صعود برنت با‌آتش‌بس‌تعرفه‌ای

طبق مفاد این توافق که در نشست میان دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده و اورزولا فون‌درلاین رئیس کمیسیون اروپا اعلام شد، آمریکا تعرفه واردات کالاهای اروپایی را ۱۵ درصد محدود کرده است؛ رقمی که در مقایسه با تهدید پیشین ترامپ مبنی بر اعمال تعرفه‌ای ۳۰ درصدی، نشانه‌ای از عقب‌نشینی نسبی واشنگتن از سیاست‌های سخت‌گیرانه تجاری تعبیر می‌شود.

این عقب‌نشینی و فضای مصالحه، بلافاصله بر بازار انرژی اثر گذاشت و موجی از امیدواری نسبت به کاهش تنش‌ها و به تبع آن، بهبود تقاضای جهانی برای نفت خام را در پی داشت. معامله‌گران بازار نفت، این تحولات را به‌مثابه سیگنالی مثبت تلقی می‌کنند که می‌تواند مسیر رشد قیمت‌ها را در کوتاه‌مدت هموار کند.

در همین حال، سرمایه‌گذاران نگاه خود را به سوی تحولات تجاری میان آمریکا و چین نیز دوخته‌اند؛ چراکه قرار است مقامات بلندپایه دو کشور در استکهلم با هدف تمدید آتش‌بس تعرفه‌ای که تا ۹۰ روز اعتبار دارد، گفت‌وگو کنند. این آتش‌بس، از آن جهت اهمیت دارد که ایالات متحده و چین به‌عنوان دو مصرف‌کننده بزرگ نفت در جهان، تاثیر قابل‌توجهی بر چشم‌انداز تقاضا دارند. بدین‌ترتیب، همگرایی تجاری میان قدرت‌های اقتصادی غرب و شرق، اگرچه هنوز در مراحل اولیه قرار دارد، اما از نظر روانی و بنیادی می‌تواند مسیر بازار نفت را در هفته‌های آینده تحت‌تاثیر قرار دهد و حتی به شکل‌گیری دور جدیدی از رشد قیمت‌ها منجر شود

 جزئیات توافق تجاری

آمریکا تعرفه واردات کالاهای اروپایی را  به ۱۵ درصد محدود کرد؛ تصمیمی که در مقایسه با تهدید اولیه‌ دولت ترامپ مبنی بر افزایش تعرفه‌ها تا ۳۰ درصد، به‌عنوان عقب‌نشینی ملموس از سیاست‌های تنبیهی تلقی می‌شود. این عقب‌نشینی نه‌تنها از بروز تنش‌های تازه در روابط فراآتلانتیک جلوگیری کرد، بلکه زمینه را برای شکل‌گیری نوعی هم‌گرایی موقت میان دو شریک تجاری کلیدی جهان فراهم ساخت. در چارچوب این توافق، اتحادیه اروپا متعهد شده تا در سال‌های پیش رو ۷۵۰‌میلیارد دلار انرژی (اعم از گاز طبیعی مایع، نفت خام و فرآورده‌ها) از آمریکا خریداری کند؛ اقدامی که می‌تواند در میان‌مدت، توازن تجاری آمریکا را به نفع صادرات انرژی تقویت کرده و به ثبات بیشتر بازار جهانی نفت بینجامد.

Untitled-1 copy

افزون بر این، تعهد ۶۰۰‌میلیارد دلاری اروپا برای سرمایه‌گذاری مستقیم در پروژه‌های اقتصادی و صنعتی ایالات متحده نیز به‌عنوان نشانه‌ای از تقویت مجدد روابط دوجانبه، مورد استقبال بازارهای مالی قرار گرفته است. تحلیلگران انرژی و اقتصاد بین‌الملل بر این باورند که چنین توافقی، از یک‌سو می‌تواند افق رشد اقتصادی جهان را روشن‌تر کند و از سوی دیگر، با کاهش سطح بی‌اعتمادی میان اقتصادهای بزرگ، به بازیابی تقاضای جهانی نفت کمک کند.

در شرایطی که بازار نفت همچنان از تبعات پاندمی، بحران اوکراین و نوسانات سیاست‌های پولی جهانی متاثر است، هرگونه نشانه‌ای از بهبود روابط تجاری میان قدرت‌های بزرگ، می‌تواند به‌عنوان محرکی مثبت برای بازگشت سرمایه‌گذاران و رونق دوباره بازار نفت تلقی شود. در همین زمینه، برخی کارشناسان تاکید می‌کنند که با اجرای این توافق، احتمال رشد صادرات انرژی آمریکا به اروپا افزایش خواهد یافت، به‌ویژه در شرایطی که وابستگی اتحادیه اروپا به واردات انرژی از روسیه به‌شدت کاهش یافته و کشورهای اروپایی به دنبال منابع قابل‌اعتماد جدید هستند.

به گزارش تارنمای tradingeconomics.com و تا لحظه تنظیم این گزارش، قیمت نفت برنت در تاریخ 28 ژوئیه به بالای 69 دلار رسید و نفت WTI آمریکا نیز ۶۵ دلار در بشکه فروخته شد. بخشی از این افزایش تحت‌تاثیر کاهش تنش‌های تجاری و افزایش امید به رشد تقاضا بود. با این حال، عواملی مانند تقویت ارزش دلار آمریکا و کاهش واردات نفت توسط هند رشد قیمت‌ها را محدود کردند. اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) پیش‌بینی کرده‌اند که تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۵ حدود ۱‌میلیون و 300 هزار بشکه در روز افزایش یابد. برخی تحلیلگران معتقدند این پیش‌بینی‌ها بیش از حد محتاطانه است. رشد تقاضا در کشورهای آسیایی مانند چین و هند نقش حیاتی در تعیین قیمت‌های جهانی دارد.

