واکنش رهبران جهان به افزایش تنش‌ها در خاورمیانه
اسرائیل را پاسخ‌گو کنید
خبرگزاری دولتی آنادولو در گزارشی نوشت: رجب طیب‌اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه می‌گوید: «اقدامات بی‌پروا، بی‌قانونی و تهاجمی دولت نتانیاهو، خطر فروپاشی خاورمیانه را در پی دارد و جهان را به فاجعه می‌کشاند.» رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه حمله اسرائیل به ایران در روز جمعه را محکوم کرد و آن را «تحریک آشکار» خواند که قوانین بین‌المللی را نادیده می‌گیرد و ثبات منطقه‌ای و جهانی را تهدید می‌کند. او بار دیگر تاکید کرد که آنها «نمی‌خواهند خونریزی، ویرانی یا درگیری بیشتری» در منطقه ببینند. اردوغان در شبکه اجتماعی ایکس گفت: «جامعه بین‌المللی باید به راهزنی اسرائیل که ثبات جهانی و منطقه‌ای را تهدید می‌کند، پایان دهد.»
واکنش دولت‌های عرب منطقه
کشورهای سراسر خاورمیانه حملات رژیم صهیونیستی به ایران را محکوم کرده و خواستار کاهش فوری تنش‌ها شده‌اند؛ چراکه نگرانی‌هایی وجود دارد که تلافی‌جویی می‌تواند به جنگی گسترده‌تر با پیامدهای منطقه‌ای منجر شود. به نوشته روزنامه گاردین، در پی حملات اسرائیل به ایران و پاسخ متقابل ایران به سرزمین‌های اشغالی، کشورهای عربی نگرانی خود را از گسترده شدن این حملات ابراز کردند. وزرای امور خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس همگی حملات اسرائیل را محکوم کرده و خواستار حل و فصل دیپلماتیک این درگیری شدند. لبنان و اردن نیز بیانیه‌های مشابهی صادر کردند. وزارت امور خارجه عربستان سعودی گفت حملات اسرائیل علیه ایران «نقض آشکار قوانین و هنجارهای بین‌المللی» است. در بیانیه‌ای از وزارت امور خارجه عربستان سعودی آمده است: «درحالی‌که پادشاهی (عربستان) این حملات فجیع را محکوم می‌کند، تاکید می‌کند که جامعه بین‌المللی و شورای امنیت مسوولیت بزرگی برای توقف فوری این تجاوز دارند.» فیصل بن‌فرحان، وزیر امور خارجه عربستان، سپس با همتای ایرانی خود تماس گرفت و خواستار «رد استفاده از زور» شد.
ولیعهد عربستان سعودی نیز به رایزنی‌های خود با مقامات غربی از جمله آمریکا ادامه داد. «محمد بن‌سلمان»، ولیعهد عربستان روز جمعه تلفنی با «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا گفت‌وگو کرد. طرفین، تحولات منطقه از جمله عملیات نظامی رژیم صهیونیستی علیه ایران را بررسی کردند. بن‌سلمان و ترامپ درباره اهمیت خویشتن‌داری و کاهش تنش و اهمیت حل همه اختلافات از طریق روش‌های دیپلماتیک رایزنی کردند. همچنین خبرگزاری عربستان سعودی اعلام کرد «محمد بن‌سلمان» ولیعهد این کشور در تماس تلفنی جداگانه «جورجیا ملونی» نخست‌وزیر ایتالیا و «امانوئل مکرون» رئیس‌حمهور فرانسه درباره حملات رژیم صهیونیستی به ایران رایزنی کرد. در این گفت‌وگوهای تلفنی درباره تحولات منطقه از حمله حملات رژیم صهیونیستی علیه ایران، «اهمیت خویشتن‌داری و کاهش تنش در منطقه و حل‌وفصل تمام درگیری‌ها از طریق راه‌های دیپلماتیک» گفت‌وگو شد.
