توافق بر سر نقشه راهی برای صلح

امیر فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، به عنوان یکی از میزبانان این نشست، بر ضرورت اجرای یک چارچوب جامع و قابل اجرا برای دستیابی به صلح تاکید کرد. او با سخنرانی از سوی عربستان سعودی و فرانسه، از حضور و همکاری کشورهای عضو گروه‌های کاری وابسته به نشست بین‌المللی حل‌وفصل مسالمت‌آمیز مساله فلسطین قدردانی کرد. این کشورها شامل برزیل، کانادا، مصر، اندونزی، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، اردن، مکزیک، نروژ، قطر، سنگال، اسپانیا، ترکیه، بریتانیا، اتحادیه اروپا و اتحادیه عرب بودند.

وزیر خارجه سعودی از تصویب سند نهایی نشست و پیوست آن، بر اساس قطعنامه ۸۱.۷۹ مجمع عمومی سازمان ملل (مصوب ۳ دسامبر ۲۰۲۴)، استقبال کرد و گفت این سند با محورهایی چون سیاست، امنیت، امور انسانی، اقتصاد، حقوق و روایت‌سازی راهبردی، زمینه‌ای جامع برای اجرای راه‌حل دو دولتی و تحقق صلح پایدار فراهم می‌کند. او از کشورهای عضو خواست پیش از پایان دوره ۷۹ام و برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل در شهریورماه، حمایت خود از این سند را به نمایندگی‌های عربستان سعودی و فرانسه در نیویورک اعلام کنند.

 «بیانیه نیویورک»: نقشه راهی برای صلح

خروجی اصلی این نشست، «بیانیه نیویورک» است؛ یک طرح مرحله‌ای که هدف نهایی آن، پایان دادن به درگیری‌های نزدیک به هشت دهه و جنگ ویرانگر کنونی در غزه است. این طرح، چشم‌انداز تشکیل یک فلسطین مستقل را (در کنار اسرائیل) ترسیم می‌کند که در نهایت، هر دو در ساختار منطقه‌ای خاورمیانه ادغام می شوند. با این حال، این تلاش جهانی با مانع بزرگی روبه‌روست. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و همفکران او به دلایل ایدئولوژیک و امنیتی، سرسختانه با راهکار دو دولتی مخالفت می‌کنند. ایالات متحده، نزدیک‌ترین متحد تل‌آویو، نیز با تحریم این کنفرانس، آن را «بی‌فایده و بی‌موقع» خواند.  کنفرانس نیویورک که ریاست مشترک آن را عربستان سعودی و فرانسه برعهده داشتند، با وجود تعویق از ماه ژوئن و کاهش سطح مشارکت از سران کشورها به وزرا، دستاورد مهمی داشت: تشکیل هشت کارگروه عالی‌رتبه برای نخستین بار جهت بررسی تخصصی ابعاد مختلف راهکار دو دولتی. رؤسای کنفرانس به همراه اتحادیه اروپا، اتحادیه عرب و ۱۵ کشور دیگر، توافق کردند که برای پایان دادن به جنگ غزه «اقدام جمعی» انجام دهند. شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، از تمام ۱۹۳کشور عضو سازمان ملل خواست تا پیش از آغاز مجمع عمومی در ماه سپتامبر، از این سند حمایت کنند.

بیانیه نیویورک حملات اسرائیل به غیرنظامیان، محاصره و ایجاد «فاجعه انسانی ویرانگر» در غزه را نیز به شدت محکوم کرد. یکی از بندهای کلیدی این طرح، واگذاری قدرت به تشکیلات خودگردان فلسطین است. بر این اساس، پس از آتش‌بس، یک کمیته اداری انتقالی زیر نظر این تشکیلات، کنترل تمام سرزمین‌های فلسطینی را بر عهده خواهد گرفت. بیانیه صراحتا اعلام می‌کند: «حماس باید به حکومت خود در غزه پایان دهد و سلاح‌هایش را به تشکیلات خودگردان فلسطین تحویل دهد.» استقرار یک «ماموریت تثبیت‌کننده بین‌المللی موقت» تحت نظارت سازمان ملل برای حفاظت از غیرنظامیان و نظارت بر آتش‌بس نیز از دیگر مفاد این طرح است. با این حال، بحث پایان حکومت حماس از جمله مسائلی است که می تواند این بیانیه را با اما و اگرهایی مواجه سازد. طبق آمار وزارت بهداشت غزه، شمار شهدای فلسطینی از ۶۰ هزار نفر فراتر رفته است.