ساخت تجارت جهانی بدون آمریکا

تعرفهها باعث شدهاند که فستنال، یک تامینکننده صنعتی، واردات خود را به محمولههای جداگانه به کانادا و ایالات متحده تقسیم کند و «یک زنجیره تامین گرانتر» نسبت به رویکرد مرسوم و یکپارچه آمریکای شمالی خود ایجاد کند. نایک، بزرگترین تولیدکننده پوشاک و کفش ورزشی در جهان، در حال بررسی دقیق عملیات خود برای صرفهجویی در هزینههاست تا بتواند یک میلیارد دلار مالیات جدید واردات را که انتظار دارد امسال بپردازد، جبران کند. این شرکت قصد دارد پاییز امسال «افزایش قیمت جزئی» داشته باشد. شش ماه از سیاست تجاری مخرب رئیسجمهور، رهبران تجاری و سیاستگذاران را بهطور یکسان نگران کرده است.
طبق گزارش کپیتال اکونومیکس در لندن، ترامپ با وضع مالیاتهای جدید بر کشورهای بزرگ و بخشهای منتخب محصولات، میانگین مالیات بر کالاهای وارداتی را از کمی بالاتر از ۲درصد در ژانویه به حدود ۱۵درصد افزایش داده است که بالاترین میزان از اوایل دهه ۱۹۴۰ است. اگر بسیاری از کشورها تا مهلت جدید رئیسجمهوری آمریکا در اول اوت به توافقات تعرفهای نرسند، این رقم میتواند بالاتر هم برود. متحدان نزدیک ایالات متحده، از جمله متحدان اروپایی که از خواستههای غیرقابل پیشبینی ترامپ آسیب دیدهاند، در تلاشند پیوندهای تجاری جایگزینی ایجاد کنند که بازار ایالات متحده را دور بزند.
اگرچه ابعاد دقیق رژیم تعرفه جدید ایالات متحده مشخص نشده اما خطوط کلی آن مشخص شده است. مالیات بر واردات ایالات متحده احتمالا بسیار بالاتر از چند دهه گذشته باقی خواهد ماند. نقش آمریکا در اقتصاد جهانی در حال تغییر عمیقی است که پیامدهایی برای سایر نقاط جهان خواهد داشت.
آلن ولف، معاون سابق مدیرکل سازمان تجارت جهانی، میگوید: «ایالات متحده دیگر رهبر سیستم تجارت جهانی محسوب نمیشود. این کشور از این سیستم خارج شده است. هر کاری که بخواهد انجام خواهد داد. صرف نظر از تعهدات گذشته، قراردادهای خودش را منعقد خواهد کرد. این یک تغییر اساسی است.» در واقع، تعرفههای ایالات متحده - اعمالشده، تهدیدشده و لغوشده - امسال دغدغه اقتصادی غالب بودهاند. این تعرفهها به عنوان ابزار سیاستی ویژه رئیسجمهور، اقتصاد کشورهای درحالتوسعه مانند تایلند و ویتنام را تغییر شکل میدهند، مقامات فدرال رزرو را از کاهش نرخ بهره منصرف میکنند و سیاستهای داخلی را از کانادا تا برزیل آشفته میکنند. تعرفههای اعمالشده تا به امروز، احتمالا اثرات ناخواستهای نیز داشتهاند. برای مثال، ایالات متحده اکنون برای اوره، کود رایجی که برای کشت محصولاتی مانند گندم، ذرت و برنج استفاده میشود، بیشتر به روسیه وابسته است.
طبق دادههای جمعآوریشده توسط StoneX، یک شرکت خدمات مالی در نیویورک، در ماه مه، محمولههای روسی ۶۴درصد از واردات اوره ایالات متحده را تشکیل میدادند که تقریبا دو برابر سهم آنها قبل از زمانی بود که رئیسجمهور اکثر کشورها، از جمله سایر تامینکنندگان کود مانند قطر و الجزایر را با تعرفه جدید ۱۰درصدی هدف قرار داد، درحالیکه روسیه دستنخورده باقی ماند. در آن زمان، کاخ سفید اعلام کرد که روسیه از این تحریمها معاف شده است زیرا چند دور تحریم به دلیل حمله مسکو به اوکراین، تجارت ایالات متحده و روسیه را مختل کرده بود. رئیسجمهور میگوید برای مبارزه با رویههای تجاری ناعادلانه سایر کشورها که باعث از بین رفتن تولیدات آمریکایی و از بین رفتن شغل میلیونها کارگر کارخانه شده است، به تعرفههای بالاتر نیاز است. ترامپ با ایجاد موانع جدید برای محصولات خارجی، قصد دارد تولید داخلی را افزایش دهد و در عین حال «عصر طلایی» جدیدی را آغاز کند. از زمان اعلام تعرفههای سنگین در دوم آوریل - و توقف آنها یک هفته بعد - دولت به کلیات توافقات تجاری جدید با بریتانیا، ویتنام و اندونزی رسیده است. احتمالا قبل از اول اوت، توافقات بیشتری حاصل خواهد شد.
