آرامش قبل از توفان
بااین‌حال، حتی اگر پیامدهای محدود تعرفه‌‌‌های ترامپ برخی از تحلیلگران را غافلگیر کرده باشد، اقتصاددانان هشدار می‌دهند که اقتصادهای ایالات متحده و جهان ممکن است فقط آرامش قبل از توفان را تجربه کنند. ده‌‌‌ها شریک تجاری ایالات متحده، از جمله متحدان نزدیک مانند کره‌جنوبی و ژاپن، با تعرفه‌‌‌های ۲۵ تا ۴۰درصدی مواجه هستند، مگر اینکه تا مهلت اول اوت با دولت ترامپ توافق تجاری امضا کنند. یکی از اساتید اقتصاد به نام جوزف فودی بر این باور است: «وقتی تعرفه‌‌‌ها به ۲۰ یا بیشتر می‌‌‌رسند، به نقطه‌‌‌ای می‌‌‌رسید که ممکن است شرکت‌ها واردات را به طور کلی متوقف کنند.» فودی تاکید می‌کند: «شرکت‌ها به‌سادگی تصمیمات مهم را به تعویق می‌‌‌اندازند، استخدام را به تعویق می‌‌‌اندازند و فعالیت اقتصادی کاهش می‌‌‌یابد. عدم‌قطعیت پیرامون تجارت به این معنا به اندازه نرخ‌های تعرفه واقعی پرهزینه است.» حتی کشورهایی که می‌توانند به‌موقع به توافق برسند،
احتمالا با عوارض گمرکی بسیار بالاتری مواجه خواهند شد. توافق‌‌‌های اولیه ترامپ با ویتنام و چین که به‌ترتیب در ماه مه و اوایل ژوئیه اعلام شدند، حداقل نرخ تعرفه را ۲۰ و ۳۰درصد تعیین می‌کنند. روز جمعه، فایننشال‌‌‌تایمز گزارش داد که ترامپ در تلاش است در هر توافقی که با این اتحادیه حاصل شود، تعرفه‌‌‌ای ۱۵ تا ۲۰درصدی بر اتحادیه اروپا، که بزرگ‌ترین شریک تجاری ایالات متحده است و از اول اوت با تعرفه ۳۰درصدی مواجه خواهد شد، اعمال کند. اورسولا فون‌‌‌در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، هشدار داده است که تعرفه ۳۰درصدی مورد بحث ترامپ «زنجیره‌‌‌های تامین ضروری فراآتلانتیک را مختل می‌کند و به ضرر مشاغل، مصرف‌کنندگان و بیماران در هر دو سوی اقیانوس اطلس خواهد بود».
البته برخی شواهد نشان می‌دهد که اثرات تصمیمات ترامپ در حال رخ‌‌‌نمایی در ایالات متحده است. نیویورکر می‌‌‌نویسد: در اوایل آوریل، دولت تقریبا برای هر کشور جهان، در کنار تعرفه‌‌‌های به اصطلاح متقابل، تعرفه پایه ۱۰درصدی را وضع کرد. چین که مایه اصلی وسواس تجاری رئیسجمهور است، ۳۴درصد مالیات پرداخت خواهد کرد (این رقم بعدا به ۱۲۵درصد رسید و سپس دوباره کاهش یافت). لسوتو، کشوری که به گفته ترامپ «هیچ کس تا به حال نام آن را نشنیده است»، بالاترین نرخ را پرداخت خواهد کرد: «۵۰ درصد». تعدادی از نزدیک‌ترین متحدان آمریکا، مانند اتحادیه اروپا و کره‌جنوبی، و همچنین گروهی از جزایر خالی از سکنه در نزدیکی قطب جنوب نیز هدف قرار گرفتند.
ترامپ تعرفه‌‌‌های اضافی بر قطعات خودرو اعمال کرد که باعث اعتراض شرکت‌های خودروسازی آمریکایی شد. عروس‌‌‌های آینده ویدئوهای وحشت‌‌‌زده‌‌‌ای را در تیک‌‌‌تاک منتشر کردند و از خود پرسیدند که آیا هزینه لباس عروس آنها افزایش خواهد یافت یا خیر. افراد آماده برای عروسی، با پیش‌بینی فروپاشی آخرالزمانی زنجیره تامین، صدها جفت کفش انبار کرده‌‌‌اند. این اعلام که بلافاصله با هرج‌ومرج اقتصادی گسترده‌‌‌ای همراه شد، خیلی زود جای خود را به مجموعه‌‌‌ای از امتیازات و معافیت‌‌‌ها داد. تعرفه‌‌‌های متقابل به مدت نود روز متوقف شد تا کشورهای آسیب‌‌‌دیده بتوانند مذاکره کنند. در همین حال، مدیران شرکت‌ها شوکه شدند.
آسیب به رشد
استیون دورلاف، استاد اقتصاد دانشگاه شیکاگو، به الجزیره می‌‌‌گوید: «از نظر من، معدود توافقات تعرفه‌‌‌ای که حاصل شده‌‌‌اند، نشان‌‌‌دهنده تغییرات جزئی در سیاست تجاری ایالات متحده هستند و بنابراین به رشد آسیب خواهند رساند؛ بنابراین حتی اگر بسیار کمتر از حد تهدید شده باشد، مهم خواهد بود.» اقتصاددانان به‌‌‌طور گسترده موافقند که تاثیر تعرفه‌‌‌های اعمال‌‌‌شده تاکنون به‌‌‌طور کامل احساس نشده است، زیرا بسیاری از کسب‌وکارها از قبل ذخایر خود را برای کاهش هزینه‌‌‌های فزاینده افزایش داده‌‌‌اند.
