بررسی الزامات جدید سیاستگذار بورسی
در این بخش با گفتوگو با کارشناسان و مدیران صندوقهای درآمدثابت به این موضوع پرداخته شده است. به زعم آنها، با توجه به اهداف و اساسنامه صندوقهای درآمدثابت یک ابزار کمریسک شناخته شدهاند و در صورتی که این صندوقها به خرید سهام ملزم شوند، این موضوع با ماهیت این صندوقها در تضاد خواهد بود و با اصلاح بازار سهام، ممکن است دچار افت قیمت شوند. این موضوع میتواند اعتماد سرمایهگذارانی را که تمایل به سرمایهگذاری در گزینههای کمریسک دارند از بین ببرد.
همچنین الزام به خرید سهام در صندوقهای درآمدثابت، با اقتصاد آزاد در تضاد است. هر صندوق و مدیر آن، با توجه به سیاست سرمایهگذاری خود میتواند یک استراتژی متفاوت دلخواه را برای داراییهای تحت مدیریت خود طراحی کند و سرمایهگذاران به طور داوطلبانه میتوانند صندوقی را که با ریسکپذیری آنها هماهنگ است، انتخاب کنند. ماهیت بازار آزاد اقتصاد آزاد بر پایه مبادلات داوطلبانه بنا شده و ملزم کردن درآمدثابتها به خرید حداقل سهام، با حقوق فردی، مالکیت خصوصی و آزادی اقتصادی میانهای ندارد.
درآمدثابتها را فدای سهام نکنیم

محمدرضا بیکزادهمقدم، به عنوان یک مدیر صندوق درآمد ثابت و کارشناس بازار سرمایه با این تصمیم اکیدا مخالفت کرد و در ادامه دو دلیل مشخص برای این مخالفت اشاره کرد. وی گفت: اولین دلیل، تجربهای است که قبلا یک بار در سال ۱۳۹۹ پشت سر گذاشتیم و شکستخورده بود. در آن مقطع صندوقهای درآمدثابت به خرید سهام ملزم شدند. صندوقها نیز اقدام به خرید سهام کردند. در همان زمان، بازار برای مدت کوتاهی مثبت شد، اما پس از آن با فروکش کردن هیجانات، بازار سهام دوباره منفی شد. نتیجه این تصمیم این شد که صندوقهای درآمدثابت با ریسک شدیدی مواجه شدند. اگر صندوقهای درآمد ثابت در آن دوره را بررسی کنیم، با منفی شدن بازار، ذخایر آنها نیز منفی شد و این وضعیت فشار سنگینی را به صندوقها وارد کرد. در شرایطی که بازار سهام منفی بود، صندوقهای درآمدثابت نیز با ریسک مضاعف مواجه شدند.
در همان دوره، برخی صندوقها یکی، دو ماه اصلا سودی تقسیم نکردند. این اتفاق باعث شد کسانی که صندوقهای درآمدثابت را بهعنوان یک مقصد کمریسک انتخاب کرده بودند، اعتمادشان را به این ابزار از دست بدهند و به سمت گزینههای دیگری مانند بانک حرکت کنند، چرا که بانک در نگاه آنها ریسک کمتری داشت. بنابراین تکرار این تجربه اشتباه و تحمیل دوباره ریسک به صندوقها منطقی نیست.
نباید برای بهبود بازار سهام، صندوقهای درآمدثابت را فدا کرد. در شرایط فعلی، حدنصابهای قانونی وجود دارد و خرید سهام برای صندوقها اختیاری است. یعنی مدیر صندوق میتواند با پذیرش ریسک، تا ۱۵ درصد از دارایی صندوق را به سهام اختصاص دهد. این اختیار به مدیران امکان میدهد که با توجه به استراتژی و میزان ریسکپذیری خود عمل کنند. برخی ممکن است هیچ سهمی نخرند و برخی دیگر تا سقف ۱۵ درصد سرمایهگذاری کنند. اگر بازار مثبت شود، مدیرانی که ریسک بیشتری پذیرفتهاند، بازدهی بیشتری برای سرمایهگذارانشان محقق خواهند کرد.
به همین دلیل بهتر است زمین بازی رقابتی و آزاد باقی بماند. هر مدیر با توجه به تحلیل و استراتژی خود تصمیم بگیرد و سرمایهگذاران نیز بر اساس این تصمیمات انتخاب کنند. اما اگر صندوقها مجبور به خرید سهام شوند، ریسک اضافی به آنها تحمیل خواهد شد و اعتماد سرمایهگذاران خدشهدار میشود. بنابراین دلیل دوم برای مخالفت با این تصمیم، این است که با اجرایی شدن آن، ممکن است اعتماد سرمایهگذاران به صندوقهای درآمدثابت از بین برود. بنابراین به نظر میرسد که این پیشنهاد مناسب نباشد و به جای بهبود، میتواند آثار منفی بلندمدتی برای بازار سرمایه و اعتماد عمومی داشته باشد.