جزئیات کمی منتشر شده است، هرچند رئیسجمهور گفته است که این توافقات مستلزم آن است که سایر کشورها موانع خود را بر سر محصولات آمریکایی بردارند. او روز چهارشنبه در مورد آخرین توافق به خبرنگاران گفت: «آنها به ما دسترسی به اندونزی میدهند، چیزی که ما هرگز نداشتیم.» صادرات ایالات متحده به اندونزی سال گذشته از ۱۰میلیارد دلار فراتر رفت، اما در مقابل واردات حدود ۲۸میلیارددلاری از این کشور، ناچیز بود.
مذاکرات تجاری با چند کشور ادامه دارد. اما کاخ سفید در وبسایت خود آمار «تریلیونها دلار» سرمایهگذاریهای برنامهریزیشده شرکتها را که میگوید ناشی از سیاستهای رئیسجمهور است، ثبت میکند؛ چیزی که آن را «اثر ترامپ» مینامد. تاکنون دستاوردهای ملموس چندان چشمگیر نبودهاند. طبق گزارش اداره سرشماری، هزینهها برای کارخانههای جدید که در دوران دولت بایدن افزایش یافته بود، در پنج ماه از شش ماه گذشته کاهش یافته است. اشتغال در بخش تولید نیز از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید اندکی کاهش یافته، درحالیکه تولید کمتر از ۲درصد افزایش یافته است.
ترامپ از افزایش مالیات بر واردات ابراز خوشحالی کرده است. در ماه ژوئن، واردکنندگان آمریکایی نزدیک به ۲۷میلیارد دلار بابت تعرفه به وزارت خزانهداری پرداخت کردند که تقریبا چهار برابر رقم معمول ماهانه قبل از بازگشت او به کاخ سفید است. او با اشاره به ادعای دروغین خود مبنی بر اینکه خارجیها هزینهها را پرداخت میکنند، گفت: «ما در حال ثروتاندوزی هستیم. ما صدها میلیارد دلار درآمد داریم.» این پول در واقع از افرادی مانند بابی جواهری، رئیس شرکت
Yedi Housewareدر لسآنجلس، میآید. این شرکت خانوادگی، سرخکنهای بدون روغن، گریلهای کوچک و زودپزها را از چین وارد میکند و آنها را از طریق فروشگاههای TJ Maxx ،Marshalls و Home Goods توزیع میکند.
جواهری با پیشبینی تعرفهها، در ماه ژانویه به اندازه پنج ماه موجودی انبار کرد که از ذخیره سهماهه معمول او بیشتر بود. تلاش برای پیگیری اینکه کدام محصولات مشمول تعرفه هستند و کدامها نیستند، یک چالش دائمی بوده است. او گفت که امسال بیش از مجموع ده سال گذشته تعرفه پرداخت کرده است.
افزایش هزینهها او را مجبور کرده است که برخی از قیمتهای خردهفروشی را ۱۰درصد افزایش دهد. اما غیرممکن است که کل هزینه را به مصرفکنندگان تحمیل کند. جواهری در یک نشست خبری در بندر لسآنجلس گفت: «مطمئنا ضرر خواهیم کرد. صدها هزار دلار از جیب من به دولت فدرال میرود؛ نه از جیب چینیها، همانطور که رئیسجمهور بارها گفته است. ما اینجا آسیب جانبی هستیم.» مقامات دولتی ادعاهایی مبنی بر اینکه تعرفهها باعث افزایش قیمتها میشوند را رد میکنند. پس از آنکه اندازهگیری قیمتهای تولیدکننده در روز چهارشنبه هیچ افزایشی را در ماه ژوئن نشان نداد، اسکات بسنت، وزیر خزانهداری، در رسانههای اجتماعی فریاد زد که «اشتباه مبلغان تورم ثابت شده است». این پیروزی بهطرز عجیبی زمانبندی شده بود، چرا که یک روز پس از آن اتفاق افتاد که دولت گزارش داد قیمتهای پرداختی توسط مصرفکنندگان در ۱۲ ماه گذشته ۲.۷درصد افزایش یافته است که نسبت به نرخ سالانه ۲.۴درصد یک ماه قبل، افزایش یافته است.
