ترکیه و سوریه

اکوایران: آنکارا احتمالاً خواهان توافقی مدرن‌شده برای بهره‌برداری از خط لوله کرکوک–جیهان در داخل ترکیه و اتصال آن به پروژه‌های آینده است.

مهر: رییس جمهور ترکیه تاکید کرد که رئیس دولت موقت سوریه را تنها نخواهد گذاشت.

ايسنا: وزیر دفاع ترکیه اعلام کرد که آنکارا در حال ارائه آموزش و مشاوره نظامی به نیروهای سوری است.

مهر: رئیس‌جمهور ترکیه با رئیس دولت موقت سوریه که به‌طور غیررسمی به استانبول سفر کرده است، دیدار و گفتگو کرد.

مهر: رئیس دولت موقت سوریه در سفری اعلام‌نشده برای رایزنی با رئیس‌جمهور ترکیه به استانبول سفر کرد.

اقتصادنیوز: دونالد ترامپ در توییتی در ۸ دسامبر، پس از خروج بشار اسد از کشور، تأکید کرد که آینده سوریه باید توسط خود سوری‌ها رقم بخورد. این دیدگاه، هرچند جنجالی، حامل یک حقیقت کلیدی است؛ تدوین قانون اساسی جدید، شامل احتمالاتی مانند غیرمتمرکزسازی و فدرالیسم، باید فرایندی بومی، تدریجی و صبورانه باشد.

اقتصادنیوز: گروهی از تحلیلگران براین باورند که تنها راه ترامپ برای عبور از بحران شام، هم صدایی با تحریرالشام علیه کردهاست.

اقتصادنیوز: برای کمک به دولت دمشق در تثبیت وضعیت سوریه و مبارزه مؤثر با داعش، ایالات متحده باید در سیاست تحریم‌های خود بازنگری کند. برآورد بانک جهانی در سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد بازسازی سوریه پس از ویرانی‌های گسترده جنگ داخلی، بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار هزینه خواهد داشت. در حالی که مردم این کشور نیازمند کمک‌های بین‌المللی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی‌اند، تحریم‌های ایالات متحده جریان سرمایه و کالا را که سوریه به‌شدت به آن نیاز دارد، مسدود کرده‌اند.

اقتصادنیوز: در حالی‌که تنش میان آنکارا و پایتخت‌های عربی فروکش کرده، اردوغان در حال بازی بلندمدت است. اخوان‌المسلمین همچنان همزاد ایدئولوژیک و ابزار سیاسی او در داخل و سراسر منطقه است. گزارش‌ها تأیید می‌کنند که اردوغان همچنان در خفا به اخوان اطمینان خاطر می‌دهد، حتی در حالی‌که لحن عمومی خود را تعدیل کرده است. در بحبوحه دگرگونی‌های منطقه‌ای -از فروپاشی رژیم‌های سابق تا ویرانی غزه- اردوغان در کمین فرصت نشسته است.

اقتصادنیوز: در شرایطی که شام سقوط کرده و دینامیک‌های منطقه‌ای در حال تغییرند، اردوغان فرصت را مناسب می‌بیند تا نفوذ اخوان المسلمین را از نو احیا کند. این نفوذ دیگر تنها محدود به سوریه و مصر نیست، بلکه جنبش‌های وابسته به اخوان در لبنان، اردن و یمن هم در حال احیای مجدد هستند؛ مناطقی که اردوغان در آن‌ها شبکه‌های عمیق و اغلب غیررسمی از حامیان دارد.

اقتصادنیوز: در سوریه، میراث اخوان با موجی از خشونت‌های سازمان‌یافته بین سال‌های ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۲ گره خورده است؛ خشونت‌هایی که با قیام خونین در حماه در سال ۱۹۸۲ به اوج رسید؛ زمانی که نیروهای حافظ اسد، رئیس‌جمهور وقت، رویاروی آنها ایستاد. نخستین حرکت مهم اخوان در سوریه به سال ۱۹۶۴ بازمی‌گردد، زمانی که در اعتراض به مصادره اموال توسط دولت بعث، قیامی در حماه به‌راه افتاد. این خیزش، که در ابتدا به‌صورت نافرمانی مدنی آغاز شد، به‌تدریج به حملات چریکی علیه دولت تبدیل شد، اما واکنش حکومت بسیار شدید بود و شورش به‌سرعت…

اقتصادنیوز: دولت دمشق باید فرمولی پیدا کند که مسئولیت‌های حکومتی در جوامع عربی شرق سوریه را بر عهده بگیرد و مسئولیت‌های نیروهای دموکراتیک سوریه در این مناطق را پایان دهد. این اقدامات بدون شک موجب نارضایتی کردهای سوری خواهد شد، اما به سوریه و شرکای منطقه‌ای آن کمک خواهد کرد تا در نهایت داعش را شکست دهند.

اقتصادنیوز: به جای تکیه بر نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF)، ایالات متحده می‌تواند به دولت جدید دمشق برای کمک به ریشه‌کن کردن داعش متوسل شود. به نظر می‌رسد این پیشنهاد کمی غیرعادی باشد. ایالات متحده گروه هیئت تحریرالشام (HTS) را که دولت بشار اسد را سرنگون کرد و اکنون دولت سوریه را هدایت می‌کند، یک گروه تروریستی می‌داند.

اقتصادنیوز: گروهی از تحلیلگران براین باورند که تنها راه ترامپ برای عبور از بحران شام، هم صدایی با تحریرالشام علیه کردهاست.

