از بنزین تا دلار؛ چرا اصلاحات اقتصادی در ایران شکست می خورد؟
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ هرگاه دولت از «اصلاحات اقتصادی» حرف می‌زند، مردم نگران و محتاط می‌شوند؛ چون تجربه نشان داده پشت این واژه‌ها، معمولاً افزایش قیمت‌ها پنهان است. از موضوع هدفمندی یارانه‌ها در ۱۳۸۹ گرفته تا شوک بنزینی ۱۳۹۸ و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در ۱۴۰۱، همه به یک نتیجه ختم شده‌اند: بالا رفتن قیمت‌ها، بدون آماده‌سازی اقتصاد و جامعه.
اما آیا این برنامه‌ها واقعاً اصلاحات اقتصادی محسوب می‌شوند؟ پاسخ منفی است. اصلاح واقعی یعنی بازنگری در نقش دولت، کاهش مداخلات، ایجاد شفافیت و ثبات در اقتصاد. اما آنچه در سپهر اقتصادی کشور دیده‌ایم، بیشتر نوعی «به‌روزرسانی اضطراری» در قیمت‌گذاری دستوری است؛ نه پایان آن.
سیاستگذار تا زمانی که می‌تواند، قیمت‌ها را کنترل می‌کند؛ اما وقتی منابع تمام می‌شود، ناگهان دم از آزادسازی می‌زند، بی‌آنکه زیرساخت یا برنامه حمایتی مشخصی وجود داشته باشد. نتیجه چیست؟ فشار بر مردم، افزایش تورم و بی‌اعتمادی عمومی.
در کشورهای موفق، اصلاحات اقتصادی از تغییر ذهنیت تصمیم‌گیران شروع می‌شود؛ اما در ایران، ساختار ذهنی همان است: دولت، محور همه‌چیز است و بازار، یک تهدید. تا این نگاه عوض نشود، هر بار که قیمت‌ها تغییر می‌کند، باز هم در دور باطل تثبیت-تعدیل-شوک گیر خواهیم کرد.
ایران امروز بیش از هر چیز، نیازمند یک جراحی فکری و نهادی است؛ نه افزایش‌های بی‌هدف. باید سیاستگذاری از واکنش به بحران، به برنامه‌ریزی ساختاری تبدیل شود. تنها در این صورت می‌توان به اصلاح واقعی امید بست.