عرضه نفت: تحولات اوپک‌پلاس

اوپک پلاس در حال افزایش مرحله‌ای تولید نفت است؛ به طوری که در ماه ژوئن تولید اوپک نسبت به ماه قبل ۲۷۰ هزار بشکه در روز بیشتر شد. انتظار می‌رود در ماه‌های اوت و سپتامبر نیز ۵۴۸ هزار بشکه در روز دیگر به تولید افزوده شود. با این روند، کاهش داوطلبانه تولید که پیش‌تر به ۲‌میلیون و 200 هزار بشکه در روز رسیده بود، تا پایان تابستان به‌طور کامل پایان خواهد یافت. هنوز برخی کشورها به طور کامل با سهمیه‌های تعیین‌شده منطبق نشده‌اند. تهدید حوثی‌ها مبنی بر هدف‌گیری نفتکش‌های مرتبط با بنادر اسرائیل، تنش‌های خاورمیانه را تشدید کرده است. نوسانات بازار ارز، خصوصاً تقویت دلار آمریکا، بر هزینه واردات انرژی تاثیر گذاشته و فشار نزولی بر قیمت نفت وارد می‌کند. کاهش واردات نفت از سوی کشورهایی مانند هند نیز از جمله ریسک‌های تقاضای جهانی به شمار می‌رود.

تحلیل راهبردی

در تحلیل راهبردی بازار جهانی نفت، چند عامل کلیدی به‌طور هم‌زمان در حال شکل‌دهی مسیر آینده قیمت‌ها هستند. از یک‌سو، افزایش تدریجی مصرف نفت در آسیا به‌ویژه در دو اقتصاد بزرگ و پرجمعیت چین و هند، به‌عنوان پیشران اصلی تقاضای جهانی، نقش حیاتی در تثبیت قیمت‌ها ایفا می‌کند. آمارهای اخیر نشان می‌دهند که روند صنعتی‌شدن، رشد حمل‌ونقل و بازگشایی بخش‌های خدماتی در این کشورها، می‌تواند منجر به افزایش واردات نفت خام و فرآورده‌ها در نیمه دوم سال شود.

در همین حال، سیاست‌های تولیدی اوپک پلاس که بر مبنای بازگشت تدریجی عرضه به بازار طراحی شده‌اند، هنوز با چالش‌هایی نظیر اختلاف بر سر سهمیه‌ها و ظرفیت‌های واقعی تولید مواجه‌اند؛ به‌ویژه در کشورهایی که با محدودیت‌های سرمایه‌گذاری یا فشارهای داخلی روبه‌رو هستند. هم‌زمان، ریسک‌های ژئوپلیتیک نیز همچنان یکی از متغیرهای غیرقابل پیش‌بینی بازار باقی مانده‌اند؛ به‌طوری‌که وقوع هرگونه بحران امنیتی یا حمله دریایی در منطقه حساس خاورمیانه یا دریای سرخ می‌تواند شوک‌هایی غیرمنتظره به عرضه و قیمت وارد کند.

در این میان، توافق تجاری اخیر میان ایالات متحده و اتحادیه اروپا گرچه در کوتاه‌مدت به ایجاد آرامش روانی در بازارها کمک کرده و مانع بروز یک جنگ تجاری گسترده‌تر شده، اما آینده آن در سایه انتخابات آمریکا و تغییر احتمالی سیاست‌های دولت‌ها هنوز قطعی نیست و سرمایه‌گذاران با احتیاط به آن می‌نگرند. این مجموعه متغیرهای هم‌پوشان نشان می‌دهند که مسیر آینده بازار نفت همچنان در گرو تلاقی عوامل اقتصادی، سیاسی و امنیتی است و هرگونه پیش‌بینی دقیق، نیازمند پایش مستمر تحولات چندجانبه خواهد بود.

چشم‌انداز بازار جهانی نفت اگرچه با امضای توافق تجاری میان آمریکا و اتحادیه اروپا و کاهش تعرفه‌ها تا حدی بهبود یافته و نشانه‌هایی از افزایش تقاضای جهانی نمایان شده، اما همچنان با چالش‌های ساختاری و ژئوپلیتیک قابل‌توجهی روبه‌روست. از یک‌سو، عرضه جهانی به‌ویژه از سوی اوپک‌پلاس و تولیدکنندگان مستقل در حال افزایش است، اما از سوی دیگر، تداوم رشد تقاضا (به‌ویژه در اقتصادهای آسیایی نظیر چین و هند) نقشی تعیین‌کننده در جلوگیری از افت قیمت‌ها ایفا خواهد کرد. در این میان، تحلیل دقیق واکنش بازارهای سهام و ارز به توافق تجاری اخیر و پیامدهای آن بر روند قیمت نفت، از جمله عوامل مهم در ارزیابی مسیر پیش‌روی بازار است.

همچنین بررسی سیاست‌های انرژی و تجاری اتحادیه اروپا در برابر فشارهای فزاینده آمریکا و کاهش خرید نفت از روسیه، می‌تواند نشانه‌هایی از جهت‌گیری بلندمدت این بلوک اقتصادی نسبت به واردات انرژی ارائه دهد. در نهایت، تمرکز بر الگوهای مصرف نفت در دو اقتصاد بزرگ آسیایی (چین و هند) به‌عنوان خریداران اصلی نفت خام، برای ارزیابی پایدار بودن رشد تقاضا و تاثیر آن بر تثبیت قیمت‌ها، ضروری خواهد بود. این عوامل در کنار ریسک‌های ژئوپلیتیک و نوسانات سیاستی، جهت کلی بازار نفت را در ماه‌های آینده تعیین خواهند کرد.