تورم کندتر از آنچه برخی تحلیلگران انتظار داشتند، تحقق یافته است. اما اقتصاددانان گلدمن ساکس این ماه گفتند که «برای ارزیابی تاثیر کامل» تعرفهها بر قیمتها «خیلی زود است». ترامپ تهدید کرده است که تعرفههای بیشتری نسبت به آنچه وضع کرده است، اعمال خواهد کرد. بسیاری از شرکتها نیز قبل از اعمال تعرفهها، کالاها را با عجله وارد کشور کردند. ممکن است ماهها طول بکشد تا این ذخایر به پایان برسد. برخی شرکتها توانستهاند با کاهش وابستگی خود به کارخانههای چینی و افزایش بهرهوری عملیاتی، هزینههای تعرفه را جبران کنند. مدیران «کاردینال هلث» در ابتدا میزان عوارض سالانه خود را ۴۵۰میلیون دلار تخمین زده بودند. اما پس از استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی محصولاتی که از عوارض دولتی معاف بودند، افزایش موجودی و بحث در مورد افزایش قیمتهای احتمالی با مشتریان، این شرکت هزینه خالص خود را برای ۱۲ماه آینده به بیش از ۷۵میلیون دلار کاهش داد، همانطور که مدیران ماه گذشته به والاستریت گفتند.
یافتن نمونههایی از افزایش قیمتها به دلیل مالیات بر واردات کار دشواری نیست. شرکت فستنال، تامینکننده صنعتی، اعلام کرده است که قیمت بستهای فولادی را در سه ماه دوم افزایش داده و قصد دارد در ۹۰ روز آینده نیز افزایشهای بیشتری را اعمال کند. شرکت نوکور، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد این کشور، از ابتدای ژوئن دو بار قیمت کلاف «نورد گرم» را افزایش داده است. قیمت بازار هر تن اکنون ۸۷۷دلار است که نسبت به ۶۹۵دلار در ژانویه افزایش یافته است.
مدیران کوناگرا در مواجهه با قیمتهای بالاتر برای نوع دیگری از فولاد، میگویند که قیمت گوجهفرنگی کنسروی هانت، سس زدهشده «ردیویپ» و اسپری پختوپز PAM را افزایش خواهند داد. دیوید ماربرگر، مدیر ارشد مالی این شرکت، در ۱۰ ژوئیه به سرمایهگذاران گفت که کوناگرا انتظار دارد با تحت فشار قرار دادن تامینکنندگان برای سهیم شدن در این درد و با کاهش الزامات فولاد خود، یکسوم از هزینههای تعرفهای اضافی خود را کاهش دهد. در همین حال، مذاکرهکنندگان آمریکایی به مذاکرات خود با کشورهایی مانند هند و ژاپن با هدف دستیابی به توافق تا مهلت اول اوت ادامه میدهند. غیرقابل پیشبینی بودن ترامپ که او آن را به عنوان اهرم فشار در مذاکرات تجاری توصیف میکند، همچنین باعث شده است که شرکتها در مورد خطوط تامین خود تجدیدنظر کنند. هیولت پاکارد خروج خود از چین و انتقال به سایتهایی در تایلند، ویتنام و مکزیک را تسریع کرد. به گفته سباستین برتو، مدیرعامل QIMA که بازرسیها و حسابرسیهای کارخانهها را برای خردهفروشان بزرگ در سراسر جهان انجام میدهد، کارخانههای چینی با تقویت ارتباط با مشتریان اروپایی به از دست دادن برخی از شرکتهای چندملیتی پاسخ میدهند.
او گفت: «در سه ماه دوم، تقاضای کسبوکارهای اروپایی برای ممیزی یا بازرسی از تامینکنندگان بالقوه چینی ۵درصد افزایش یافت درحالیکه سفارشهای خریداران آمریکایی ۲۴درصد کاهش یافت.» همزمان، مقامات اتحادیه اروپا در تلاشند بازارهای دیگری را برای جبران کاهش تجارت با ایالات متحده بگشایند. در ماه آوریل، اتحادیه اروپا مذاکراتی را با امارات متحده عربی در مورد یک توافقنامه تجارت آزاد آغاز کرد. یک توافقنامه جداگانه با بلوک تجاری مرکوسور آمریکای جنوبی در انتظار تصویب است. برتو گفت: «جهانی از تجارت جهانی وجود دارد که بدون ایالات متحده در حال ساخته شدن است.»
* واشنگتنپشت