طبق گزارش «باجت لب» در دانشکده اقتصاد ییل، تحت اقدامات موجود، از جمله تعرفه پایه ۱۰درصدی برای تقریبا همه کشورها و افزایش عوارض بر خودرو و فولاد، میانگین نرخ تعرفه موثر ایالات متحده در حال حاضر ۱۶.۶درصد است و قرار است این نرخ از اول اوت ۲۰.۶درصد افزایش یابد. حتی اگر ترامپ در اول اوت تعرفه‌‌‌ها را به‌شدت افزایش ندهد، اقتصاددانان انتظار دارند تورم حداقل تا حدودی در ماه‌‌‌های آینده افزایش یابد و قیمت‌های بالاتر به‌‌‌نوبه خود احتمالا بر رشد اقتصادی تاثیر منفی خواهد گذاشت.
در تحلیلی که ماه گذشته منتشر شد، BBVA Research تخمین زد که حتی سطح فعلی تعرفه‌‌‌های ایالات متحده می‌تواند تولید ناخالص داخلی جهانی (GDP) را در کوتاه‌‌‌مدت ۰.۵درصد و در میان‌‌‌مدت بیش از ۲درصد کاهش دهد.
برنارد هوکمن، مدیر اقتصاد جهانی در مرکز مطالعات پیشرفته رابرت شومان در موسسه دانشگاه اروپایی در فلورانسِ ایتالیا، می‌‌‌گوید: «هنوز خیلی زود است که انتظار اثرات بزرگ بر قیمت‌ها در ایالات متحده را داشته باشیم، زیرا افزایش زیادی در صادرات به ایالات متحده در انتظار تعرفه‌‌‌های بالاتر وجود داشته است و شرکت‌ها منتظرند ببینند که اوضاع از نظر تعرفه‌‌‌هایی که بر آنها تاثیر می‌‌‌گذارد، به کجا خواهد رسید. بنابراین، جای تعجب نیست که تاکنون اثرات محدودی دیده‌‌‌ایم.» او تاکید می‌کند: «اما اگر ایالات متحده کاری را که نشان داده می‌‌‌خواهد انجام دهد - افزایش میانگین تعرفه‌‌‌ها به سطح ۲۰ تا ۳۰درصد - انجام دهد، تاثیر بسیار بیشتری خواهد داشت.» ترامپ و متحدانش بارها هشدارهای اقتصاددانان در مورد تعرفه‌‌‌های او را رد کرده‌‌‌اند و به جریان مداوم داده‌‌‌های مثبت اشاره کرده‌‌‌اند تا این استدلال را مطرح کنند که اجماع اقتصادی ناقص است.
ترامپ در واکنش به گزارش اخیر شورای مشاوران اقتصادی خود (CEA) که نشان می‌‌‌داد قیمت کالاهای وارداتی از دسامبر تا مه ۰.۱درصد کاهش یافته است، در وب‌سایت تروث سوشال نوشت: «اخبار جعلی و به‌اصطلاح «کارشناسان» دوباره اشتباه کردند.» او در این پست تاکید می‌کند: «تعرفه‌‌‌ها کشور ما را «رونق» می‌دهند.» روش‌‌‌شناسی گزارش CEA انتقاد برخی از تحلیلگران اقتصادی را برانگیخت، به‌‌‌طوری‌که اتحادیه ملی مالیات‌‌‌دهندگان اعلام کرد که این گزارش، ذخیره‌‌‌سازی توسط واردکنندگان را در نظر نگرفته و دوره‌‌‌ای را پوشش داده است که «برای نتیجه‌‌‌گیری قطعی بسیار کوتاه است».
با وجود آمار و ارقام قوی در مورد اقتصاد ایالات متحده، اقتصاددانان به علائم هشداردهنده‌‌‌ای نیز در داده‌‌‌ها اشاره کرده‌‌‌اند. هفته گذشته، تیم کوینلان و شانون گرین، اقتصاددانان ولز فارگو، در یادداشتی خاطرنشان کردند که هزینه‌‌‌های اختیاری در بخش خدمات در ایالات متحده در سال منتهی به ماه مه، ۰.۳درصد کاهش یافته است که نشان‌‌‌دهنده ابرهای توفانی اقتصادی احتمالی در پیش است. کوینلان و گرین گفتند: «مسلما این کاهش ناچیز است، اما چیزی که آن را ترسناک می‌کند این است که در بیش از ۶۰ سال گذشته، این معیار تنها در طول یا بلافاصله پس از رکود اقتصادی کاهش یافته است.» دورلاف، استاد دانشگاه شیکاگو، هم گفت که دولت ترامپ تاکنون دلایل چندانی برای توجیه سلامت نسبی اقتصاد به عنوان توجیهی برای برنامه‌‌‌های اقتصادی خود نداشته است. دورلاف گفت: «اولا، این باور گسترده وجود دارد که تهدیدهای تعرفه‌‌‌ای در توافق‌‌‌های واقعی محقق نخواهند شد. ثانیا، تاثیر تعرفه‌‌‌ها بر قیمت‌ها و تولید مدتی طول می‌‌‌کشد تا در سیستم اثر بگذارد.» او تصریح می‌کند: «نبود تاثیرات بزرگ بر فعالیت واقعی و تورم، فعلا به‌هیچ‌وجه ادعاهای دولت ترامپ را تایید نمی‌‌‌کند.»
نیویورکر ، الجزیره ، فایننشال تایمز
* مترجم و روزنامه‌نگار
