درسهای حوادث اخیر برای بخش خصوصی
۱. اهمیت مدیریت ریسک و آمادگی برای بحران: یکی از اصلی‌‌‌ترین درس‌‌‌ها برای بخش‌خصوصی، ضرورت تدوین و پیاده‌‌‌سازی برنامه‌‌‌های مدیریت ریسک و بحران است. غافلگیری جنگ نشان داد که بدون آمادگی قبلی، شرکت‌ها و صنایع با آسیب‌‌‌های جدی مواجه می‌شوند که ممکن است به تعطیلی یا کاهش شدید فعالیت‌‌‌ها منجر شود. لازم است کسب‌‌‌وکارها سناریوهای مختلف را پیش‌‌‌بینی کنند، منابع مالی و عملیاتی پشتیبان ایجاد کنند و تیم‌‌‌های پاسخگویی سریعی داشته باشند تا در شرایط اضطراری بتوانند سریع واکنش دهند.
۲. تنوع‌‌‌بخشی به بازارها و زنجیره تامین: وابستگی بیش از حد به یک بازار یا تامین‌‌‌کننده خاص، ریسک‌‌‌های جدی ایجاد می‌‌‌کند. در شرایط جنگ و تحریم، دسترسی به منابع و بازارها ممکن است قطع یا محدود شود. بخش‌خصوصی باید استراتژی تنوع‌‌‌بخشی به زنجیره تامین و بازارهای صادراتی خود را در اولویت قرار دهد تا بتواند انعطاف‌‌‌پذیری بیشتری در مواجهه با بحران‌‌‌ها داشته باشد.
۳. سرمایه‌‌‌گذاری در فناوری و دیجیتالی‌‌‌شدن: تحولات سریع فناوری و دیجیتالی شدن کسب‌‌‌وکارها، فرصت‌‌‌های مهمی را برای مقابله با مشکلات ناشی از جنگ فراهم می‌‌‌کند. به عنوان مثال، امکان انجام تجارت الکترونیک، ارتباطات از راه دور و مدیریت هوشمند منابع می‌تواند خسارات ناشی از اختلالات فیزیکی را کاهش دهد. بخش خصوصی باید سرمایه‌‌‌گذاری در فناوری را به عنوان یک ضرورت استراتژیک بپذیرد.
۴. نقش تعامل و همکاری با دولت: بحران‌‌‌های بزرگ نیازمند همکاری نزدیک میان بخش خصوصی و دولت است. بخش خصوصی باید روابط خود را با نهادهای حکومتی بهبود بخشد، مشارکت در تصمیم‌گیری‌‌‌های کلان اقتصادی داشته باشد و در فرآیندهای مدیریت بحران نقش فعالی ایفا کند. همچنین، دولت نیز باید بسترهای حمایتی مناسب برای کسب‌‌‌وکارها در شرایط جنگ و بحران فراهم کند.
۵. اهمیت اطلاعات دقیق و تحلیل هوشمندانه: دسترسی به اطلاعات دقیق و تحلیل به‌‌‌موقع شرایط، از عوامل کلیدی موفقیت در مواجهه با بحران‌‌‌هاست. بخش‌خصوصی باید از طریق شبکه‌‌‌های اطلاع‌‌‌رسانی، مشاوران خبره و تحلیلگران اقتصادی، اطلاعات لازم را کسب و تصمیمات آگاهانه اتخاذ کند. غافلگیری جنگ نشان داد که کمبود اطلاعات به موقع می‌تواند خسارات جبران‌‌‌ناپذیری داشته باشد.
۶. تقویت تاب‌‌‌آوری مالی و نقدینگی: نگهداری ذخایر نقدی کافی و مدیریت هوشمند مالی، به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا در شرایط سخت اقتصادی دوام بیاورند. بحران‌‌‌های ناشی از جنگ معمولا منجر به افزایش هزینه‌‌‌ها و کاهش درآمدها می‌شود. بنابراین، بخش‌خصوصی باید سیاست‌های مالی محافظه‌‌‌کارانه و تاب‌‌‌آوری مالی را جدی بگیرد.
۷. توسعه منابع انسانی و آمادگی روانی: کارکنان شرکت‌ها از مهم‌ترین دارایی‌‌‌ها هستند. در شرایط جنگ، حفظ انگیزه، آمادگی روانی و آموزش‌های لازم برای مقابله با بحران اهمیت دارد. بخش خصوصی باید برنامه‌‌‌های آموزش و پشتیبانی کارکنان را برای حفظ بهره‌‌‌وری و روحیه تیمی تقویت کند.
نتیجه‌‌‌گیری
جنگ میان ایران و رژیم صهیونیستی علاوه بر تبعات امنیتی، درسهای مهمی برای بخش خصوصی دارد که باید جدی گرفته شود. کسب‌‌‌وکارهایی که با دیدگاهی استراتژیک، آمادگی لازم را در مدیریت ریسک، تنوع‌‌‌بخشی، فناوری، همکاری با دولت و تاب‌‌‌آوری مالی فراهم کنند، قادر خواهند بود این نوع شوک‌‌‌ها را مدیریت و حتی فرصت‌‌‌هایی جدید در دل بحران‌‌‌ها خلق کنند. این تجربیات می‌تواند مسیر توسعه اقتصادی پایدار و مقاوم را برای کشور و بخش خصوصی هموار کند.
* فعال اقتصادی
