چرا یارانههای هنگفت و قیمتگذاری دستوری به مهار قیمت کالایاساسی منجر نشد؟
روزنامه شماره ۶۳۰۵
سیاستگذاران برای حمایت از معیشت مردم همواره به دنبال کنترل قیمت نان بودهاند. در سالهای اخیر دولت برای مدیریت پرداخت یارانههای سنگین مرتبط با این کالای اساسی که به حدود ۲۰۰ همت در سال بالغ میشود، سامانههایی مانند «نانینو» را عملیاتی کرده است. اما روند رشد قیمت نان، حکایت پرتکرار «شکست قیمتگذاری دستوری» را روایت میکند. گزارش مرکز آمار ایران در این باره نشان میدهد، نرخ تورم نقطهای نان و غلات در اردیبهشت ۱۴۰۴ به ۵۰.۲ درصد رسیده، در حالیکه تورم عمومی در همین ماه ۳۸.۷ درصد بوده است؛ شکافی معنادار که از ناکارآمدی سیاستهای فعلی در مهار قیمت نان حکایت دارد. همزمان، بار مالی سنگین طرحهایی نظیر «نانینو» فشار فزایندهای بر بودجه عمومی وارد کرده و به کسری بودجه و رشد تورم دامنزده است. در کنار این پیامدها، تاخیر در پرداخت یارانهها، افزایش هزینههای تولید و نبود سازوکارهای کارآمد حمایتی، موجب نارضایتی و اعتراض نانوایان در شهرهای مختلف شده است. بسیاری از کارشناسان، مسیر درست سیاستگذاری برای تسهیل دسترسی مردم به کالای اساسی را کنار گذاشتن نرخگذاری دستوری و همچنین پرداخت نقدی و هدفمند یارانه به اقشار کمدرآمد میدانند؛ مدلی که تجربه کشورهای مختلف نیز مؤید موفقیت آن است.