وزیران خارجه ایران و عربستان نیز پیش‌تر درخصوص حملات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی به ایران رایزنی کرده بودند. اگرچه بسیاری از کشورهای خاورمیانه، به‌ویژه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، از نظر تاریخی ایران را رقیب خود می‌دانند؛ اما یک جنگ تمام‌عیار بین رژیم صهیونیستی و ایران به نفع آنها نیست. بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه امارات متحده عربی، این کشور نیز حملات اسرائیل را محکوم کرده و «نگرانی عمیق خود را از تشدید تنش‌های جاری و پیامدهای آن بر امنیت و ثبات منطقه‌ای ابراز کرده است.» در این بیانیه آمده است: «امارات متحده عربی بر لزوم حل اختلافات از طریق ابزارهای دیپلماتیک به جای رویارویی و تشدید تنش تاکید کرد و از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواست تا اقدامات فوری و ضروری را برای دستیابی به آتش‌بس و تقویت صلح و امنیت بین‌المللی انجام دهد.» وزارت امور خارجه قطر در بیانیه‌ای این حملات را «نقض آشکار حاکمیت و امنیت ایران و همچنین نقض آشکار قوانین بین‌المللی و اصول تثبیت‌شده آن» خواند. همچنین حزب‌الله لبنان این حملات را محکوم کرد؛ اما گفت که این گروه حمله‌ای به سرزمین‌های اشغالی را آغاز نخواهد کرد، درحالی‌که انصارالله یمن اعلام کرد که «از حق ایران برای دفاع از خود حمایت می‌کند».
واکنش آمریکا و کشورهای غربی
اگرچه ایالات متحده مدعی شده که در این حملات مشارکت نداشته است، اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از قبل در جریان این حملات قرار گرفته بود. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، در بیانیه‌ای گفت: «ما در حملات علیه ایران دخیل نیستیم و اولویت اصلی ما حفاظت از نیروهای آمریکایی در منطقه است.» واشنگتن که در حال مذاکره برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای جدید با تهران است، پیش از این گفته بود که توافق حاصل از میانجی‌گری را به یک حمله مسلحانه ترجیح می‌دهد. در این شرایط، دونالد ترامپ از تهران درخواست مذاکره برای دور ششم کرده که تا لحظه تنظیم گزارش، ایران پاسخ به این درخواست را با توجه به وضعیت کنونی بی‌معنی دانسته است. اما آن را رد نکرده است.
در جای دیگر، کر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا گفت که گزارش‌های مربوط به حملات «نگران‌کننده» است و بدون اشاره به آغاز کننده حمله از طرف‌های درگیر خواست که «به سرعت عقب‌نشینی کرده و تنش‌ها را کاهش دهند». او در پستی در شبکه اجتماعی ایکس گفت: «ثبات در خاورمیانه باید در اولویت باشد و ما در حال تعامل با شرکا برای کاهش تنش هستیم. اکنون زمان خویشتن‌داری، آرامش و بازگشت به دیپلماسی است.» دیوید لمی، وزیر امور خارجه بریتانیا نیز گفت که هرگونه تشدید بیشتر تنش «تهدیدی جدی برای صلح و ثبات در منطقه است و به نفع هیچ‌کس نیست.»
ژان نوئل بارو، وزیر امور اروپا و امور خارجه فرانسه، روز جمعه لحن مشابهی داشت و از همه طرف‌ها خواست تا «خویشتن‌داری نشان دهند و از هرگونه تشدید تنش که احتمالا ثبات منطقه‌ای را به خطر می‌اندازد، خودداری کنند.» بارو در پستی در شبکه‌های اجتماعی همچنین خاطرنشان کرد که فرانسه پیش از این نگرانی‌های خود را در مورد برنامه هسته‌ای ایران ابراز کرده بود. او در اظهاراتی غیرواقع‌بینانه مدعی شد: «ما بار دیگر بر حق اسرائیل برای دفاع از خود تاکید می‌کنیم.» بارو افزود که کاهش تنش‌ها از طریق کانال‌های دیپلماتیک ضروری است و فرانسه متعهد به مشارکت در این امر است.
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان در سلسله پست‌هایی در پلتفرم رسانه اجتماعی ایکس، همین نظر را تکرار کرد و گفت که آلمان آماده است با تمام ابزارهای دیپلماتیک موجود، بر طرف‌های درگیر تاثیر بگذارد. او گفت: « ما از هر دو طرف می‌خواهیم از اقداماتی که می‌تواند منجر به تشدید بیشتر تنش شود و کل منطقه را بی‌ثبات کند، خودداری کنند.» درحالی‌که ایران بارها تاکید کرده است که قصد ساخت سلاح هسته‌ای ندارد، او در اظهارتی غیرواقع‌بینانه گفت که ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد.
