فروش جنگنده چه جایگاهی در سیاست تسلیحاتی پکن دارد؟
ایران؛ دوست چین

بعد از جنگ ۱۲روزه بین ایران و رژیم اسرائیل و به دنبال سفر سرلشکر عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع ایران، به چین، آن هم کمتر از دو روز بعد از آتشبس برای حضور در نشست شانگهای، گمانهزنیهایی پیرامون خرید جنگنده از چین مطرح شد. پس از آن بود که پایگاه خبری-تحلیلی «میدلایست آی» در گزارشی مدعی شد که چین پس از آتشبس میان ایران و رژیم صهیونیستی، موشکهای سطحبههوا که کاربرد پدافندی دارند، به ایران ارسال کرده است. در این گزارش همچنین ادعا شده است که ایران در ازای دریافت این تسلیحات به چین محموله نفتی میفرستد.
چین بزرگترین واردکننده نفت ایران است، و اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارشی که در ماه مه منتشر کرد، تخمین زده بود که نزدیک به ۹۰درصد صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران به چین میرود. طبق این گزارش میدلایست آی، منابع مطلع عرب نیز مدعی شدند که کشورهای عربی و کاخ سفید از تلاش ایران برای تقویت سامانههای دفاعی خود مطلع هستند.
تکذیب دیپلمات چینی
اما روز سهشنبه روزنامه صهیونیستی اسرائیل هیوم با انتشار این مطلب نوشت که سفارت چین در اسرائیل تاکید کرده که قویا مخالف اشاعه تسلیحات کشتار جمعی است و هرگز به کشورهای درگیر جنگ سلاح صادر نمیکند. سفارت چین به این نشریه صهیونیستی گفت: «سفارت محتوای این گزارش را نادرست میداند. چین اساسا با اشاعه تسلیحات کشتار جمعی و تحویل سامانههای پرتاب آنها مخالف بوده و مدام در حال تقویت توانمندیهای اجرایی خود در زمینه منع اشاعه است.»
این سفارتخانه در ادامه تاکید کرد که «چین هرگز به کشورهای درگیر جنگ سلاح صادر نمیکند و کنترل سختگیرانهای بر صادرات کالاهای دومنظوره خود اعمال میکند. چین به عنوان یک عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل رویکرد محتاطانه و مسوولانهای نسبت به صادرات کالاهای نظامی دارد.»
کدام کشورها جی-۱۰ گرفتهاند؟
بعد از انتشار این اخبار ضد و نقیض، روز گذشته وزارت دفاع چین اعلام کرد پکن مایل به عرضه جنگندههای خود به کشورهای دوست است. به گزارش «ایسنا»، سخنگوی وزارت دفاع ملی چین در واکنش به گزارشهایی مبنی بر اینکه «چند کشور در حال مذاکره با پکن برای خرید تسلیحات، از جمله جنگندههای جی-۱۰ هستند»، گفت که «چین مایل است دستاوردهای توسعه تجهیزات خود را با کشورهای دوست به اشتراک بگذارد.»
نشریه نیوزویک در ادامه «به موفقیت آشکار نیروی هوایی چین در رویارویی اخیر هند و پاکستان» اشاره کرد؛ «زمانی که هواپیماهای جنگنده چینی خود را در نبرد ثابت کردند و نیروهای پاکستانی ادعا کردند که جتهای هندی را سرنگون کردند.» طبق این گزارش، جیانگ بین، سخنگوی وزارت امور دفاع چین، در اظهارات خود، نام هیچ کشوری را که گفته میشود برای خرید جی-۱۰ مذاکره میکند، فاش نکرد.