دولتسازی در ایران معاصر نخستین بار به شکل نظاممند و برنامهدار در قالب اصلاحات از بالا با به قدرت رسیدن رضاشاه و برپایی سلسله پهلوی آغاز شد. قبل از وی، در عصر قاجار برخی اقدامات اصلاحی بهصورت پراکنده توسط برخی از نخبگان، روشناندیشان و مصلحان اجتماعی و سیاسی صورت گرفت؛ با این حال این تلاشها هیچ کدام نتوانست تمرکز سیاسی را در پی داشته باشد.