چگونه در سیاست خارجی موفق شویم؟

گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد- فاطمه زارع‌پور: در آستانه ملاقات با پوتین در آلاسکا، این سوال مطرح می‌شود که آیا ترامپ قاطعانه موضع می‌گیرد که آمریکا و متحدانش هر آنچه لازم است برای تضمین حاکمیت اوکراین انجام خواهند داد؟ یا آن‌چنان شتاب‌زده برای ازسرگیری تجارت با روسیه وارد مذاکره خواهد شد که به جنگ‌طلبی پاداش داده و اوکراین را در برابر حملات آینده آسیب‌پذیر کند؟ به عقیده اکونومیست معامله‌گری رئیس‌جمهور آمریکا با خود بی‌ثباتی به همراه دارد.

در آغاز دومین دوره ریاست جمهوری ترامپ حامیانش از راه جدیدی که او برای افزایش نفوذ آمریکا به کار خواهد گرفت: «در مقابل تکیه بر روابط عمیق و تخصص، رئیس‌جمهور از غریزه خود کمک خواهد گرفت.»

به عقیده ایشان، به عنوان یک استاد مذاکره که توانایی درک خواسته‌ها و ترس‌های دیگران را دارد، ترامپ می‌تواند به سادگی پیچیدگی‌ها را خنثی کرده و خواسته خود را عملی سازد. در شرایطی که همه به دنبال حضور در بازارهای آمریکا هستند، او می‌تواند با تهدید به قطع دسترسی خارجی‌های سرکش را وادار به پایان دادن به جنگ و بازتنظیم شرایط تجارت به نفع آمریکا کند.

متاسفانه جایگزینی دیپلمات‌ها با معامله‌گران معایبی دارد و استفاده ابزاری از تعرفه‌ها به آمریکا نیز آسیب می‌رساند. مهم‌تر از همه آن که کنار گذاشتن اصول جهانی با در پیش گرفتن رویکردی که در آن «قدرت حرف اول را می‌زند» منجر به رنجش متحدان می‌شود، پیش از آن که لزوما موجب مهار دشمن شود.

تکیه بر غرایز رئیس‌جمهور به جای یک دکترین منسجم در روابط بین‌الملل، شرایط ژئوپلیتیک را غیر قابل پیش‌بینی و خطرناک‌تر می‌کند.

اکونومیست می‌نویسد برای فهم ترامپیسم اول لازم است بدانیم ترامپ معاملات خود در سه گروه: پر ریسک، متوسط و ریسک کم دسته‌بندی می‌کند. کشورهای چین، روسیه، اسرائیل و ایران در لیست پر ریسک او قرار دارند.

برزیل، آفریقای جنوبی و هند در فهرست رئیس‌جمهور نه چندان خطرناک و نه ساده، ریسک متوسطی دارد. در نهایت کشورهای کوچک در دسته کم ریسک قرار می‌گیرند.

در دسته کشورهایی با ریسک متوسط، تا به اینجا تعرفه‌های ترامپی به ضرر آمریکا عمل کرده است و این کشورها را به چین نزدیک‌تر کرده است. در دسته کم ریسک موفقیت‌هایی هر چند شکننده به دست آورده است و توافقاتی مانند صلح آذربایجان - ارمنستان و کنگو - رواندا را به سرانجام رسانده است.

موفقیت در دسته پر ریسک، مانند پایان جنگ اوکراین یا صلح اسرائیل فلسطین برای ترامپ دستاورد بزرگی محسوب می‌شود اما تاکنون در آنها ناکام مانده است. تعرفه‌ها علیه چین بی‌اثر بوده و مجبور به عقب‌نشینی از آنها شده است. در مساله اوکراین، مواضع متناقض او تنها منجر به سردرگمی بیشتر شده است.

اکونومیست می‌نویسد اگر ترامپ موفق شود در برابر پوتین بایستد شاید موفق شود بزرگترین معامله خود را به سرانجام رسانده و به بزرگترین جنگ اروپا از زمان ۱۹۴۵ پایان دهد. هر چند احتمال چنین رویدادی کم است.