امیر قطر با دو دستورکار غزه و ایران با رئیسجمهور آمریکا دیدار کرد؛
ماموریت شیخ در کاخ سفید
در‌حالی‌که در روز دوشنبه دوم تیرماه عملیات‌‌‌‌‌‌های ایران و رژیم اسرائیل تداوم داشت، در ابتدای شب خبر رسید که ایران طی عملیاتی با عنوان «بشارت فتح» علیه پایگاه العدید آمریکا در قطر هدف‌‌‌‌‌‌گیری موفقی داشته است. این عملیات پس از بمباران سه سایت هستهای ایران توسط ایالات متحده آمریکا انجام گرفت. البته در همان مقطع نیز قطر نسبت به هدف ایران آگاه بوده و همچنان تلاشش بر این بود که جنگ پایان یافته و طرفین به میز مذاکره بازگردند. همچنین قطر و آمریکا نقش میانجی‌گر را برای برقراری آتشبس بین ایران و اسرائیل بر عهده داشتند. با توجه به نزدیکی مناسبات تهران و دوحه از یک‌سو و قطر و آمریکا از سوی دیگر، قطر همواره ایفای نقش میانجی را برای خود موضوعی مهم در تلاطم تنشها در خاورمیانه دیده است. در‌عین‌حال نزدیکی جغرافیایی به ایران، قطر را به بازیگری فعال در کاهش تنشها تبدیل کرده است.
باراک راوید، خبرنگار تارنمای خبری آکسیوس ، با اشاره به دیدار رئیسجمهور آمریکا و نخست‌وزیر قطر، مدعی شد که طرفین در این دیدار درباره آتشبس غزه و همچنین ازسرگیری مذاکرات واشنگتن و تهران درباره برنامه هستهای ایران گفتوگو خواهند کرد. دوحه تا به امروز بارها نقش واسطه را بین تهران و واشنگتن عهده‌‌‌دار بوده است. قطر در سال ۲۰۲۳ برای آزادی زندانیان آمریکایی-ایرانی و انتقال شش‌میلیارد دلار دارایی ایران به بانک‌های قطری نقش مهمی را ایفا کرد.
ضرب‌‌‌الاجل غربی
امیر قطر در حالی با موضوع ازسرگیری مذاکرات هستهای ایران و آمریکا با ترامپ دیدار می‌کند که تحولات پیرامون برنامه هستهای در حال تشدید است. در همین ارتباط مارکو روبیو وزیر امور خارجه آمریکا، و وزیران خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا روز دوشنبه در یک تماس تلفنی توافق کردند که پایان ماه اوت را بهعنوان ضرب‌‌‌الاجلِ عملی برای دستیابی به توافق هستهای با ایران تعیین کنند. این موضوع را سه منبع آگاه از محتوای این تماس به آکسیوس اعلام کرده‌‌‌اند. تعیین این ضرب‌‌‌الاجل از آنجایی اهمیت دارد که اگر تا آن زمان توافقی حاصل نشود، این سه کشور اروپایی قصد دارند سازوکار موسوم به «اسنپ‌‌‌بک» را فعال کنند؛ سازوکاری که به‌‌‌طور خودکار تمامی تحریم‌‌‌های شورای امنیت سازمان ملل را که طبق توافق هستهای سال ۲۰۱۵ لغو شده بودند دوباره اعمال خواهد کرد.
بند اسنپ‌‌‌بک - که برای واکنش کشورهای عضو به نقض توافق توسط ایران در نظر گرفته شده بود - در ماه اکتبر منقضی خواهد شد. فرآیند فعال‌‌‌سازی اسنپ‌‌‌بک حدود ۳۰ روز طول می‌‌‌کشد و اروپایی‌‌‌ها می‌‌‌خواهند این فرآیند را پیش از آنکه روسیه در ماه اکتبر ریاست دوره‌‌‌ای شورای امنیت را برعهده گیرد، به پایان برسانند. مقام‌‌‌های آمریکایی و اروپایی اسنپ‌‌‌بک را هم بهعنوان ابزاری برای فشار بر تهران در جریان مذاکرات و هم بهعنوان گزینه جایگزین در صورت شکست دیپلماسی تلقی می‌کنند. اما ایران استدلال می‌کند که هیچ مبنای حقوقی‌‌‌ای برای بازاعمال تحریم‌‌‌ها وجود ندارد و تهدید کرده در واکنش به این اقدام از پیمان عدم‌اشاعه سلاح‌‌‌های هستهای (NPT) خارج خواهد شد.