اقتصادنیوز: از قبرس شمالی گرفته تا لیبی و اکنون سوریه، آنکارا به‌تدریج حضور دریایی خود را گسترش می‌دهد. راهبرد انرژی ترکیه بر تبدیل این کشور به یک قطب منطقه‌ای انتقال منابع آسیایی به اروپا متمرکز است، اما این دکترین توسعه‌طلبانه تنش‌ها با بازیگران منطقه‌ای را افزایش داده است.

اقتصادنیوز: یونان و قبرس که سال‌ها نگران پیشروی‌های ترکیه بوده‌اند، این اقدامات را نقض قوانین بین‌المللی می‌دانند؛ به‌ویژه پس از توافق ترکیه-لیبی در ۲۰۱۹ که ادعاهای دریایی قبرس را تضعیف کرد. توافق احتمالی ترکیه با سوریه هم به‌احتمال قوی این رویارویی را تشدید خواهد کرد. مصر و اسرائیل هم نگران‌اند. هر دو بازیگر بیم آن دارند که گسترش نقش ترکیه، پروژه‌هایی چون EastMed را با خطر مواجه کند.

اقتصادنیوز: پیمان لوزان که در سال ۱۹۲۳ میان ترکیه و قدرت‌های پیروز جنگ جهانی اول امضا شد، مرزهای جدید ترکیه را تعیین کرد، اما این کشور را از حقوق دریایی قابل توجه محروم ساخت. در نتیجه، مناقشات مربوط به فلات قاره و آب‌های سرزمینی در مدیترانه شرقی دهه‌هاست که ادامه دارد.

ايسنا: رئیس هیات دیپلماتیک ترکیه در سوریه اعلام کرد اردوغان قصد دارد در آینده‌ای نزدیک به دمشق سفر کند.

ايسنا: منابع عالی‌رتبه در دولت عراق خبر دادند که مقامات ترکیه برای برگزاری دیداری میان رئیس موقت سوریه و جمعی از مقامات عراق در آنتالیا آماده می‌شوند.

مهر: نخست وزیر رژیم صهیونیستی با بیان اینکه ترکیه به دنبال ایجاد پایگاه نظامی در سوریه است، گفت: این خطری برای اسرائیل محسوب شده و با آن مقابله خواهیم کرد.

ايسنا: وزیر خارجه ترکیه در واکنش به توافق امضا شده میان دولت موقت سوریه و نیروهای قسد گفت: پیشنهاد ما به دولت جدید این است که حقوق کُردهای سوریه را به آنها بدهد و این اهمیت بسیاری برای ترکیه دارد.

اقتصادنیوز: در داخل ترکیه، چشم‌انداز روند صلح مجدد می‌تواند مسیری برای ادغام سیاسی و اجتماعی جمعیت کردی باشد و شکایت‌های دیرینه‌ای که در خصوص حقوق فرهنگی، نمایندگی و فرصت‌های اقتصادی دارند را حل کند. با این حال، این که آیا دولت ترکیه آماده است قدم‌های جدی در این مسیر بردارد، سوالی حیاتی است.

ايسنا: وزارت خارجه ترکیه امروز (جمعه) با انتشار بیانیه‌ای به تحولات اخیر سوریه واکنش نشان داد.

اقتصادنیوز: به باور ناظران با سقوط بشار اسد، اردوغان برای احیای امپراتوری عثمانی دندان تیز کرده و برای افزایش نفوذ خود از سوریه تا شاخ آفریقا خیز جدی برداشته است.

اقتصادنیوز: ترکیه برای نیل به اهداف خود ائتلاف‌های تازه‌ای تعریف و تلاش دارد تا با بازی در دو جبهه شرق و غرب برای خود فرصت سازی کند؛ گزاره‌ای که می‌تواند بستر را برای رویارویی آنکارا با رقبا هموار و به فرصت سوزی منجر شود.

اقتصادنیوز: به ادعای ناظران رویکرد ترکیه در ارتباط با کردهای سوری در گرو تصمیم آمریکا است؛ بالاخص آن که کردهای پ ک ک بخشی از نیروهای دموکراتیک سوری، متحد واشنگتن در نبرد با داعش بوه و هستند.

اقتصادنیوز: ماه گذشته، عبدی، فرمانده نیرو‌های دموکراتیک سوریه، به لوموند گفت که این گروه خواهان حفظ «خود مختاری اداری» در شمال شرق سوریه است. او همچنین بر تمایل این گروه برای ماندن نیرو‌های آمریکایی در سوریه برای نظارت بر آتش‌بس بین نیرو‌های دموکراتیک سوریه و ارتش ملی سوریه، -یک شبه نظامی مورد حمایت ترکیه،- تأکید کرده است.

اقتصادنیوز: ترکیه از ترس اینکه توانمندسازی شاخه سوری پ‌ک‌ک باعث افزایش جسارت این گروه شود، مذاکرات صلح را با اوجالان در سال ۲۰۱۳ آغاز کرد. اما پس از اینکه پ‌ک‌ک در سال ۲۰۱۵ تلاش کرد کنترل مراکز شهری در استان‌های کردنشین جنوب شرقی ترکیه را در دست بگیرد، مذاکرات شکست خورد و ارتش ترکیه مبارزاتی را برای بیرون راندن این گروه از شهر‌ها آغاز کرد.

کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب اصلی مخالف که در آن زمان رقیب اردوغان بود، تکیه حزب حاکم بر کشتی آندولو تی سی جی را برای مبارزات انتخاباتی به چالش کشید.

اقتصادنیوز: ظرفیت نیروی دریایی ترکیه به آندولو تی جی سی محدود نمی‌شود. ترکیه همزمان در حال ساخت چندین کشتی جنگی پیشرفته است.