داور و تاسیس بیمه

شروع صنعت بیمه و پیدایش حقیقی این صنعت با واگذاری امتیاز انحصاری این صنعت به یک کمپانی بیمه و حمل‌ونقل بود، چندی پس از بازگشت ناصرالدین شاه از سفر سوم اروپا و به‌منظور اجرای قسمت چهارم تعهدنامه، مذاکراتی بین دولت ایران وسفارت روس به‌عمل آمد و طی آن شخصی به نام لازار پولیاکف از اتباع روس بود برای تاسیس اداره بیمه و حمل‌ونقل در مملکت ایران امتیاز انحصاری به‌دست می‌آورد.
این امتیاز در ۲۳ آذر ۱۲۶۹ هجری شمسی برای مدت ۷۵ سال به این شخص داده شد در فصل دوازدهم قرارداد آورده شد که هرگاه درعرض مدت ۳ سال از تاریخ شروع این قرارداد صاحب امتیاز، مبادرت به تاسیس شرکت بیمه ننماید، امتیازنامه از درجه اعتبار ساقط می‌شود و از آنجا که این شخص طی مدت مذکور اقدامی برای تاسیس شرکت بیمه و فعالیت بیمه‌ای نمی‌کند، این امتیاز بعدها از وی سلب می‌گردد و نامبرده تنها به توسعه حمل‌ونقل با استفاده از سرمایه‌های ایرانی و روسی اکتفا نمود.
در سال 1289، چند شرکت روسی به نام‌های نادژدا -کافکاز مرکوری اقدام به تاسیس نمایندگی بیمه در ایران کردند و متعاقب آن، در ابتدای قرن چهاردهم هجری شمسی با توجه به بکر بودن بازار بیمه در ایران، شرکت‌های بیمه خارجی دیگری به تدریج نسبت به تاسیس دفاتر و نمایندگی‌های خود در ایران مبادرت ورزیدند که به ترتیب تاریخ ثبت آنها در دفتر ثبت شرکت‌های خارجی به شرح ذیل است:
به‌عبارتی، کلیه عملیات بیمه در ایران توسط شرکت‌ها و نمایندگی‌های خارجی انجام می‌گرفت. این شرکت‌ها غالبا بیمه‌نامه‌های خود را با زبان غیرفارسی و با نرخ‌های گران و غیرمنطقی صادر می‌کردند و سود قابل ملاحظه‌ای در کشور به‌دست می‌آوردند که به‌صورت ارز از کشور خارج می‌شد، از یک طرف، این شرکت‌ها با استفاده از عدم اطلاع بیمه‌گذاران در مقابل پوشش‌های محدود حق بیمه کلانی مطالبه و دریافت می‌کردند و به بهانه‌های گوناگون از پرداخت خسارت سرباز می‌زدند و از طرف دیگر، سالانه مبالغ قابل توجهی ارز حاصل از فروش بیمه‌نامه، از کشور خارج می‌شد.متصدیان و کارکنان این شرکت‌ها یا از مراکز این شرکت‌ها اعزام می‌شدند یا از میان اتباع خارجی مقیم ایران انتخاب می‌شدند و فقط تعداد انگشت‌شماری از ایرانیان در این شرکت‌ها به‌کار گرفته شدند که از میان آنها، می‌توان از مرحوم دکتر آقایان نام برد.
دکترآقایان که دارای دکترای حقوق از سوئیس و وکیل دادگستری نیز بود، اولین شخصی بود که با استخدام در شرکت روسی نادژدا به امر بیمه آشنا شد و به‌تدریج که شرکت‌های خارجی بر تعداد شعب و نمایندگی‌های خود می‌افزودند بر تعداد ایرانیانی که دراین صنعت مشغول می‌شدند، افزوده گردید.
در همین سال‌ها آقای یروانت ماکاریان که لبنانی الاصل و بازرس عالی شرکت وسترن استریلین بود به نمایندگی از طرف گروه پولند که یکی از شرکت‌های باسابقه انگلیسی بود پیشنهاد تشکیل یک شرکت مختلط ایرانی - انگلیسی را به وزارت دارایی ارائه کرد و از طرفی دیگر با توجه به علاقه شدید دکتر آقایان به تشکیل یک شرکت بیمه ایرانی و سابقه دوستی با آقای داور وزیر مالیه وقت، موضوع تشکیل یک شرکت ایرانی از جانب وی، با وزیر درمیان گذارده شد.