واگن‌های چینی، گرفتار هفتاد خوان!

به گزارش «دنیای اقتصاد»، یک فصل مهم از مجموعه تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای پر سر و صدای شهردار تهران با چینی‌ها طی دو سفر به چین در سال ۱۴۰۲، به تامین ناوگان چینی برای متروی تهران اختصاص داشت. از سال ۱۳۹۶تاکنون، پرونده واردات ۶۳۰واگن چینی با تامین مالی دولتی برای تقویت ناوگان ریلی پایتخت باز مانده است. با وجود اینکه پیش‌تر اعلام شده بود فرآیند تامین منابع لازم بابت سهم دولت از پیش‌پرداخت فاینانس مربوطه طی شده است،

اما حالا یک مکاتبه رسمی نشان می‌دهد دولت هنوز پرداخت مربوطه را انجام نداده است. روال فعال شدن خط اعتباری این است که ۱۵درصد از رقم فاینانس، پیش‌پرداخت می‌شود؛ موضوعی که به‌نظر می‌رسید با توجه به امکان تهاتر نفت در سال‌های اخیر، دیگر پیچیدگی خاصی نداشته باشد. اما به‌تازگی مسعود نصرتی، رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، در نامه‌ای رسمی به دادستان دیوان محاسبات خواستار صدور پاسخ شفاف در خصوص تخصیص ۳۰۳‌میلیون دلار برای پیش‌پرداخت قراردادهای فاینانس تامین ناوگان ریلی درون‌شهری شده است. او هشدار داده که تعلل در پرداخت این منابع حیاتی، می‌تواند پیامدهای اجتماعی و امنیتی جدی در شهرهای بزرگ، به‌ویژه تهران، در پی داشته باشد.

بر اساس گزارش «تهران آنلاین»، ‌در این نامه با شماره ۷۱۱-۱ مورخ ۲۳ تیرماه ۱۴۰۴، نصرتی تاکید کرده که هیات وزیران بر اساس مصوبه ۱۸۴۶۱۶ ت/۶۳۶۴۲هـ مورخ ۲۹ بهمن ۱۴۰۳، مبلغ مذکور را از محل باقیمانده مابه‌التفاوت سهم صندوق توسعه ملی اختصاص داده، اما هیات تطبیق، مصوبات مجلس شورای اسلامی در نظریه‌ای مقدماتی آن را مغایر قانون تشخیص داده است. با وجود دفاع سازمان شهرداری‌ها و پاسخ مثبت معاونت حقوقی ریاست جمهوری در اسفند ۱۴۰۳، تاکنون هیچ پیشرفتی در اجرای مصوبه حاصل نشده است. حتی معاونت حقوقی دولت در خرداد امسال نیز اعلام کرد که مصوبه ایراد قطعی ندارد و قابل اجراست. با این حال، بانک مرکزی به استناد نظر دیوان محاسبات از پرداخت منابع خودداری کرده است.

کلان‌شهرها پشت در مانده‌اند

نصرتی در این نامه نوشته است که قرارداد تامین ۱۷۷۰ دستگاه واگن برای کلان‌شهرهای تهران، تبریز، مشهد، کرج، قم، اصفهان و شیراز نهایی شده و قراردادهای مربوط به کرمانشاه و اهواز نیز در آستانه نهایی شدن است. اما نبود منابع مالی، اجرای این قراردادها را متوقف کرده است. او هشدار داده که کمبود واگن، به‌ویژه در تهران، موجب ازدحام خطرناک در ایستگاه‌ها شده است. او نوشته: «در برخی ایستگاه‌ها آرامش از کنترل خارج شده و حتی منجر به اعتراض مسافران شده است.» همچنین بسیاری از قطارهای موجود به دلیل فرسودگی یا خرابی از مدار خدمات خارج شده‌اند و برخی با وجود تهدیدهای ایمنی، همچنان در حال سرویس‌دهی هستند.

در پایان نامه، نصرتی خواستار دخالت صریح دادستان دیوان محاسبات برای صدور پاسخ روشن درخصوص بهره‌برداری از منابع مالی فاینانس شده است. او تصریح کرده که این تصمیم می‌تواند زندگی ۳۰‌میلیون شهرنشین کشور را متحول کند.

رئیس شورای شهر تهران نیز اخیرا در جلسه شورای شهر با لحنی انتقادی به این روند واکنش نشان داد و گفت: برای اینکه یک کار صورت بگیرد، باید این‌در و آن‌در بزنیم؛ حالا هم باز به مشکلی دیگر در جایی دیگر برخورد کرده‌ایم. انگار به‌جای هفت‌خان، باید از هفتاد‌خان عبور کنیم تا به نتیجه برسیم؛ این روش درستی نیست. او ادامه داد: به عقیده من، باید اصولی و اساسی کار کنیم؛ کارهای کشور باید با جدیت دنبال شود تا نتیجه بدهد. نباید موضوعات را امروز مطرح و فردا رها کنیم. بحث سرمایه‌گذاری را گفتیم و مطرح کردیم، اما پیگیری جدی لازم دارد. با این حال، چمران ابراز امیدواری کرد که با وجود پیچیدگی‌ها، مساله قابل حل است و گفت: «عادت کردیم به حل مسائل سخت؛ آن‌قدر از این سختی‌ها را حل کردیم که این یکی را هم ان‌شاءالله حل خواهیم کرد.»

شورای شهر،منتظر گزارش مذاکرات

سید جعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران، نیز از نبود شفافیت در ارائه گزارش سفرهای مذاکره‌ای خبر داد و گفت: چند ماه پیش معاون شهردار تهران به چین سفر کرد و قرار بود گزارشی از این سفر به شورا ارائه شود. هدف این بود که جلسه‌ای مشترک برای بررسی آخرین وضعیت تشکیل شود و بتوانیم بر اساس اطلاعات دقیق تصمیم‌گیری کنیم، اما هنوز این جلسه برگزار نشده و گزارشی هم به دست ما نرسیده است. او ادامه داد: تا زمانی که جلسه‌ای برای ارائه گزارش سفر تشکیل نشود، من نمی‌توانم اظهارنظر قطعی کنم. اطلاعات ما نه بر اساس مطالعات فنی و گزارش‌های مهندسی، بلکه صرفا از طریق شنیده‌هاست. تشکری‌هاشمی تاکید کرد که پیگیری‌ها ادامه دارد، اما تصمیم‌گیری نهایی منوط به دریافت گزارش رسمی است.

به این ترتیب به نظر می‌رسد واگن‌هایی که قرار بود از چین به تهران بیاید، همچنان در ایستگاه وعده‌ها متوقف مانده و قطاری که باید مردم را جابه‌جا کند، حالا خود، نیازمند نجات است.