در سفر الشرع به آذربایجان، علی‌اف وعده بازسازی زیرساخت‌های نفتی سوریه را داد
شیفت استراتژیک دمشق
در این دیدار، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان ابراز امیدواری کرد که سفر احمد الشرع، رئیس‌جمهور موقت سوریه به باکو «به‌طور قابل‌توجهی به توسعه روابط دوجانبه کمک کند». الشرع نیز از علی‌اف به‌خاطر «حمایت برادرانه آذربایجان از سوریه» تشکر کرد. رهبران دو کشور همچنین بر برنامه‌هایی برای صادرات گاز آذربایجان به سوریه از طریق ترکیه و نقش بالقوه آذربایجان در بازسازی زیرساخت‌های انرژی سوریه تاکید کردند. در این دیدار، سوریه توافق گاز طبیعی را با شرکت دولتی گاز آذربایجان (سوکار) امضا کرد. هدف این معامله تقویت زیرساخت‌های انرژی سوریه و کاهش وابستگی این کشور به خطوط تامین خارجی است.
علی اف در این دیدار تاکید کرد که کشورش آماده است به سوریه برای تبدیل شدن به بازیگری فعال در عرصه بین‌المللی کمک کند. مقامات جدید در دمشق روابط محکمی با ترکیه (متحد نزدیک آذربایجان) دارند. باکو -که روابط نزدیکی با اسرائیل نیز دارد - در ماه‌های اخیر به‌عنوان واسطه‌ای برای کاهش تنش‌های فزاینده بین ترکیه و اسرائیل در عرصه سوریه عمل کرده است. در ماه آوریل، ترکیه و اسرائیل «مذاکرات فنی» را در آذربایجان برای ایجاد «مکانیسم کاهش تنش برای جلوگیری از حوادث نامطلوب در سوریه» برگزار کردند.
دیدار الشرع با هیات اسرائیلی
دیدار الشرع از آذربایجان با یک اتفاق دیگر همزمان بود؛ این اتفاق دیدار یک مقام سوری با یک مقام اسرائیلی بود. خبرگزاری فرانسه در گزارشی به نقل از یک منبع دیپلماتیک در دمشق که از این موضوع مطلع است و به‌دلیل حساسیت موضوع خواست نامش مخفی بماند، گفت: «در حاشیه سفر الشرع به باکو، دیداری بین یک مقام سوری و یک مقام اسرائیلی برگزار شد.» این منبع تاکید کرد که خود الشرع در این جلسه که بر «حضور نظامی اخیر اسرائیل در سوریه» از زمان سرنگونی بشار اسد در ماه دسامبر متمرکز خواهد بود، شرکت نکرد. اسرائیل یکی از تامین‌کنندگان اصلی سلاح برای آذربایجان است و حضور دیپلماتیک قابل توجهی در این کشور قفقازی دارد. برخی منابع با رعایت احتیاط از «دیدار تاییدنشده» میان مقام‌های سوری- اسرائیلی سخن گفتند. با این حال، یکی از محورهای این دیدار فعالیت نظامی اسرائیل در سوریه بود.
پس از سرنگونی اسد، اسرائیل صدها حمله هوایی در سوریه انجام داد تا از افتادن دارایی‌های نظامی کلیدی به دست دولت موقت به رهبری اسلام‌گرایان به رهبری الشرع جلوگیری کند. این رژیم همچنین نیروهایی را به منطقه حائل تحت نظارت سازمان ملل اعزام کرد و از آنجا به عمق بیشتری در جنوب سوریه حمله کرده است. الشرع گفته که سوریه به دنبال درگیری با همسایگان خود نیست و در عوض از جامعه بین‌المللی خواسته است تا برای توقف حملات اسرائیل فشار بیاورد.
دولت او اخیرا تایید کرده که با اسرائیل تماس‌های غیرمستقیمی داشته و خواستار بازگشت به توافق‌نامه جدایی ۱۹۷۴ شده است که منطقه حائل را ایجاد کرده است. اسرائیل می‌گوید این توافق از هم پاشید؛ زیرا یکی از طرفین دیگر در موقعیتی برای اجرای آن نبود و اقدام نظامی در سوریه یک اقدام دفاعی برای محافظت از اسرائیل در برابر نیروهای متخاصم بالقوه‌ای بود که می‌توانستند از خلأ قدرت سوءاستفاده کنند. مقامات اسرائیلی به‌دلیل وابستگی گذشته الشرع به القاعده، او را تروریست نامیده‌اند. اما اواخر ماه گذشته، گیدئون ساعر، وزیر خارجه اسرائیل گفت که علاقه‌مند به دستیابی به توافق صلح و عادی‌سازی روابط با سوریه است. یک منبع دولتی سوریه به نقل از رسانه‌های دولتی پاسخ داد که چنین صحبت‌هایی «زودهنگام» است.
اما «تام باراک»، فرستاده ویژه ایالات متحده به سوریه در جریان سفر این هفته به لبنان گفت: «گفت‌وگو بین سوریه و اسرائیل آغاز شده است.» برخی گزارش‌ها مانند «لوانت ۲۴» نوشتند که دولت سوریه این دیدار را تایید نکرد. بر همین اساس، هویت نماینده سوریه در این مذاکرات – تا لحظه تنظیم این گزارش- هنوز ناشناخته بود. سوریه و اسرائیل از نظر فنی از سال۱۹۴۸، سال تاسیس اسرائیل، در وضعیت جنگی بوده‌اند.
«لوانت ۲۴» به نقل از رسانه اسرائیلی «آی ۲۴» اعلام کرد که قرار است در اواخر سال جاری دیداری بین نتانیاهو و الشرع در واشنگتن انجام شود. یک منبع سوری به شرط فاش نشدن نام نوشت، الشرع- نتانیاهو ممکن است یک «توافق اولیه امنیتی» با میانجیگری ترامپ امضا کنند. با این حال، تاکنون هیچ منبع رسمی دولتی در سوریه یا واشنگتن واکنشی به این خبر نشان نداده‌اند.«لوانت ۲۴» معتقد است سفر الشرع گامی است در راستای بازسازی روابط این کشور با آذربایجان و بازتاب‌دهنده تغییراتی در پویایی‌های منطقه ای است. سوریه پس از سال‌ها انزوا به دنبال بازترسیم روابط خود و نوعی «ریسِت استراتژیک» در روابط با همسایگانش است.
