، مستلزم پیگیری جدی ترامپ، امتیازدهی زلنسکی و تمایل پوتین برای توقف حملات به اوکراین است. دو تن از رهبران اروپایی –فریدریش مرتس و امانوئل مکرون– در ابتدای جلسه و در حضور خبرنگاران به صراحت گفتند که پیشرفت در این مسیر نیازمند یک آتش‌بس است؛ امری که پوتین تمایلی به آن ندارد.
دو منبع آگاه اعلام کردند که پس از این دیدارها، درحالی‌که زلنسکی و دیگر رهبران اروپایی هنوز در کاخ سفید حضور داشتند، ترامپ با پوتین تماس گرفت. یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی پوتین و دستیار کرملین اعلام کرد که طرفین به مدت ۴۰دقیقه گفت‌وگو و توافق کردند که مذاکره‌کنندگان ارشدتری برای گفت‌وگوهای مستقیم میان روسیه و اوکراین منصوب شوند. ترامپ گفت که گام‌هایی را برای برگزاری دیداری میان زلنسکی و پوتین، در مکانی که بعدا تعیین خواهد شد، آغاز کرده است و پس از آن، نشست سه‌جانبه‌ای با حضور خود او برگزار خواهد شد. به گزارش سی‌ان‌ان، میان رهبران اروپایی و ترامپ بر سر گام بعدی - یعنی برگزاری دیداری دوجانبه میان پوتین و زلنسکی- اتفاق نظر وجود داشت. با این حال، در بیانیه اوشاکوف آمده است: «این ایده مورد بحث قرار گرفت که بهتر است فرصت ارتقای سطح نمایندگان طرفین روسی و اوکراینی بررسی شود.» در ادبیات سیاسی کرملین، این جمله به آن معناست که آنها به هیچ‌وجه برای چنین دیداری آماده نیستند و شاید هرگز هم نباشند. پوتین بارها استدلال کرده است که اوکراین «بخشی جدایی‌ناپذیر از تاریخ، فرهنگ و فضای معنوی خود روسیه است» و جدایی آن از روسیه را یک اشتباه تاریخی می‌داند. به گزارش سی‌ان‌ان، کرملین هیچ تلاشی برای پنهان کردن تحقیر آشکار خود نسبت به زلنسکی نمی‌کند. آنها نه تنها به‌طور مداوم مشروعیت رهبر اوکراین را زیر سوال می‌برند و بر تعویق انتخابات در این کشور به‌دلیل حکومت نظامی تمرکز می‌کنند، بلکه شرطشان این است که اوکراین باید پیش از امضای هرگونه معاهده صلح نهایی، انتخابات برگزار کند.
پوتین و دیگر مقامات روسی به ندرت زلنسکی را با نام خطاب می‌کنند و در عوض، نام مستعار و زننده «رژیم کی‌یف» را ترجیح می‌دهند. پوتین پیشاپیش به آنچه می‌خواست -یعنی یک دیدار دوجانبه با ترامپ، رهبری که او را همتراز خود می‌داند - رسیده است. از دیدگاه او، دیدار با زلنسکی با جهان‌بینی و اهداف جنگی‌اش در تضاد است. در عین حال، ترامپ خطاب به رهبران اروپایی گفت: «در زمینه امنیت، کمک‌های فراوانی ارائه خواهد شد. اوضاع خوب پیش خواهد رفت.» وی افزود: «آنها (اروپایی‌ها) خط اول دفاع هستند، چون در منطقه حضور دارند؛ اما ما نیز به آنها کمک کرده و در این موضوع مشارکت خواهیم کرد.» به گزارش «فارن پالیسی»، ترامپ که پیش از دیدار با پوتین در آلاسکا، روسیه را به «عواقب شدید» در صورت عدم موافقت با آتش‌بس تهدید کرده بود، پس از آن دیدار لحن خود را ملایم‌تر کرد و خواستار تلاش طرفین برای دستیابی به یک توافق صلح جامع شد. با این حال، او افزود: «ایده آتش‌بس را از این جهت می‌پسندم که فورا به کشتار پایان می‌دهد… اما ما می‌توانیم همزمان با ادامه درگیری‌ها، برای یک توافق صلح تلاش کنیم. آنها ناچار به جنگیدن هستند. ای کاش می‌توانستند متوقف شوند؛ اما از نظر استراتژیک، توقف یک‌جانبه می‌تواند به ضرر یکی از طرفین باشد.»
«اندیشکده مطالعات جنگ» در ارزیابی خود، تحولات دیپلماتیک در واشنگتن را نه یک گام به سوی صلح، بلکه یک موفقیت در عملیات اطلاعاتی کرملین ارزیابی می‌کند. از دیدگاه این اندیشکده، مسکو با کشاندن بحث به سمت یک نشست سه‌جانبه، به طور همزمان به چند هدف استراتژیک دست یافته است: ایجاد شکاف میان اوکراین و متحدان غربی‌اش؛ مشروعیت‌بخشی دوباره به پوتین در صحنه جهانی و انتقال مسوولیت شکست مذاکرات احتمالی به دوش کی‌یف. این گزارش تاکید می‌کند که بیانیه یوری اوشاکوف مبنی بر «بررسی فرصت ارتقای سطح نمایندگان»، یک تاکتیک کلاسیک روسی برای خرید زمان است. این ادبیات دیپلماتیک به کرملین اجازه می‌دهد تا ضمن حفظ ظاهر تمایل به گفت‌وگو، به اهداف نظامی خود در میدان نبرد ادامه دهد. این اندیشکده خاطرنشان می‌کند که همزمان با برگزاری این نشست، نیروهای روسی عملیات تهاجمی خود را در محور پوکروفسک و نزدیک چاسیویار شدت بخشیده‌اند که نشان می‌دهد هیچ تغییری در اهداف استراتژیک روسیه برای تصرف کامل استان دونتسک ایجاد نشده است.
نکته کلیدی در تحلیل این اندیشکده این است که پوتین اساسا با اهداف جنگی حداکثری -که شامل نابودی حاکمیت اوکراین و کنترل آن به عنوان یک دولت دست‌نشانده است- وارد این مناقشه شد. پذیرش دیدار با زلنسکی به‌عنوان یک رهبر برابر، کل روایت و توجیه ایدئولوژیک جنگ را تضعیف می‌کند. تحقیر مداوم زلنسکی در رسانه‌های دولتی روسیه و خطاب قرار دادن او با عنوان «رژیم کی‌یف» بخشی از همین استراتژی است. در نتیجه، اندیشکده مطالعات جنگ معتقد است که تماس تلفنی ترامپ با پوتین و توافق مبهم برای ادامه گفت‌وگوها، بیش از آنکه فشاری بر مسکو وارد کند، به پوتین فضایی برای مانور داده است. از این منظر، دیپلماسی در واشنگتن در حال تبدیل شدن به پوششی برای ادامه بی‌وقفه جنگ در اوکراین است و کرملین با موفقیت، تمرکز بین‌المللی را از واقعیت‌های میدان نبرد به سمت یک چشم‌انداز دیپلماتیک مبهم منحرف کرده است.