در این شرایط اورسولا فون‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، وضعیت را «عمیقا نگران‌کننده» خواند و از همه طرف‌ها خواست خویشتن‌داری کنند، تنش‌زدایی کنند و تلافی نکنند. او افزود که برای امنیت منطقه‌ای و جهانی، یک راه‌حل دیپلماتیک بیش از هر زمان دیگری ضروری است. به گزارش پولیتیکو، دبیر کل ناتو شریط فعلی را نگران‌کننده خواند و گفت که بسیار مهم است که برای کاهش تنش‌ها تلاش شود. مارک روته در یک کنفرانس مطبوعاتی در استکهلم به خبرنگاران گفت: «فکر می‌کنم اکنون این نخستین دستور کار روز است.» دیک شوف، نخست‌وزیر هلند نیز در صفحه ایکس نوشت که حملات در خاورمیانه «نگران‌کننده» است و از همه طرف‌ها خواست «آرامش خود را حفظ کنند و از حملات بیشتر و تلافی‌جویی خودداری کنند.» او تصریح کرد که برای رسیدن به ثبات در منطقه، کاهش فوری تنش ضروری است.
واکنش کشورهای شرق آسیا
در آسیا، انور ابراهیم، نخست‌وزیر مالزی حمله اسرائیل را محکوم کرد و هشدار داد که این حمله می‌تواند منطقه را بی‌ثبات‌تر کند. او در پستی در پلتفرم شبکه اجتماعی ایکس گفت: «مالزی از شرکای اسرائیل - به ویژه آنهایی که نفوذ و اهرم فشار دارند - می‌خواهد که برای توقف تجاوز بیشتر، حداکثر فشار را اعمال کنند.» وزارت امور خارجه چین نیز خواستار تلاش‌هایی برای کاهش تنش شد و پیشنهاد داد که در هرگونه تلاشی از این دست کمک کند. در همین حال، وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد که حملات اسرائیل را محکوم می‌کند و حملات بی‌دلیل به اعضای مستقل سازمان ملل متحد «کاملا غیرقابل قبول» است. هند هم روز جمعه نگرانی عمیق خود را از تشدید تنش‌ها بین ایران و اسرائیل ابراز کرد و از هر دو طرف خواست تا تنش‌ها را کاهش داده و گفت‌وگو را در اولویت قرار دهند. به گزارش ایندیا تودی، وزارت امور خارجه اظهار کرد که «عمیقا نگران تحولات اخیر بین ایران و اسرائیل» است. این وزارتخانه افزود: «ما از نزدیک تحولات در حال وقوع، از جمله گزارش‌های مربوط به حملات به سایت‌های هسته‌ای را زیر نظر داریم.»
سایر واکنش‌ها
کایا کالاس، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنانی گفت: «وضعیت در خاورمیانه خطرناک است.» او در پستی در پلتفرم شبکه اجتماعی ایکس افزود: «دیپلماسی همچنان بهترین مسیر پیش‌رو است و من آماده‌ام از هرگونه تلاش دیپلماتیک برای کاهش تنش حمایت کنم.» در همین حال، سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد گفت که دبیرکل سازمان ملل خواستار توقف «هرگونه تشدید تنش نظامی در خاورمیانه» شد و از طرفین خواست «خویشتن‌داری حداکثری» را مد نظر قرار دهند. این سخنگو در بیانیه‌ای گفت: «او به‌ویژه نگران حملات اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران بوده و این در حالی است که مذاکرات بین ایران و ایالات متحده در مورد وضعیت برنامه هسته‌ای ایران در جریان است.» نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا نیز نتانیاهو را با هیتلر مقایسه و حملات رژیم صهیونیستی به ایران را به‌شدت محکوم کرد. مادورو در بیانیه‌ای گفت: «ما این حمله جنایتکارانه را رد و محکوم می‌کنیم.» رئیس‌جمهور ونزوئلا در ادامه با انتقاد شدید از کشورهای غربی گفت: «پاریس، برلین، لندن و واشنگتن به حمایت از هیتلر قرن بیست و یکم که همان نتانیاهو است، ادامه می‌دهند.»