به گزارش آکسیوس به نقل از دو منبع، اروپایی‌‌‌ها در روزها و هفته‌‌‌های پیش رو قصد دارند با ایران وارد تعامل شوند و این پیام را منتقل کنند که ایران در صورت اتخاذ برخی گام‌‌‌ها برای اطمینان‌‌‌بخشی به جامعه جهانی درباره برنامه هسته‌‌‌ای‌‌‌اش، می‌تواند از بازگشت تحریم‌‌‌های اسنپ‌‌‌بک جلوگیری کند. چنین گام‌‌‌هایی می‌تواند شامل ازسرگیری نظارت‌‌‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد؛ نظارتی که ایران پس از حملات آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هسته‌‌‌ای‌‌‌اش تعلیق کرد. یکی از منابع گفت گام احتمالی دیگر، خروج حدود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌‌‌شده تا سطح ۶۰درصد از ایران است؛ اورانیومی که در آن سایت‌‌‌ها نگهداری می‌شود. انگلیس، فرانسه و آلمان بخشی از توافق هستهای ۲۰۱۵ با ایران، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هستند که منجر به محدودیت برنامه هستهای تهران در ازای لغو تحریم‌‌‌های این کشور شد، توافقی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در دوره اول ریاست‌جمهوری خود در سال ۲۰۱۸به‌‌‌طور یکجانبه ایالات متحده را از آن خارج کرد. تروئیکای اروپا طبق این توافق می‌توانند با استفاده از بندی در آن که تحت عنوان مکانیسم ماشه شناخته می‌شود، تحریم‌‌‌های سازمان ملل علیه ایران را بازگردانند.
ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، روز سه‌‌‌شنبه مدعی شد که سه کشور اروپایی حق دارند تحریم‌‌‌ها را دوباره اعمال کنند. وزارت امور خارجه فرانسه در بیانیه‌‌‌ای پس از نشست وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل اعلام کرد: «بارو در مورد ایران، بر اولویت ازسرگیری مذاکرات برای ایجاد یک چارچوب بلندمدت برای برنامه هستهای ایران تاکید کرد. فرانسه، آلمان و بریتانیا بدون تعهد قابل تایید از سوی ایران تا حداکثر پایان ماه اوت حق دارند تحریم‌‌‌های سازمان ملل را که ۱۰ سال پیش لغو شده بودند، دوباره اعمال کنند.» بنابر گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، دیپلمات‌‌‌ها جزئیات توافق موردنظر میان تروئیکای اروپایی را ارائه نکردند.
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در روزهای اخیر گفت که تهران در صورت تضمین عدم‌حملات بیشتر، پس از حملات اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هستهای خود، ازسرگیری مذاکرات هستهای با ایالات متحده را خواهد پذیرفت. او گفت که باید «تضمین محکمی مبنی بر عدم‌تکرار چنین اقداماتی وجود داشته باشد» و تاکید کرد که «حمله به تاسیسات هستهای ایران، دستیابی به یک راه‌حل را دشوارتر و پیچیده‌‌‌تر کرده است.»
بهره‌‌‌برداری ترامپ
در این بین آمریکا نیز نسبت به استفاده از اسنپ‌‌‌بک بهعنوان یک ابزار فشار علیه ایران کاملا در حال بهره‌‌‌برداری است. در این خصوص یک مقام ارشد آمریکایی گفت دولت ترامپ از فعال‌‌‌سازی اسنپ‌‌‌بک حمایت می‌کند و آن را اهرمی در مذاکرات با ایران می‌‌‌داند. این مقام افزود که ترامپ از اینکه ایرانی‌‌‌ها هنوز به میز مذاکره بازنگشته‌‌‌اند، بسیار ناامید و خشمگین است.
ترامپ در آخرین اظهارنظرش درباره مذاکره با ایران که در پایگاه هوایی اندروز در مریلند بیان کرد، بار دیگر مدعی شد که ایران پس از حمله تجاوزکارانه آمریکا به تاسیسات هستهای این کشور، خواستار گفتوگو با واشنگتن شده است. طبق گزارش رویترز، رئیسجمهور آمریکا در ادامه گفت: «من عجله‌‌‌ای برای گفتوگو با ایران ندارم چراکه تاسیسات آنها را نابود کردیم.» این ادعا در حالی است که مقامات ایرانی اعلام کرده‌‌‌اند آمریکایی‌‌‌ها برای ازسرگیری گفت‌‌‌وگوها پیام داده‌‌‌اند.
مقام ارشد آمریکایی در ادامه گفت که ویتکاف به ایرانی‌‌‌ها به‌‌‌صراحت اعلام کرده که هرگونه گفت‌‌‌وگوی آتی باید مستقیم و بدون واسطه انجام شود تا از سوءتفاهم جلوگیری شود و روند مذاکرات تسریع گردد. همزمان در نشست شورای امور خارجه اتحادیه اروپا آخرین رویدادهای مرتبط با ایران مورد بررسی قرار گرفت و بار دیگر این ادعا مطرح شد که ایران نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند و دیپلماسی، بهترین رویکرد بلندمدت برای تحقق این هدف است.
