از فرانسیس تا لئوی چهاردهم: تغییر سکان رهبری در کلیسای کاتولیک

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ پاپ فرانسیس (نام هنگام تولد خورخه ماریو برگولیو؛ ۱۷ دسامبر ۱۹۳۶ – ۲۱ آوریل ۲۰۲۵) رهبر کلیسای کاتولیک و حاکم کشور شهر واتیکان از ۱۳ مارس ۲۰۱۳ تا زمان درگذشتش در ۲۱ آوریل ۲۰۲۵ بود. او اولین پاپ یسوعی، اولین پاپ آمریکای لاتین و اولین پاپ متولد یا بزرگ‌شده در خارج از اروپا از زمان پاپ سوری‌تبار گریگوری سوم در قرن هشتم بود. در طول دوران پاپی خود، فرانسیس به دلیل فروتنی، تأکید بر رحمت خداوند، دیده‌بانی بین‌المللی، تعهد به گفت‌وگوی بین ادیان و دغدغه برای فقرا، مهاجران و پناهندگان مورد توجه قرار گرفت.

در رابطه با حکمرانی جهانی، فرانسیس منتقد اقتصاد قطره‌چکانی، مصرف‌گرایی و توسعه بی‌رویه بود؛ او اقدام در مورد تغییرات آب و هوایی را به یکی از محورهای اصلی دوران پاپی خود تبدیل کرد. او مجازات اعدام را در تمام موارد غیرقابل قبول می‌دانست و کلیسای کاتولیک را متعهد به لغو جهانی آن کرد.

پاپ فرانسیس از ظهور پوپولیسم راست‌گرا و سیاست‌های ضد مهاجرتی انتقاد کرد و حمایت از مهاجران را «وظیفه تمدن» خواند.

در حوزه دیپلماسی بین‌المللی، پاپ فرانسیس به برقراری مجدد روابط دیپلماتیک کامل بین کوبا و ایالات متحده کمک کرد،  با جمهوری خلق چین برای تعیین نفوذ حزب کمونیست در تعیین اسقف‌های چینی مذاکره کرد و صلح بین اسرائیل و فلسطینی‌ها را تشویق کرد و اولین معاهده واتیکان با دولت فلسطین را امضا کرد.

در سال ۲۰۲۲، او به دلیل نقش کلیسا در نسل‌کشی فرهنگی بومیان کانادا در مدارس شبانه‌روزی عذرخواهی کرد. از سال ۲۰۲۳، او عملیات نظامی اسرائیل در غزه را محکوم کرد و خواستار تحقیقات در مورد جنایات جنگی شد.

فرانسیس آخرین حضور عمومی خود را در یکشنبه عید پاک قبل از مرگ در ۲۱ آوریل ۲۰۲۵، دوشنبه عید پاک، انجام داد. پاپ فرانسیس در ۸۸ سالگی درگذشت و در ۲۶ آوریل ۲۰۲۵ در رم به خاک سپرده شد. مجمع انتخاب پاپ ۲۰۲۵ در ۸مه ۲۰۲۵، لئوی چهاردهم را به عنوان جانشین فرانسیس انتخاب کرد. لئوی چهاردهم پس از فرانسیس، دومین پاپ اهل قاره آمریکا محسوب می‌شود.

در سپیده دم هشتمین روز از ماه مه، کاردینال رابرت فرانسیس پرووست، اسقف کلیسای کاتولیک، با رأی قاطع مجمع کاردینال‌ها به عنوان پاپ لئوی چهاردهم برگزیده شد؛ رویدادی که نام یک آمریکایی را برای نخستین بار در مسند رهبری کاتولیک‌های جهان به ثبت رساند.

لحظاتی پس از اعلام این خبر مسرت‌بخش، پاپ لئوی چهاردهم در حالی که تبسمی بر لب داشت و با تکان دادن دست، به ابراز احساسات هزاران مشتاقی که در میدان باشکوه سنت پیتر گرد آمده بودند پاسخ می‌داد، ظاهر شد. او که ردای سنتی پاپ‌های پیشین را به تن کرده بود؛ جامه‌ای که یادآور سنت‌های دیرین کلیسا بود – در برابر چشمان اشک‌آلود و قلب‌های مملو از شور و شعف حاضران، با صدایی رسا و اطمینان‌بخش به زبان ایتالیایی گفت: «صلح بر شما باد!» این نخستین کلام رهبر جدید کاتولیک‌های جهان، نویدبخش دوران صلح و آرامشی بود که پیروان این آیین آسمانی چشم به آن دوخته‌اند.

پرووست، ۶۹ ساله، در ۱۴ سپتامبر ۱۹۵۵ در شیکاگو متولد شد. کاردینال رابرت فرانسیس پرووست پس از گذراندن دوره‌های تحصیل و خدمت در فرقه آگوستینی، مسیری پر فراز و نشیب را در کلیسای کاتولیک طی کرد تا سرانجام به مقام پاپی رسید. پس از انتخاب به عنوان پاپ لئوی چهاردهم، او در اولین سخنرانی خود، با اشاره به پاپ فرانسیس، بر ادامه دادن راه او تأکید کرد و گفت که کلیسا باید با هم برای ساختن پل‌ها و استقبال از همگان تلاش کند.

انتخاب نام "لئو" برای پاپ جدید، لئوی چهاردهم، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. "لئو" به عنوان پنجمین نام محبوب در تاریخ پاپی، یادآور پاپ لئوی سیزدهم، چهره‌ای برجسته در بنیان‌گذاری سنت عدالت اجتماعی کاتولیک است. مدیر سریر مقدس نیز بر این ارتباط مستقیم تاکید کرده است.

پاپ لئوی چهاردهم در نخستین اظهارات خود پس از انتخاب نام، روز شنبه اعلام کرد که این نام را به پاس تعهد پاپ لئوی سیزدهم به مسائل اجتماعی و حقوق کارگران در دوران انقلاب صنعتی برگزیده است. او با اشاره به چالش‌های نوین عصر حاضر، به ویژه ظهور هوش مصنوعی، تاکید کرد که جهان امروز با موانع جدیدی در زمینه حقوق کارگران و به طور کلی کرامت انسانی روبه‌رو است. پاپ آمریکایی در این زمینه گفت که کلیسا با گنجینه آموزه‌های اجتماعی خود، در پاسخ به انقلاب صنعتی نوین و تحولات هوش مصنوعی که تهدیدی برای کرامت، عدالت و کار انسانی محسوب می‌شوند، راهنمایی‌های لازم را ارائه خواهد داد.

   سنت تغییر نام پس از انتخاب پاپ، اگرچه الزامی قانونی ندارد، اما در ۴۷۰ سال گذشته همواره رعایت شده است. این عمل معمولاً به منظور ادای احترام به پاپ‌های پیشین و نشان دادن تمایل به پیروی از مسیر آنان صورت می‌گیرد. با این حال، پاپ فرانسیس با انتخاب نام سنت فرانسیس آسیزی، روحانی قرن سیزدهم و حامی حیوانات و محیط زیست، از این سنت رایج پیروی نکرد و رویکردی متفاوت را به نمایش گذاشت.//